ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Ο ζωγράφος Ουμβέρτος Αργυρός, πίνακας του Νικόλαου Λύτρα, Στις 24 Μαρτίου 1952, η Ακαδημία Αθηνών απένειμε στον ζωγράφο Ουμβέρτο Αργυρό το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών 

Εφημερίδα  Σερραϊκόν Βήμα. Φύλλο 25 Μαρτίου 1952. σελ. 1 Στις 23 Μαρτίου 1952, ο  σερραϊκός λαός απέτισε φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης, ζώντας για λίγες ώρες στιγμές παλαιών αγώνων και αναμνήσεων που συνδέονται με την εθνική ιστορία. Η τελετή των αποκαλυπτηρίων της μαρμάρινης προτομής του Καπετάν Μητρούση (Δημήτριος Γκογκολάκης), ενός εκλεκτού τέκνου της σερραϊκής πεδιάδας, αποτέλεσε σημαντικό γεγονός, όπως ανέφερε η εφημερίδα  Σερραϊκόν Βήμα λίγες μέρες αργότερα. Στον ιστορικό περίβολο του Ιερού Ναού της Ευαγγελίστριας, όπου στις 11 Ιουλίου 1907 διεξήχθη η σκληρή μάχη μεταξύ του απελευθερωτικού σώματος του Μητρούση και ολόκληρου τουρκικού συντάγματος, και όπου ο ήρωας έπεσε ηρωικά μαχόμενος μπροστά από την είσοδο του καμπαναριού, στήθηκε η προτομή του μεγάλου αυτού ευπατρίδη. Η μορφή του Καπετάν Μητρούση συμβολίζει και ενσαρκώνει την ιστορία της Μακεδονικής Εποποιίας και αποτελεί, μετά τον Εμμανουήλ Παπά, έναν από τους σημαντικότερους σταθμούς του μακεδονικού και σερραϊκού...

Στις 12 Δεκεμβρίου 1952 κυκλοφόρησε η εφημερίδα «Μαθητικός Παλμός», η οποία αποτέλεσε σημαντική πρωτοβουλία των μαθητών του Γυμνασίου Αρρένων Σερρών. Η έκδοση αυτή ήταν μια έκφραση της μαθητικής δημιουργικότητας και της ανάγκης για επικοινωνία και προβληματισμό της εποχής. Διευθυντής της εφημερίδας ήταν ο καθηγητής Τάσος Δ. Καψιδέλης, ενώ η εκτύπωση πραγματοποιήθηκε στο τυπογραφείο του Ι. Σαμαρά στη Δημοτική Στοά. Η εφημερίδα ήταν τετρασέλιδη, διαστάσεων 31x43 εκ., με κόστος 1000 δραχμές το τεύχος. Στη σύνταξή της συμμετείχαν μαθητές όπως οι: Νίκος Μανούσκας, Ρούλης Κύρου, Νίκος Μπαλάνος, Κύρος Σπυρόπουλος, Π. Παπαδόπουλος, Σ. Παπαντωνίου, Γ. Παπαηλιού και Γιαννούλη Μπαλάνου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε το διήγημα που δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στη δεύτερη σελίδα, με τίτλο «Η εξιλέωση ενός ιερόσυλου», γραμμένο από τον αργότερα αδικοχαμένο ποιητή Τάσο Μανθόπουλο, αποδεικνύοντας την πρώιμη λογοτεχνική ευαισθησία των συντελεστών.

Ο Σερραίος δήμαρχος Ευάγγελος Σάββας (1951-1952) σε φωτογραφία του με το Δ.Σ. του ποδοσφαιρικού συλλόγου "Απόλλων" Σερρών. Όρθιοι από αριστερά: Ζαφείρης Θεοδωρίδης, Μάνος Εμμανουηλίδης, Ευστράτιος Καβούνης, Γεώργιος Ράμος, Ιωάννης Φλόκας, Νίκος Κυριακόπουλος. Καθισμένοι από αριστερά: Γεώργιος Χρηστίδης, Ευάγγελος Σάββας (δήμαρχος) και Γεώργιος Καμβουσιώρας. Στις 2 Νοεμβρίου 1952 έληξε η δημαρχιακή θητεία του Ευάγγελου Σάββα, που είχε αναλάβει τα καθήκοντά του στις 17 Μαΐου 1951. Τον διαδέχθηκε για μια ακόμη φορά ο Ιωάννης Χατζηδήμος, ο οποίος ανέλαβε τη δημαρχία από τις 3 Νοεμβρίου 1952 έως τις 21 Ιανουαρίου 1955. Η εξωτερική όψη του καταστήματος παιγνιδιών και τσιγάρων του Σερραίου επιχειρηματία Ευάγγελου Σάββα (στη διασταύρωση των οδών Ερμού και Γ. Παπανδρέου), σε φωτογραφία της δεκαετίας του ΄5 0. Φωτογραφίες Βασίλης Τζανακάρης "1913-2013: Πανόραμα Σερραϊκής Ιστορίας

