Το Διεθνές Δίκαιο στα Σκουπίδια : Η Μονομερής Επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν
Η επίθεση των ΗΠΑ δεν είχε καμία έγκριση από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, δεν προηγήθηκε κάποια απόφαση από τον ΟΗΕ ή οποιοδήποτε άλλο διεθνές θεσμικό όργανο. Δεν υπήρξε συγκατάθεση των συμμάχων του ΝΑΤΟ, ούτε διαβούλευση σε πολυμερή επίπεδα. Πρόκειται για μία μονομερή ενέργεια που παραβιάζει ευθέως τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ και καταρρίπτει κάθε έννοια νομιμότητας στο διεθνές σύστημα.
Το Διεθνές Δίκαιο στα Σκουπίδια
Αν η διεθνής κοινότητα επιλέγει να κάνει τα στραβά μάτια, τότε το ίδιο το θεμέλιο της διεθνούς τάξης – το διεθνές δίκαιο – καθίσταται γράμμα κενό. Δεν μπορεί κανείς να επικαλείται το διεθνές δίκαιο επιλεκτικά. Όταν χώρες όπως η Ελλάδα βασίζουν στρατηγικά και πολιτικά επιχειρήματα – σε ελληνοτουρκικά ζητήματα ή σε διεθνείς αντιπαραθέσεις – στην προσήλωση στους διεθνείς κανόνες, πρέπει να είναι έτοιμες να τους υπερασπίζονται παντού και πάντα. Διαφορετικά, οι επικλήσεις στο διεθνές δίκαιο καθίστανται κενές και ειρωνικές.
Ο Νόμος του Ισχυρού
Αυτό που τελικά αναδεικνύεται είναι η παγίωση μιας νέας πραγματικότητας: ο νόμος του ισχυρού. Όποια χώρα διαθέτει στρατιωτική ισχύ και γεωπολιτική επιρροή ενεργεί χωρίς λογοδοσία, ενώ οι υπόλοιποι περιορίζονται στο ρόλο του θεατή. Δεν υπάρχει πλέον ούτε διεθνής ισορροπία, ούτε συλλογική ασφάλεια. Υπάρχει μόνο η βούληση και η επιβολή του δυνατού.
Η Ευθύνη της Ευρώπης
Η απουσία ευρωπαϊκής φωνής αποκαλύπτει μια θλιβερή αλήθεια: η Ευρωπαϊκή Ένωση, που αυτοπροβάλλεται ως δύναμη ειρήνης, δικαιωμάτων και πολυμέρειας, αδυνατεί να υψώσει ανάστημα απέναντι σε κατάφωρες παραβιάσεις. Η σιωπή της δεν είναι ουδετερότητα – είναι συνενοχή.
Και η Ελλάδα;
Για μια χώρα όπως η Ελλάδα, που ιστορικά έχει πληγεί από την παραβίαση του διεθνούς δικαίου (Κύπρος 1974), η σιωπή είναι ακόμη πιο οδυνηρή. Αν η Ελλάδα φιλοδοξεί να μιλά για εθνικά δίκαια και διεθνείς θεσμούς, δεν μπορεί να αποφεύγει τη λήψη θέσεων όταν το ίδιο το πλαίσιο που επικαλείται καταρρέει.
Η μονομερής επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν δεν είναι απλώς ένα ακόμη γεωπολιτικό επεισόδιο. Είναι ένα καμπανάκι αφύπνισης. Αν το διεθνές δίκαιο συνεχίσει να αγνοείται, αν οι διεθνείς θεσμοί συνεχίσουν να παρακάμπτονται, τότε η επόμενη παραβίαση δεν θα αφορά μόνο το Ιράν, αλλά ίσως μια χώρα πιο κοντά μας. Και τότε, δεν θα υπάρχει κανείς να διαμαρτυρηθεί. Γιατί όλοι θα έχουν σιωπήσει ήδη.
