Η εφημερίδα Νουμάς αναφέρθηκε στις Σέρρες και γενικά την ελληνικότητα της Μακεδονίας και τις Θράκης, καθώς και στις τελευταίες περι αυτού δηλώσεις του Βενιζέλου στη Βουλή, 6 Απριλίου 1913

Στις 6 Απριλίου 1913, η εφημερίδα Νουμάς αναφέρθηκε στις Σέρρες και γενικά την ελληνικότητα της Μακεδονίας και τις Θράκης, καθώς και στις τελευταίες περι αυτού δηλώσεις του Βενιζέλου στη Βουλή και τις συνέπειες τους στο πολιτικό και εθνικό πεδίο, με ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα των συνόρων με τη Βουλγαρία.

Η εφημερίδα αναφέρει πως οι δηλώσεις του Πρωθυπουργού προκάλεσαν μεγάλη αναταραχή στην πολιτική σκηνή, αν και δεν θεωρούνται εξαιρετικά επικίνδυνες για τα εθνικά συμφέροντα. Ωστόσο, η αοριστία τους και η έλλειψη συγκεκριμένων πληροφοριών δημιούργησαν ανησυχίες τόσο στους βουλευτές όσο και στο κοινό. Η συζήτηση γύρω από τη Θράκη και τις σχέσεις με τους Βούλγαρους ήταν το κεντρικό σημείο των αντιδράσεων.

Η εφημερίδα αναγνωρίζει την ανάγκη για ισχυρές συμμαχίες και για μια πολιτική που θα διασφαλίσει τα εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας, αναφερόμενη στην αναγκαιότητα της συνεργασίας με τη Βουλγαρία για την απομάκρυνση των Οθωμανών από τα Βαλκάνια. Παράλληλα, αναφέρεται στη σημασία της Θράκης και της στρατηγικής της θέσης, επισημαίνοντας ότι το μέλλον της περιοχής πρέπει να διασφαλίσει την ελληνικότητά της και να αποκλείσει οποιαδήποτε απόπειρα βουλγαρικής διείσδυσης.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία του άρθρου είναι η αναφορά στο «στρογγύλεμα» των συνόρων. Ο Βενιζέλος, σύμφωνα με την εφημερίδα, φαίνεται να εξετάζει τη δυνατότητα παραχώρησης τμημάτων της Θράκης στους Βούλγαρους, αν και η εφημερίδα τονίζει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δεχτεί σύνορα που θα την εκθέτουν σε εχθρικές επιθέσεις. Υπογραμμίζεται ότι, αν και η Ελλάδα δεν διεκδικεί τη Θράκη πλήρως, η στρατηγική της προσέγγιση δεν πρέπει να αφήνει περιθώρια για μελλοντικές αμφισβητήσεις της κυριαρχίας της.

Το άρθρο κλείνει με την προειδοποίηση ότι οι διπλωματικές και στρατηγικές κινήσεις πρέπει να γίνουν με σοβαρότητα και προνοητικότητα, για να διασφαλιστεί το μέλλον της Ελλάδας και της περιοχής. Οι δηλώσεις του Βενιζέλου πρέπει να ερμηνευτούν στο πλαίσιο της ανάγκης για εθνική ενότητα και προστασία από εξωτερικούς κινδύνους, χωρίς να γίνουν αποδεκτές οποιεσδήποτε εκπτώσεις που θα μπορούσαν να βλάψουν τη χώρα μακροπρόθεσμα.

Η εφημερίδα Νουμάς με αυτό το άρθρο θέτει έντονα την ανάγκη για σύνεση και εθνική ευθύνη στις πολιτικές αποφάσεις, υπογραμμίζοντας ότι, ενώ οι διπλωματικές συμφωνίες είναι αναγκαίες, η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει αμετακίνητη στην υπεράσπιση των εθνικών της συμφερόντων.

ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ 

Κοντεύει μήνας τώρα ποὺ ἀκούστηκε στη Βουλή ἡ παρομοίωση τοῦ κ. Πρωθυπουργοῦ, ἀλλὰ εἶναι τόση ἡ δύναμή της, ποὺ οὔτε ὁ καιρὸς ποὺ πέ-ρασε, οὔτε καὶ τὸ θλιβερὸ ἐπεισόδιο τῆς δολοφονίας τοῦ Βασιλιᾶ μας στὸ μεταξὺ μᾶς κάνουν νὰ τὴν ξε-χάσουμε. Καὶ ξαναρχούμαστ᾽ ἔτσι στὸ ἴδιο τὸ τραγούδι μας, ὅσο κι ἂν τὸ τραγουδήσαμε ἀρκετά, στὸ τραγούδι τῶν συνόρων μας μὲ τοὺς Βουργάρους. 

᾿Αντάρα σήκωσαν οἱ δήλωσες τοῦ Βενιζέλου στη Βουλή. Βέβαια ἡ ἀντάρα εἶχε λόγο, γιατὶ ἔτσι ποὺ ἔγιναν οἱ δήλωσες αὐτές, μὲ τὴν ἀοριστία τους, τὴν ἔλλειψη κάθε πληροφορίας θετικῆς γιὰ ὡρισμένα σημεῖα, τὴν ἴσως ἄτυχὴ καὶ βιαστικὴ καὶ ὄχι ψύν χραιμη γινομένη διατύπωσή τους καὶ τὴν ἀρνητικὴ δήλωση γιὰ τὴ Θράκη, πειότερο ἀνησύχησαν παρὰ ποὺ ἡσύχασαν καὶ βουλευτὲς καὶ τὴν κοινὴ τοῦ ἔ-θνους γνώμη. Καὶ μίλησαν ὅπως μίλησαν ὁ Γούνα-

(*) Σημ. τοῦ «ΝΟΥΜΑ». Τὸ ἄρθρὰ τοῦτο εἶταν έτοιμο νὰ μπεῖ στὸ περασμένο φύλλο μὰ ἔμεινε γιατί δὲν τόπαιρνε ὁ τόπος τοῦ φύλλου 

ΑΡΙΘΜΟΣ 504 

ρης κ' οἱ ἀποδέλοιποι. "Αν ἐδῶ ματική προσωπική μονομαχία, αὐτο ἔγινε καὶ κομ «πρόστυχο» μέρος τῆς συζήτησης, ὅπως τὸ βαφτισε ἡ «Ακρό πολη», τὸ παρατρέχουμε. Δὲ θέμε νὰ κάνουμε καὶ τὸν παραμικρότερο λόγο γι' αὐτό. Ὁ Βενιζέλος, που ἀπάντησε στὶς κομματικές σαϊτιές, ἴσως νὰ εἶναι δι-καιολογημένος, ἂν καὶ μποροῦσε νὰ πῇ μόνο, ὅτι δὲν εἶναι καιρὸς τώρα νἀπαντήσῃ καὶ σὲ πρόστυχες προσωπικές προσβολές. Κατόπι ὅμως, ἔξω ἀπ᾿ τὴ Βουλή, εἶναι κάτι παραπάνου ἀπὸ ἀδικαιολόγητες κάπιες ἐφημερίδες κυβερνητικές, ποὺ μόνο ἀπ᾿ αὐτὸ τὸ μέρος τῆς συζήτησης κρεμάστηκαν καὶ σ' αὐτὸ κράτησαν συνέχεια. ᾿Αλήθεια, κάτι τέτιες φημερί δες ἀξίζει νὰ σταλθοῦν στὸ διάολο, κ. Βενιζέλε ! Μᾶς φέρνουν ἀναγούλες, ἄλλο τίποτα ! 

Λοιπὸν ἀντάρα σήκωσαν οἱ δήλωσες τοῦ Βενι ζέλου. Ο ίδιος παρατήρησε ὅτι δὲν εἶναι καὶ τόσο τρομερὰ ὅσα εἶπε γιὰ νὰ κριθοῦν ἐπικίντυνα στὰ ἐ-θνικά συμφέροντα. Κ᾿ ἐμεῖς τὰναγνωρίζουμε ὅτι δὲν εἶναι τρομερά, ἀλλὰ μὲ τὴν ὑπόθεση ὅτι θὰ ξηγη θοῦν ὅπως πρέπει νὰ ξηγηθοῦν ἀπὸ καλόπιστους ου-ζητητὲς καὶ ὅτι τέτιοι εἶναι καὶ οἱ σύμμαχοί μας. ἀγαθεὶ κ᾿ ἐπποτικοὶ καὶ φιλελεύτεροι καὶ ἴσιοι σὰν τὸ Βενιζέλο, καὶ δὲ θένε νὰ μᾶς ἀδικήσουν οὔτε εἰ και πλεονέχτες. "Αν ἔτσι εἶναι, τότες οἱ δήλωσες τοῦ Βενιζέλου δὲν μπορεῖ νὰ σημαίνουν παρά τἀκόλουθα. 