Στις 27 Αυγούστου 1952, επισκέφτηκε τις Σέρρες ο Βασιλιάς Παύλος με τον Διάδοχο Κωνσταντίνο Β'. Στο θέμα αναφέρθηκε η εφημερίδα Ελευθερια η οποία έγραψε στις  27/8/1952: Κατά τη διαδρομή από το Κιλκίς προς τις Σέρρες και κοντά στο χωριό Νέα Σάντα, ο βασιλιάς μαζί με τον Διάδοχο κατευθύνθηκαν στο στρατιωτικό γήπεδο που βρίσκεται κοντά στο ύψωμα Ντεβέ-Καρά, από όπου ο Στρατηγός Κωνσταντίνος διηύθυνε τις επιχειρήσεις του Κιλκίς το 1913. Στο γήπεδο, ο Βασιλιάς επιθεώρησε μονάδες τεθωρακισμένων και πεζικού. Στο 57ο χιλιόμετρο, τον Βασιλιά και τον Διάδοχο υποδέχθηκαν ο Νομάρχης, ο Διοικητής της 10ης Μεραρχίας, ο Ανώτερος Διοικητής Χωροφυλακής και ο Διοικητής Χωροφυλακής. Πριν φτάσουν στις Σέρρες, ο Βασιλιάς επιθεώρησε στρατιωτικά τμήματα στους στρατώνες και επισκέφθηκε το «Σπίτι του Στρατιώτη», όπου χαιρέτησε τους αξιωματικούς της Μεραρχίας. Στη συνέχεια εισήλθαν στην πόλη μαζί με τον Διάδοχο, όπου έγιναν δεκτοί από τον Μητροπολίτη, τον Δήμαρχο με επικεφαλής το Δημοτικό Συμβούλιο, τις υπ...

Στις 26 Αυγούστου 1952, ξεκινάει μεγάλη στρατιωτική άσκηση στη βόρειο Ελλάδα, Την άσκηση παρακολούθησε ο Βασιλιάς Παύλος με τον διάδοχο Κωνσταντίνο, ενώ την τελική φάση της ασκήσεως παρακολούθησε και ο Αμερικάνος Ναύαρχος Κάρνεϊ,  Ο Βασιλιάς Παύλος με τον διάδοχο Κωνσταντίνο, ήδη βρισκόταν σε περιοδία στην Μακεδονία και συγκεκριμένα στην Θεσσαλονίκη στις 25 Αυγούστου, ενώ την ημέρα της έναρξης της ασκήσεως  επισκεφτήκαν τις Σέρρες όπου και διανυκτέρευσαν στην οικία του ιατρού Χ. Παπαβασιλείου. Το ίδιο διάστημα η Βασίλισσά και η Βασιλοπούλα περιόδευαν στην Θράκη και τον Έβρο.  Η εφημερίδα Εμπρός αναφέρει στις 27 Αυγούστου 1952: Σήμερα το απόγευμα αναμένεται να φτάσει από το Παρίσι μέσω Νεαπόλεως ο αρχηγός των συμμαχικών δυνάμεων της νοτιοανατολικής πτέρυγας, υποναύαρχος κ. Κάρνεϊ. Στο αεροδρόμιο θα τον υποδεχτούν ο υπουργός της Εθνικής Άμυνας, ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών με το προσωπικό της πρεσβείας, η ηγεσία των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, οι αρχηγοί των ξένων απ...

Στις 11 Αυγούστου 1952, όπως αναφέρει η εφημερίδα Μακεδονία, η Νομαρχιακή Επιτροπή της ΝΕΕΠΑ (Νομαρχιακή Επιτροπή Εκτάκτων Περιστάσεων Αρωγής) συνεδρίασε υπό την προεδρία του Νομάρχη Σερρών. Κατά τη συνεδρίαση αυτή, αποφασίστηκε η κατανομή των βοοειδών που πρόσφατα είχαν περιέλθει στη νομαρχία σε δεκαπέντε διαφορετικά χωριά του νομού, τα οποία είχαν πληγεί από βουλγάρικες συμμορίες. Συνήλθεν ἡ νομαρχιακὴ ἐπιτροπή ΝΕΕΠΑ ὑπὸ τὴν προεδρίαν τοῦ κ. νο- μάρχου καὶ κατένει με τα περιελθόντα έν σχάτως εἰς τὴν νομαρχίαν βοοειδή εἰς δέκα πέντε διάφορα συμμοριόπληκτα χωρία τοῦ νομοῦ.

