ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Η Φιλαρμονική του Ομίλου Ερασιτεχνών των Σερρών η "Τερψιχόρη", 1906. Επεξεργασμένη φωτογραφία. Η Φιλαρμονική του Ομίλου Ερασιτεχνών των Σερρών η "Τερψιχόρη", 1906.  Από το βιβλίο του Γιώργου Καφταντζή Έκδοση - Ορφέας Σερρών  Η πρώτη φιλαρμονική των Σερρών «Τερψιχόρη». Φωτογράφηση του 1906. Αρχείο Αγγειοπλάστη.

Η Τράπεζα της Ανατολής ιδρύθηκε το 1904, με την 122747/6.12.1904 συμβ. πράξη του συμβολαιογράφου Αθηνών Ηλία Γλυκοφρύδη (ΦΕΚ αρ. 277-7-12-1904).  Την πράξη υπέγραψαν, ως εκπρόσωποι της Εθνικής Τράπεζας, ο διοικητής της Στέφανος Στρέιτ και ο Σιγισμούνδος Μοζέβιους, διευθυντής και πληρεξούσιος της Nationalbank für Deutschland, και οι δύο τράπεζες μοιράστηκαν εξίσου το μετοχικό κεφάλαιο. Μέχρι τα τέλη του 1905 λειτούργησαν καταστήματα στην Αθήνα, το Κάιρο, την Αλεξάνδρεια, τη Σμύρνη, τη Θεσσαλονίκη, την Μυτιλήνη, το Αμβούργο, την Κωνσταντινούπολη. Στις 3 Μαρτίου 1906, ομάδα Σερραίων εμπόρων με επιστολή τους στο διευθυντή του υποκαταστήματος της Τράπεζας της Ανατολής στη Θεσσαλονίκη, ζήτησαν την ίδρυση  υποκαταστήματος στις Σέρρες.  Η επιστολή υπεγράφη από τους εξής: Ναούμ Β. Σχοινάς,  Αναστάσιος Ηλίας,  Χρ. Γ. Καραγκιόζης,  Ιωάν. Αθανασίου,  Πέτρος Αθ. Καράμπελιας,  Νούσκας Χ" Κώτσιος,  Δαν. Ζαγκαρόλας, Π. Πανταζής,  Μ. Κ. Σχοινάς,  Ιω...

Την 1η Μαρτίου 1906, ο Επιθεωρητής Δημήτριος Σάρρος επισκέφθηκε για τρίτη και τελευταία φορά τις Σέρρες, όπου παρέμεινε έως τις 3 του μηνός. Η γενική εντύπωση που αποκόμισε για την ελληνική κοινότητα της πόλης ήταν ιδιαίτερα θετική από εθνική άποψη, παρά τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπιζαν τα μέλη της λόγω της μεγάλης μείωσης του εμπορίου. Στη διαμόρφωση αυτού του ευνοϊκού κλίματος συνέβαλαν η σταθερότητα και η αφοσίωση στον εθνικό αγώνα των μεσαίων και κατώτερων κοινωνικών τάξεων, καθώς και η αρμονική συνεργασία μεταξύ της εκκλησιαστικής και της προξενικής αρχής.  Δημήτριος Σάρρος Γεννήθηκε το 1870 στη Βίτσα Ζαγορίου, όπου έλαβε και τη στοιχειώδη μόρφωση. Αφού αποφοίτησε από τη Ζωσιμαία Σχολή σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας. Υπήρξε Σχολάρχης στον Πειραιά, Διευθυντής του Παγκύπριου Γυμνασίου, Γυμνασιάρχης σε Αλεξανδρούπολη και Σέρρες, Γενικός Επιθεωρητής Μέσης Εκπαίδευσης στη Θεσσαλονίκη και Καθηγητής (1909-1922) στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Κατά την παραμονή του σε...

Στις 10 Δεκεμβρίου 1906, οι Έλληνες κάτοικοι της Κλεπούσνας (σημερινής Αγριανής), του νομού Σερρών κατήγγειλαν στις οθωμανικές αρχές την παρουσία ένοπλου βουλγαρικού σώματος το οποίο τρομοκρατούσε και εκτελούσε συγχωριανούς τους. Τις επόμενες ημέρες η δράση της συμμορίας εντάθηκε και τα περιστατικά πολλαπλασιαστήκαν σύμφωνα με τις αναφορές του Πρόξενου Σερρών Σαχτούρη. 