Έχοντας πρῶτο καὶ κύριο σκοπὸ νὰ διώξουμε τὸν Τοῦρκο ἀπ᾿ ὅσο τὸ δυνατό περισσότερες χώρες καὶ δεύτερο ἀπὸ ἐπιθυμία βασιλείας ἀνώτερου που λιτισμοῦ στὰ βασανισμένα τῆς Χερσόνησος πλήθη, ἀφίνοντας κατὰ μέρος τὴν ἐθνικὴ ἀποκλειστικότητα, ἀναγνωρίζοντας ὡς πραγματικὴ τὴν ἀνάγκη ναφί σουμε τοὺς Βουργάρους νὰ κατέβουνε στὴν ᾿Ασπρη Θάλασσα καὶ θέλοντας νὰ ἱκανοποιηθῇ ἡ ἐθνικὴ ὁρα μή τους σὲ βαθμὸ ποὺ νὰ μὴ μείνῃ κ᾿ ἡ πιὸ παρα-μικρή Βουργάρικη κοινότητα κάτου ἀπὸ Τούρκους, καὶ σύγχρονα νὰ εὐκολύνουμε τὴ μοιρασιά, γιὰ νὰ λείψῃ μιὰ γιὰ πάντα ἡ μεταξύ μας παλιὰ ἔχθρητα καὶ νἄχουμε τὴ συμμαχία καὶ φιλία τους, δεχούμα-στε νὰ μὴ τοὺς γίνουμε ἐμπόδιο νὰ βγούνε κάτου στὴ θάλασσα κ᾿ ἔτσι δὲν ἔχουμε, λέμε, ἀξιώσεις στὴ Θράκη. Λέγοντας όμως Θράκη έννοοῦμε ὅσο μέρος μόνο εἶναι στὸ μεγαλύτερο βαθμὸ ὑποφερτό ἀπὸ τὸν Ἑλληνισμὸ νὰ πάρουνε οἱ Βούργαροι, ὥστε κι ἀπλοχωριὰ νὰ ἔχουνε στὴν ᾿Ασπρη Θάλασσα άρα κετὴ καὶ οἱ δικοί τους νὰ λευτερωθοῦν. Κάτου ἀπ᾿

τὸν Ἐργίνη, τὴ Βιζύη καὶ τὴ Μήδεια δὲν ὑπάρχει κανεὶς λόγος νὰ προχωρήσῃ τὸ κράτος τους, οὔτε μᾶς εἶναι ὑποφερτό. Καὶ τὸ κάτου αὐτὸ μέρος βέβαια καλὰ θάναι νὰ μὴ πείτο στοὺς Τούρκους, ὄχι ὅμως νὰ γίνῃ βουρ ραχωρούμε, ποὺ νὰ μὴν Αλλὰ καὶ στὸ μέρος ποὺ παι βραχώρηση τὴν ἐννοοῦμε τέτια, αδλάψῃ στὸ παραμικρὸ τὸ Ἐθνικό μας τὸ Κεφάλαιο, ποὺ εἶπε κι ὁ κ. ᾿Αραβαντινές. Καὶ πάλι ὅμως τόσος εἶναι ὁ πόνος μας γιὰ τὴ θυ σία, ὥστε γιὰ νἄχουμε δικαιολογία ποὺ νὰ βαραίνῃ στο μυαλό μας περισσότερο ἀπ᾿ ὅ,τι βαραίνει ὁ λό-γος τῆς ἀνάγκης τῆς συμμαχίας, κάνουμε τὴ σκέ-ψη ὅτι, κι ἂν γινούτανε νὰ πάρουμε τὴν παραλία τῆς Θράκης στὸ Αἰγαῖο καὶ τὰ παραπάνου καὶ νὰ χουμε ὀχτροὺς τοὺς Βουργάρους (ἀφοῦ θὰ τοὺς στε νοχωρούσαμε κόβοντας τὸ δρόμο τους στὴ θάλασσα) δὲν ἔπρεπε νὰ τὰ δεχτοῦμε τέτια σύνορα, γιατί θὰ εἴταν ἀνοιχτὰ στὶς ἐπιδρομὲς τῶν ὀχτρῶν Βουργά-ρων καὶ θᾶμαστε δίχως σπονδυλική στήλη. Ἡ σκέψη τούτη ἀποτείνεται στὸν ἑαυτό μας μόνο, κ'οἱ Βούργαροι δὲν μποροῦνε νὰ τὴ βάλουνε στη ζυγαριά κατὰ τὶς διαπραγματεύσεις γιὰ τὴ μοιρασιά. 

