ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Ο Άγιος Βυζατηνός είναι άγνωστος στους Συναξαριστές. Τον αναφέρει το Ιεροσολυμιτικό Κανονάριο, που εκδόθηκε από τον Αρχιμανδρίτη Κάλλιστο σελ. 112.

Σταυροῦσι Παφνούτιον οἱ κόσμου φίλοι. Τὸν παντὶ κόσμῳ καὶ πρὶν ἐσταυρωμένον. Τὸν Παφνούτιον γῆς τάφῳ κεκρυμμένον, Ἀπεικὸς ἐστι καὶ σιγῆς κρύψαι τάφῳ. Τῇ δ' ἐνάτῃ δεκάτῃ Παφνούτιον ἔνθεν ἄειραν. Ο Άγιος Παφνούτιος έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.). Όταν αυτός κήρυξε διωγμό κατά των χριστιανών, ο έπαρχος Αρριανός ξεκίνησε να συλλάβει τον Παφνούτιο μέσα στίς ερημιές της Αιγύπτου, όπου ζούσε. Αλλά αυτός έρχεται και συναντά μόνος του τον Αρριανό, που διέταξε να βασανισθεί ο Παφνούτιος επί τόπου. Ξέσχισαν τις σάρκες του μέχρι του σημείου να φαίνονται τα εντόσθια του. Ο Παφνούτιος προσευχήθηκε και, εντελώς θαυματουργικά, οι πληγές του έκλεισαν με αποτέλεσμα να πιστέψουν στο Χριστό οι δύο στρατιώτες που τον βασάνισαν. Ο Αρριανός αποκεφάλισε τους δύο στρατιώτες, και τον Παφνούτιο τον έριξε στη φυλακή. Εκεί, συνάντησε 40 προκρίτους που ήταν έγκλειστοι γιατί καθυστερούσαν τους φόρους προς το δημόσιο, και κατάφερε να τους κάνει χριστιανούς. Το έμαθε ο Αρριανός και ορ...

Ἀρθεὶς ἄνω παῖς τὸ τρισύμνητον μέλος, καθὼς νόες ψάλλουσιν, ἀγγέλλει κάτω. Ο σεισμός αυτός έγινε στα χρόνια του βασιλιά Θεοδοσίου του Μικρού (410 μ.Χ.). Και σύμφωνα με την παράδοση, κατά την ώρα της λιτανείας, στην Κωνσταντινούπολη, αρπάχτηκε στον αέρα ένα παιδί, για να αποκαλύψουν οι Άγγελοι του Κυρίου τις λανθασμένες δοξασίες των αιρετικών θεοπασχιτών.

 Πατὴρ ὁ Παῦλος μαρτυρεῖ σὺν τοῖς τέκνοις, Μεθ' ὧν σεαυτὴν Τάττα τάττεις ἐμφρόνως. Οι Άγιοι Παύλος, Ταττή και τα παιδιά τους Σαβινιανός, Μάξιμος, Ρούφος και Ευγένιος κατάγονταν από τη Δαμασκό. Επειδή ήταν χριστιανοί συλλήφθηκαν και βασανίστηκαν φρικτά μέχρι θανάτου.

Μύσας ὁ Παφνούτιος ἐν τῷ σαρκίῳ, Τῷ πνεύματι ζῇ, καὶ θεωρεῖ φῶς μέγα. Ο Όσιος Παφνούτιος ήταν ο πατέρας της Οσίας Ευφροσύνης που εορτάζει κι αυτή την ίδια ημέρα (25 Σεπτεμβρίου) και απεβίωσε ειρηνικά.

Στις 25 Σεπτεμβρίου καθιερώθηκε να τιμάται η Παναγία η Εγκυμονούσα, προστάτιδα και φρουρός πάντων των επιτόκων γυναικών και των ατέκνων οικογενειών. Στην εικόνα, η Παναγία είναι έξι μηνών εγκυμονούσα μετά τον κοσμοσωτήριο Ευαγγελισμό της. Η Παναγία Εγκυμονούσα είναι ένα από τα πλέον σπάνια εικονογραφικά θέματα, γνωστό στη βυζαντινή τέχνη ήδη από τον 11ο αιώνα μ.Χ., όπου το πρότυπο της Παναγίας Βλαχερνίτισσας απεικόνιζε τον Ιησού σε μετάλλιο στο στήθος της Παναγίας, για να δείξει τον ευρισκόμενο στην κοιλιά της ΘείοΛόγο.  Παρά όμως τη μεγάλη σημασία που αποδίδει η Εκκλησία μας στη μητρότητα μέσω των εορτών της (εορτασμός της συλλήψεως της Αγίας Άννης και του Προδρόμου, του γενεθλίου της Θεοτόκου και του Προδρόμου κλπ) και παρά τον θεματικό συσχετισμό της παράστασης με τον Ακάθιστο Ύμνο, είναι ένα πρότυπο με περιορισμένη διάδοση. Συνεπώς, είναι μία από τις σπάνιες αγιογραφήσεις της Παναγίας. Πρόκειται για εικόνα που παρουσιάζει την Παναγία σε κατάσταση εγκυμοσύνης. Λειτουργικά κείμεν...

Τὸ θῆλυ κρύπτεις ἀνδρικῶς Εὐφροσύνη, Καὶ κρυπτὰ τὸν βλέποντα Δεσπότην βλέπεις. Εἰκάδα Εὐφροσύνη κατὰ πέμπτην πότμον ὑπέστη. Η Οσία Ευφροσύνη έζησε στα χρόνια του Θεοδοσίου του μικρού (περί το 410 μ.Χ.), ήταν μοναχοκόρη και πολύ πλούσια. Ο πατέρας της Παφνούτιος ήταν ο πλουσιότερος της Αλεξάνδρειας και μαζί με τη σύζυγό του διακρίνονταν για τη θερμή πίστη τους στο Θεό. Δώδεκα χρονών η Ευφροσύνη έμεινε ορφανή από μητέρα, και ο πατέρας της αφοσιώθηκε ακόμα πιο φιλόστοργα στην επιμέλεια της κόρης του. Όταν η Ευφροσύνη έφθασε στο 18ο έτος της ηλικίας της, ο πατέρας της θέλησε να την παντρέψει με ένα νέο υψηλής κοινωνικής τάξης. Όμως την ψυχή της Ευφροσύνης είχε καταλάβει ο θείος έρωτας. Ο γάμος και οι κοσμικότητες θα της ήταν εμπόδιο να αφιερωθεί συστηματικά στην ελεημοσύνη και στην υπηρεσία του πλησίον. Γι’ αυτό κάποια μέρα, αφού διαμοίρασε τα υπάρχοντά της στους φτωχούς, έφυγε κρυφά από το σπίτι, και μετά από πολλές περιπέτειες, κατέληξε μεταμφιεσμένη ανδρικά σε κοινόβιο ανδρικό μοναστήρι...