Φωτο αρχείου : Σώμα καπετάν Γιαγκλή Στις 7 Νοεμβρίου 1906, οι ελληνικές ανταρτικές ομάδες υπό την ηγεσία των Γιαγκλή και Ανδρούτσου κατέστρεψαν ένα επικίνδυνο ορμητήριο κομιτατζήδων στην επαρχία της Νιγρίτας, με νυχτερινή επίθεση. Οι κομιτατζήδες, καθοδηγούμενοι από τον Τάσκα, είχαν εδραιωθεί στο χωριό Μεγάλο Καρατζάκιοϊ (σήμερα Μονοκκλησιά) κοντά στον ποταμό Στρυμόνα. Μετά την επίθεση, οι ομάδες εξόντωσαν κομιτατζήδες και προδότες, ενώ πυρπόλησαν τα σπίτια του χωριού. Ο αρχηγός των κομιτατζήδων, Τάσκα, κατάφερε να διαφύγει, αφήνοντας πίσω τους συντρόφους του και μερικούς χωρικούς, και τράπηκε προς τον βάλτο. Μια κρίσιμη πληροφορία έφτασε στα αυτιά του Γιαγκλή, ο οποίος παρακολουθούσε τις κινήσεις των εχθρών με μεγάλη προσοχή: ο μουχτάρης του Καρατζιάκιοϊ παντρευόταν τον γιο του, με κουμπάρο τον Τάσκας. Στην παραμονή του γάμου, το βράδυ της 25ης Οκτωβρίου 1906, παραμονή του Αγίου Δημητρίου, ο Βούλγαρος βοεβόδας θα βρισκόταν στο χωριό για να συμμετάσχει στο γλέντι του γάμου. Η πληρο...

Στις 2 Νοεμβρίου 1906, ο Έλληνας ομογενής Μάνος Γιούρης από το Μελένικο δολοφονήθηκε από Βούλγαρους κομιτατζήδες. Ο Γιούρης, ενώ βρισκόταν στους αμπελώνες του, έπεσε θύμα της βίαιης αυτής επίθεσης,

Φωτό αρχείου : Το προσωπικό του Ελληνικού Προξενείου Σερρών το 1907. Απο δεξιά: Ιωάν. Χασιώτης (Κόρτης) λοχαγός πυροβολικού, Θεόδ. Ασκητής, διερμηνέας (Προξ. Θεσ/νίκης) δολοφονήθηκε 9.2.1908 από τους κομιτατζήδες Δημοσθ. Φλωριάς (Νούτσιος) υπολοχαγός - γραμματέας (1906-1908) και Αντ. Σακτούρης (καθισμένος) πρόξενος (1904-1909) Στις 8 Σεπτεμβρίου 1906 ένα αστυνομικό τμήμα στήθηκε ακριβώς απέναντι από τον τοίχο του ελληνικού προξενείου στις Σέρρες. Αυτό προκάλεσε ανησυχία στους Σερραίους, καθώς φοβούνταν το ενδεχόμενο σύλληψης αν πλησίαζαν το κτίριο. Το υποπροξενείο στεγάζονταν δίπλα από την Παλαιά Μητρόπολη των Αγίων Θεοδώρων. Ηταν το στήριγμα του ελληνικού πληθυσμού της Ανατολικής Μακεδονίας και η ψυχή του Μακεδονικού Αγώνα .» Ήταν το εθνικό αρχηγείο της Ανατολικής Μακεδονίας και ενδιαφέρονταν μέρα νύκτα με αδιάκοπη επαγρύπνηση. Το προξενείο δρούσε εθνικά σε όλους τους τομείς, παρότι παρακολουθούσαν οι Τούρκοι στενά. Η μεγάλη εθνική δράση του προξενείου στις Σέρρες το κατέστησε στό...

Γίνετε η κηδεία του  Γρηγορίου Κωνσταντίνου, 27 Αυγούστου 1906 Στις 25 Αυγούστου 1906, ημέρα Παρασκευή, η ταριχευμένη σωρός του  Γρηγορίου Κωνσταντίνου ή Ρακιτζή , τοποθετημένη σ’ ένα καλλιτεχνικό φέρετρο από καρυδιά, έφτασε στην πόλη των Σερρών με το τρένο. Στην κηδεία του Ρακιτζή (27Αυγούστου/9 Σεπτεμβρίου) παρόντες ήταν ο διοικητής, εκπρόσωποι όλων των κοινοτήτων, οι πρόξενοι, οι πολιτικές αρχές, ο δήμαρχος, τα σχολεία της πόλης και φυσικά πολλοί ακόμη Σερραίοι. Γεμάτα από κόσμο ήταν τα παράθυρα και τα μπαλκόνια όλων των σπιτιών στη γειτονιά, όπου βρισκόταν και το σπίτι του εκλιπόντος.  Στις δύο και μισή τουρκική ώρα ξεκίνησε η πομπή, που μετέφερε τον τιμημένο νεκρό στον μητροπολιτικό ναό των Σερρών. Στην τελετή χοροστάτησε ο μητροπολίτης Γρηγόριος με τη συμμετοχή όλου του κλήρου της πόλης. Μεταξύ των ομιλητών, επικήδειο εκφώνησε και ο δημοσιογράφος (ανταποκριτής της εφημερίδας Αλήθεια στις Σέρρες) Δημοσθένης Μέλφος, ο οποίος αναφέρθηκε στο φιλανθρωπικό έργο του Γρηγ...