Δὲν μποροῦν νὰ προβάλουν ἐκεῖνο ποὗπε ὁ Θεο-τόκης, ὅτι δὲ μποροῦμε νὰ ζητοῦμε ἀνταλλάγματα γιὰ τὴ θυσία τῆς Θράκης, ἀφοῦ μᾶς εἶναι βάρος ἡ Θράκη, γιατὶ θὰ τοὺς ἀπαντούσαμε: Κύριοι Βούρα γαροι, ὁ λόγος μας αὐτὸς εἰπώθηκε μὲ τὴν προϋ πόθεση ὅτι θὰ σᾶς ἔχουμε ὀχτροὺς καὶ θᾶμαστε ναγκασμένοι, ἀφοῦ θὰ εἶναι ἀνοιχτὴ αὐτὴ ἡ χώρα στὶς ἐπιδρομές σας, νὰ τὴ φυλάμε μὲ πολλοὺς κό πους καὶ θυσίες. ᾿Αφοῦ ὅμως εἶσαστε φίλοι καὶ σύμ-μαχοι, ὁπογράφτε ὅτι θάναι ἀπαραβίαστη ή χώρα αὐτὴ καὶ ὄχι μόνο τὴ δεχούμαστε, ἀλλὰ σᾶς γρά-φουμε καὶ εὐεργέτες μὲ χρυσά γράμματα. Κ᾿ ἔπειτα ἂν εἶναι δύσκολο νὰ ἐνωθοῦν μὲ τἄλλο κράτος τὰ Ἑλληνοκατοίκητα της Θράκης μέρη, μήπως δὲν μποροῦν τὸ κάτω κάτω τῆς γραφῆς νὰ κηρυχτοῦν οὐδέτερες πολιτείες; Στη Γερμανία μέσ' στὰ με-γάλα κράτη βρίσκουνται σὰ νησάκια τόσα ἄλλα μικρὰ, καὶ στὴ Θράκη δὲν μπορεῖ τάχα νὰ γίνῃ τὸ ἴδιο, ἀφοῦ μάλιστα ἀπ᾿ τὴ μιὰ πάντα μόνο θὰ συ-νορεύουν μὲ τὴ Βουργαρία, κι ἀπὸ τὴν ἄλλη θᾶν χουν θάλασσα; Λοιπὸν, ἀφοῦ μποροῦνε ἀξιόλογα νὰ γίνουν ὅλ᾽ αὐτά, ἡ θυσία μας μὲ ὅλη τὴ δικαιο-λογία τῆς σπονδυλικής στήλης δὲν παύει νάναι ἀ-σύγκριτα σημαντική καὶ νὰ μᾶς παρέχη δικαίωμα γερῆς σπονδυλικής στήλης καὶ γενναίου στρογγυ-λέματος. 