Στις 10 Αυγούστου 1952, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη των εργατικών σωματείων Σερρών στο Εργατικό Κέντρο με θέμα συζήτησης τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.

Θεατρική παράσταση που πραγματοποιήθηκε στις Σέρρες από μαθητές και μαθήτριες του Α΄ Δημοτικού Σχολείου Σερρών. Η παράσταση έλαβε χώρα στο «Κρόνιον» και τα έσοδα της εκδήλωσης προορίζονταν για την ανακατασκευή και τη συμπλήρωση του σχολείου. Συνολικά, συμμετείχαν 130 παιδιά και των δύο φύλων, ενώ το έργο που παρουσιάστηκε ήταν βασισμένο στα «Ανθρώπινα λουλούδια» και διασκευασμένο από την εκπαιδευτικό κ. Μαρίκα Παντελιού, σύζυγο του επιθεωρητή β' περιοχής. Οι μικροί ηθοποιοί, όπως η Τασούλα Αϊβατζίδου, η Κλημεντίνη Χριστοφορίδου, η Σοφία Κακαρλή και άλλοι, ανέλαβαν σημαντικούς ρόλους και η παράσταση στέφθηκε με επιτυχία. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν οι αρχές της πόλης και μεγάλο μέρος της κοινωνίας των Σερρών. Το κείμενο κλείνει αναφέροντας ότι υπάρχει και μια φωτογραφία στην οποία φαίνονται οι μαθητές και οι μαθήτριες που συμμετείχαν στην τελετή. Τους βασικούς ρόλους έπαιξαιν οι παρακάτω μαθητές : Τασούλα Αϊβατζίδου Κλημεντίνη Χριστοφορίδου Σοφία Κακαρλή Μαίρη Παπαδοπούλου Ευγενία Μα...

Στις 9 Αυγούστου 1952 οι καπνέμποροι των Σερρών αποφάσισαν να κηρύξουν λοκ-άουτ, δηλαδή να κλείσουν τις αποθήκες τους, ως απάντηση στις διεκδικήσεις των καπνεργατών για καλύτερες συνθήκες εργασίας και αυξήσεις στους μισθούς τους. Αυτό το λοκ-άουτ ήταν μια μορφή αντίδρασης και πίεσης προς τους εργαζομένους, καθώς με το κλείσιμο των αποθηκών οι καπνεργάτες βρίσκονταν χωρίς εργασία και εισόδημα. Ωστόσο, δεν συμμετείχαν όλοι οι καπνέμποροι σε αυτή την κίνηση. Η ΣΕΚΕ (Συνεταιριστική Ένωση Καπνοπαραγωγών Ελλάδος) και ο Οίκος Χατζησταύρου αποφάσισαν να μην ακολουθήσουν το παράδειγμα των υπόλοιπων εμπόρων και δεν έκλεισαν τις αποθήκες τους.  Η εφημερίδα Μακεδονία έγραψε περι αυτού: ΣΕΡΡΑΙ, 11. – Εἰς ἀπάντησιν τῶν - ἐπανειλημμένων στάσεων εργασίας, εἰς τὰ ἐνταῦθα καταστήματα επεξεργασίας και πνοῦ ἐκ μέρους τῶν εἰς αὐτὰ ἐργαζομένων καπνεργατών, οἱ καπνέμποροι της πόλεώς μας ἐκήρυξαν σήμερον τὴν πρωΐαν λόκ - ἄουτ καὶ εἰς οὐδένα καπνεργάτην ἐπέτρε ψαν νὰ ἐργασθῇ. Κατόπιν τούτου το σω ματείον κ...