Στις 25 Αυγούστου 1906, ημέρα Παρασκευή, η ταριχευμένη σωρός του Γρηγορίου Κωνσταντίνου ή Ρακιτζή , τοποθετημένη σ’ ένα καλλιτεχνικό φέρετρο από καρυδιά, έφτασε στην πόλη των Σερρών με το τρένο.  Από την εφημερίδα Νεολόγος Πατρών Ο σιδηροδρομικός σταθμός της πόλης κατακλύστηκε γι’ ακόμη μια φορά από τους Σερραίους, οι οποίοι έσπευσαν να υποδεχτούν τον μεγάλο ευεργέτη της πόλης, δυο μέρες (27 Αυγούστου) προτού τον συνοδέψουν στην τελευταία του κατοικία.

Στις 22 Αυγούστου 1906, το Οικουμενικό Πατριαρχείο επέλεξε τον Σερραίο Μητροπολίτη Νευροκοπίου, Θεοδώρητο Βασματζίδη , για να αναλάβει την κενή έδρα της μητροπόλεως Μελενίκου και Σιδηροκάστρου. Ωστόσο, ο Θεοδώρητος Βασματζίδης για λόγους υγείας δεν αποδέχθηκε αυτή τη μετάθεση και υπέβαλε την παραίτησή του για πρώτη φορά. Ο Μητροπολίτης Θεοδώρητος, από το τέλος του Απριλίου έως το τέλος του Ιουνίου 1907, ταξίδεψε και παρέμεινε στην Κωνσταντινούπολη για λόγους που αφορούσαν την υγεία του η οποία είχε κλονιστεί από τον δύσκολο χειμώνα του 1905-1907. Αυτή ήταν η δεύτερη μόλις φορά που εγκατέλειπε την έδρα της Μητροπόλεως του στα χρόνια της Ιεραρχίας του. Επέστρεψε στο Νευροκόπι όπου και απεβίωσε 45 ημέρες αργότερα, στην αγριότερη φάση των εθνικών αντιπαραθέσεων στη\ν περιοχή της Μακεδονίας.,

Στις 19 Αυγούστου 1906, έλαβε χώρα ένα τραγικό και σημαντικό γεγονός κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα. Ο μακεδονομάχος Αθανάσιος Χατζηπανταζής , μαζί με το πρωτοπαλίκαρό του Τάκη Κηπουρό, εκτέλεσαν τον Βούλγαρο βιβλιοπώλη Αθανά Νίκωφ, ο οποίος ήταν γενικός πράκτορας του βουλγαρικού κομιτάτου στην περιοχή. Η εκτέλεση έγινε σύμφωνα με οδηγίες του ελληνικού Προξενείου. Το περιστατικό έλαβε χώρα κοντά στην πέτρινη γέφυρα του Αγίου Παντελεήμονα και πραγματοποιήθηκε στις 9 το πρωί με τη χρήση μαχαιριών. Ωστόσο, μετά την εκτέλεση, κατά τη διάρκεια της διαφυγής, συνέβη ένα τραγικό λάθος. Ο Τάκης Κηπουρός, νομίζοντας ότι βλέπει έναν Τούρκο χωροφύλακα, τραυμάτισε σοβαρά τον ίδιο τον καπετάνιο του, τον Χατζηπανταζή. Ο Χατζηπανταζής μεταφέρθηκε αμέσως στο Προξενείο, όπου νοσηλεύτηκε από τους γιατρούς Καρατζά, Πάνου και Χρυσάφη. Παρά τις προσπάθειες των γιατρών, ο Χατζηπανταζής δεν κατάφερε να αναρρώσει και πέθανε 15 ημέρες αργότερα, στις 2 Σεπτεμβρίου 1906, από οξεία περιτονίτιδα, αποτέλεσμα...

Το από 24 Ιανουαρίου 1906 έγγραφο του Φ. Κοντογούρη που ζητεί 200 λίρες για μεταφορά όπλων και πολεμοφοδίων στην περιφέρεια Σερρών

Κάρτ Ποστάλ με άποψη των Σερρών, 1906

Το Δημοτικό Συμβούλιο των Σερρών, 1906