Γιὰ τὸ στρογγύλεμα πάλι αὐτὸ βέβαια δὲν μπορεῖ νὰ λογαριαστοῦν ὡς ἀνταλλάγματα ἡ κάτου ἀπ᾿ τὴ Βέρροια Μακεδονία οὔτε ἡ Χαλκιδικὴ καὶ ἡ Θεσσα-

λονίκη οὔτε ἡ περιοχή Σερρών, Καβάλλας, Δρά-μας, γιατὶ αὐτὰ τὰ μέρη ἢ ῾Ελληνικά μονάχα εἶναι ἢ τουρκοελληνικά. Καὶ τἀνταλλάγματα θα ζητη θοῦνε στὰ Βουργαροελληνικὰ καὶ στὰ Βουργάρικα. Κι ἂν λογαριάσουμε τὴν ἀξία τῆς Θράκης, ποὺ θὰ πάρουν οἱ Βούργαροι, καὶ τὴν ἀξία τοῦ ἐκεῖ Ἕλλη νισμοῦ καὶ τὴν ἀλογάριαστη σημασία τῆς ἔξοδός των στὴν ἄσπρη θάλασσα, κἐγὼ δὲν ξέρω πόσο βό ρεια πρέπει νὰ πᾶμα στὴ Μακεδονία, γιὰ νᾶναι ἀρι κετὰ τὰ ἀνταλλάγματα. Κι ὅμως ἐμεῖς μένουμε εὐ χαριστημένοι μὲ τὴ γραμμὴ ποὺ ὥρισε ὁ Καλλέρ γης στη Βουλή. Στρογγύλεμα όμως στενότερο δὲν εἶναι νοητὸ πειὰ γιὰ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸν Ἑλλη-νισμό. Πιστεύω, αὐτὰ νὰ εἶναι τὰ σύνορα, ποὺ πειὸ δώθε ἀπὸ δαῦτα, κατὰ κατοπινώτερη τοῦ Βενιζέλου δήλωση, δὲν μπορεῖ καμμιά Κυβέρνηση Ελληνική οὔτε καὶ Στέμμα νὰ ὑποχωρήσῃ. 

Αὐτὰ καὶ ὄχι ἄλλα, ἂν δὲν κάνω λάθος, μπορεί μονάχα νὰ σημαίνουν οἱ δήλωσες τοῦ Βενιζέλου. Τὸ ὅτι ἡ ὀργή του καὶ ἡ διαμαρτυρία ἀποτείνουν-ταν, ὅπως ἐγράφτηκε, σ' ἕνα Σερραίο, αὐτὸ μὲ και νέναν τρόπο δὲν μπορεῖ νὰ σημαίνῃ ὅτι οἱ Σέρρες θὰ μείνουν ἔξω ἀπ᾿ τὴν Ἑλλάδα. Ὁ Βενιζέλος θα μίλησε στο Σερραῖο ἔχοντας στὸ νοῦ του ὅτι μιλάει μαζὶ καὶ στὸ Σαραντακλησιώτη καὶ στὸν ᾿Αδρια-ἀ-νουπολίτη κλπ. ᾿Αλλὰ καὶ μόνο στοὺς Σερραίους ἂν μιλοῦσε, ἔτσι ἔπρεπε νἀπαντήσῃ στη δήλωσή τους ὅτι δὲ θὰ ὑποταχτοῦν, ἀνεξάρτητα τοῦ ἂν παίρ νουμε τις Σέρρες ἢ ὄχι. Ὅπως κι ἂν εἶναι, τὸ ξα-νατονίζουμε ὡς συμπέρασμα ἀπὸ τὶς δήλωσες τοῦ Βενιζέλου γιὰ στρογγύλεμα συνόρων καὶ σπονδι λική στήλη ὅτι δὲν μποροῦμε νὰ νοιώσουμε τη νέα μεγάλη Ἑλλάδα δίχως τὶς Σέρρες, τὴ Δράμα καὶ Καβάλλα καὶ τὸ στρογγύλεμα θὰ γίνῃ μαζὶ μ᾿ αὐτὰ καὶ πάνου ἀπ᾿ αὐτά. ᾿Απὸ χίλιες μεριὲς κι ἂν ξε-ταστῇ τῆς μοιρασιᾶς τὸ ζήτημα, αὐτὸ τὸ συμπέρα-σμα βγαίνει. Ἐδῶ δὲν εἶναι καμμιὰ ἐθνικὴ ἀπο κλειστικότητα, καμμιὰ στραβή ἀντίληψη. Οι Βούρ-γαροι στὸν κόλπο τῆς Καβάλλας δὲν ἔχουνε καμ μιὰ δουλιά. Οὔτε κ᾿ ἐμπορικὴ γραμμὴ νὰ κάνουνε χρειάζεται (που, ἂν χρειάζεται, ἂς τὴν κάνουν ἐπὶ τέλους αὐτή), γιατί παράλληλα μὲ τὸ ρέμα του Νέστου ἀπὸ τῆς Θράκης τὸ μέρος μπορεῖ νὰ γίνῃ έξοχα τέτια γραμμὴ κατεβαίνοντας ἀπὸ τὴν παλιὰ Βουργαρία καὶ περνῶντας τὸ Νέστο ἀπ᾿ τὸ Νευρο κόπο ἢ ἀπὸ παρακάτου. Στὴν Καβάλλα ἂς τὴν κάν μουνε, ἂν θὰ πάρουμε καὶ τὴν Ξάνθη ἐμεῖς. Λοιπὸν κανένας λόγος δὲν ὑπάρχει νὰ μείνουνε οἱ Βούργα ροι αὐτοῦ, οὔτε γεωγραφικὸς οὔτε σπονδυλικός οὔτε