Ο Δημήτριος Χόνδρος απεβίωσε στην Αθήνα. Γεννήθηκε στις Σέρρες το 1882 και ήταν το μεγαλύτερο παιδί του Κωνσταντίνου Χόνδρου, ενός ευρυμαθούς και επιτυχημένου εμπόρου της περιοχής, με πλούσια εθνική και κοινωφελή δράση. Η μητέρα του καταγόταν από την ονομαστή οικογένεια Θεοδωρίδη, η οποία είχε μεταναστεύσει από την Τσαρίτσανη στις Σέρρες κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ο Δημήτριος ολοκλήρωσε τις πέντε πρώτες τάξεις του Γυμνασίου στις Σέρρες και την τελευταία τάξη στη Θεσσαλονίκη. Οι άριστες επιδόσεις του τον οδήγησαν να λάβει την υποτροφία του «Βελλιείου κληροδοτήματος». Το 1901 εισήχθη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στη Φυσικομαθηματική Σχολή, από την οποία αποφοίτησε το 1905. Συνέχισε τις σπουδές του στη Γερμανία υπό την καθοδήγηση του διάσημου καθηγητή Φυσικής Sommerfeld. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του εκεί, ανέπτυξε φιλία με τον Άλμπερτ Αϊνστάιν, που αργότερα θα γινόταν κορυφαίος επιστήμονας. Το 1909, ο Δημήτριος Χόνδρος έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα φιλοσοφίας από το Πανεπισ...

Στις 23 Ιουλίου 1952, το πρωί, ο στρατηγός Ρίτζγουεϊ, συνοδευόμενος από τους στρατηγούς Γρηγορόπουλο, Τσακαλώτο, Μανιδάκη, τον ναύαρχο Τούμπα και άλλους ανώτατους αξιωματικούς, αναχώρησε με αυτοκίνητο για επιθεώρηση στην περιοχή των συνόρων. Στη Λαχανά, ο Ρίτζγουεϊ ζήτησε διάφορες πληροφορίες, μελετώντας τον χάρτη της περιοχής. Ακολούθως, μετέβη στο Σιδηρόκαστρο, από όπου έφτασε μέχρι την Κούλα και επιθεώρησε τη γραμμή Μεταξά, ενημερωθείς τοπογραφικά. Από εκεί, πήγε στις Σέρρες, όπου επιβιβάστηκε μαζί με τη συνοδεία του σε ειδική αυτοκινητάμαξα και αναχώρησε ακολουθώντας τη σιδηροδρομική γραμμή για να σχηματίσει δική του αντίληψη για τη μορφολογία του εδάφους. Μέσα στην αυτοκινητάμαξα έγινε σύσκεψη, στην οποία συμμετείχαν όλοι οι παρακολουθούντες αξιωματικοί, με θέματα στρατιωτικής φύσεως. Στο φυλάκιο της Κούλας, ο στρατηγός, μιλώντας στους δημοσιογράφους που τον παρακολουθούσαν, δήλωσε ότι εντυπωσιάστηκε πολύ από την άψογη εμφάνιση των ανδρών, οι οποίοι έχουν το προνόμιο να υπερασπίζο...

Στις 21 Ιουλίου 1952, ιδρύεται η «Ιστορική και Λαογραφική Εταιρία Σερρών - Μελενίκου» από ομάδα Σερραίων επιστημόνων και διανοούμενων στην Αθήνα. ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕΡΡΩΝ-ΜΕΛΕΝΙΚΟΥ* Τό ἀρχικό Καταστατικό τῆς Ἱστορικῆς καί Λαογραφικῆς Ἑταιρίας Σερρῶν-Μελενίκου ὑπογράφηκε ἀπό τά ἱδρυτικά μέλη της την 21η Ἰουλί- ου 1952. ᾿Ακροτελεύτιο ἄρθρο του ἦταν τὸ ἀκόλουθο: «"Αρθρον 39ον. – Το προσωρινόν Διοικητικόν Συμβούλιον τῆς Ἑται ρίας ἐκλεγέν ὑπό τῶν ἱδρυτῶν της, ἀπετελέσθη ἐκ τῶν κάτωθι: Βασιλείου Σιμωνίδη, Λιλίκας Χρηστομάνου-Καλίνσκη, Πέτρου Πέν- να, Νατάλη Πέτροβιτς, Ἕλλης Δημοσθένους ᾿Αγγέλου, Δημητρίου Χόν- δρου, Ουμβέρτου ᾿Αργυροῦ, Κωνσταντίνου Τέγου, Ἰωάννου Πετράκο- γλου, Μιχαήλ Μεγγρέλη καί Κυριάκου Κιουρτσόγλου. Ἐν ᾿Αθήναις τῇ 21 Ἰουλίου 1952 ΙΔΡΥΤΙΚΑ ΜΕΛΗ Βασ. Σιμωνίδης - Διαδ. Παύλου 18, Φιλοθέη. Λιλίκα Χρηστομάνου-Καλίνσκη - Πλουτάρχου 29. Δημ. Χόνδρος - Πεντέλης 16, Ψυχικό. Πέτρος Πέννας - Φωκίωνος Νέγρη 21. Νατάλης Πέτροβιτς - Ἐμμ. Μπενάκη 67. Κ...