 διάβολος οὔτε τρίβολος. Θεοὶ καὶ δαίμονες καὶ ἄν θρωποι καὶ τὰ βουνὰ κ' οἱ ποταμοί λένε πὼς κεῖνο τὸ μέρος ἑλληνικὸ πρέπει νὰ μείνῃ. ῎Αν ἡ χτηνώ δικη βία τυχὸν λέγ ἄλλα, τότε κ᾿ ἐμεῖς – ὁ Βενιζέλος πρώτος – πρέπει νἀφίσουμε ἱπποτισμοὺς καὶ συμ. μαχίες καὶ νὰ κάνουμε κ' ἐμεῖς ἄλλες σκέψες. Η, ἀφοῦ δὲ συμφωνούμε στὴ μαρασιὰ, ἂς προταθῇ και τοῦτο: Νὰ προσαρτήσῃ ἡ Ἑλλάδα μόνο τάναμοι-αβήτητα ἑλληνικὰ ὅσα ἔρχονται συνέχεια (ἀπὸ τὴ Βέρροια καὶ κάτου καὶ Χαλκιδική) ἀφίνοντας ὅξω. ἀκόμη καὶ τὴ Θεσσαλονίκη, τὸ ἴδιο καὶ ἡ Βουργα ρία τᾶναμφισβήτητα Βουργάρικα (ἀπὸ Μελένικο κι ἀπάνου καὶ στὴ θράκη τίποτα ἢ τὸ πολὺ μιὰ γων νίτσα πάνου ἀπὸ τὴν Ξάνθη ἀνάμεσα Ροδόπη κι ᾿Αρδα, ὅπου, ἂν δὲν κάνω λάθος, θὰ κατοικοῦν Πομάκοι), καὶ ὅλα τάλλα τῆς Θράκης καὶ τῆς Μαν κεδονίας (ἂν θέλῃ, ἂς ἔμπῃ κ᾿ ἡ Σερβία στὸ λογα. ριασμὸ αὐτόνε) ἂς γίνουνε μικρές μικρές πολιτείες κι ἀνεξάρτητες κοινότητες Ἑλληνικὲς καὶ Βουργά ρίκες κάτου ἀπὸ τὴν προστασία τῶν συγγενικών κρατών τους, κι ὅλα μαζὶ πάλι μὲ τὰ μεγάλα κράτη ἂς κάνουν μία Ὁμοσπονδία. 

Έτσι τὸ νοιώθουμε. ᾿Αλλοιώς, ἂν δηλαδὴ θὰ γίνῃ μκρασιά, ἐμεῖς δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ φαντα-στούμε ποτὲς ὅτι Ἕλληνας κυβερνήτης – ἀφοῦ οἱ κυβερνήτες οἱ ὑπεύθυνοι θὰ κάμουνε τὴ μοιρασιά μπορεῖ νὰ ξεχτῇ ὡς τελευταῖο σταθμό ὑποχώρησης ἄλλο ἀπὸ τὸ Νέστο σύνορο. Τότες ἀντὶ σπονδυλική στήλη, θάδινε στὸ Κράτος του ῥαχίτη. 

16.3.913. 

ΛΥΔΟΣ ΠΟΔΑΒΡΟΣ