ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Τραυματίες και αιχμάλωτοι πολέμου Έλληνες στρατιώτες στην γραμμή Μεταξά,  Απρίλιος 1941. Επεξεργασμένη φωτογραφία. Τραυματίες και αιχμάλωτοι πολέμου Έλληνες στρατιώτες στην γραμμή Μεταξά,  Απρίλιος 1941

Πυροβόλο σε Οχυρό της Γραμμής Μεταξά,  Απρίλιος 1941. Επεξεργασμένη φωτογραφια Πυροβόλο σε Οχυρό της Γραμμής Μεταξά,    Απρίλιος 1941

Στις 30 Μαρτίου 1941, τελέστηκε θεία λειτουργία από τον Αρχιμανδρίτη του 70ού Συντάγματος Πεζικού Ιωαννικίου, παρουσία των ανδρών των φυλακίων Κιζ-Μπουνάρ και Δεμίρ-Καπού (κορυφογραμμή του Μπέλες), του Υποτομέα Ροδόπολης.

Εφημερίδα Μακεδονία. Φύλλο 27 Μαρτίου 1941, σελ. 1 Στις 24 Μαρτίου 1941, ημέρα Δευτέρα, ο υπουργός Μπάμπης Αλεβιζάτος συνεχίοντας την περιοδεία του επισκέφθηκε τις Σέρρες και έδωσε ομιλία σε μεγάλη συγκέντρωση. Η εφημερίδα Μακεδονία ανέφερε μεταξύ άλλων :  O υφυπουργός Συνεταιρισμών, Μπάμπης Αλιβιζάτος, συνέχισε την περιοδεία του και το απόγευμα της Δευτέρας έφτασε στις 3:15 μ.μ. στην κωμόπολη της Νέας Ζίχνης. Εκεί τον υποδέχθηκαν στα προάστια της πόλης ο Μητροπολίτης Ζιχνών Αλέξανδρος, ο πρόεδρος της κοινότητας Κ. Βότσαρης, οι πρόεδροι και τα μέλη των Γεωργικών Συνεταιρισμών της περιοχής, καθώς και πλήθος κατοίκων. Σε μια πολυπληθή συγκέντρωση, τον υφυπουργό προσφώνησαν εκ μέρους της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Σερρών ο Α. Σίμογλου και εκ μέρους του Συνεταιρισμού Νέας Ζίχνης ο Α. Παπαθανασίου. Η ομιλία του Μπάμπη Αλιβιζάτου Ο υφυπουργός, μεταξύ άλλων, δήλωσε: «Είμαι ευτυχής που μου δόθηκε η ευκαιρία να επικοινωνήσω με αυτό το κομμάτι της Ελλάδας, που ποτέ δεν λύγισε μπρο...

Εφημερίδα Μακεδονία. Φύλλο 20 Μαρτίου 1941 Στις 19 Μαρτίου 1941, ο Υφυπουργός Εργασίας Δημητράτος μετά την επίσκεψη του στην Θεσσαλονίκη έφθασε στην πόλη των Σερρών. Εφημερίδα Ακρόπολις. Φύλλο 20 Μαρτίου 1941 Ο Υφυπουργός Εργασίας, Δημητράτος, επισκέφθηκε τις Σέρρες και συνεργάστηκε με τον Νομάρχη, κ. Μπόνη, και τις υπόλοιπες αρχές. Δέχτηκε, επίσης, διάφορες επιτροπές. Το μεσημέρι επισκέφθηκε το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο, όπου άκουσε τις απόψεις των εργατών. Μετά από παράκληση των γυναικών των επιστρατευμένων της κλάσης του 1921, διέταξε τη χορήγηση του επιδόματος ανεργίας μέχρι τις 10 Απριλίου. Το απόγευμα, κατόπιν αιτήματος των οργανώσεων, μίλησε στην αίθουσα του «Κρονίου», η οποία ήταν κατάμεστη από κόσμο. Απαντώντας στον πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου, Κομίνη, δήλωσε ότι όλοι οι εργαζόμενοι πρέπει να αγωνιστούν μέχρι την τελική νίκη. Συνεχίζοντας, είπε: «Όλος ο ελληνικός λαός έχει μία και μόνη σκέψη: πώς να βελτιώσει με την εργασία του τη ζωή του. Πλέον, ενδιαφέρεται αποκλειστικά κ...

Στις 16 Μαρτίου 1941, εκκενώθηκε και το Νέο Πετρίτσι στο οποίο είχαν μεταφερθεί κάτοικοι κι άλλων χωριών (όπως το Κατώμερο που εκκενώθηκε στις 13 Μαρτίου 1941), ενώ παρέμειναν μόνο ο στρατός και οι άνδρες της πολιτοφυλακής. Μετά από διαταγή  για λόγους ασφαλείας 20 χλμ Ν.Δ. στα χωριά Χείμαρρος και Τριάδα. Το ίδιο συνέβη και με άλλα χωριά πλησίον των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, ενόψει της γερμανικής επίθεσης στην Ελλάδα και στη «Γραμμή Μεταξά» 22 μέρες αργότερα. Οι κάτοικοι του χωριού δεν άφησαν πίσω τους με αγωνία μόνο τα σπίτια και τις περιουσίες τους, αλλά και πολλά αγαπημένα τους πρόσωπα που βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή των συνόρων. Στα οχυρά του ανατολικού Μπέλλες αλλά και στην προκάλυψη, με το δάχτυλο -κυριολεκτικάστην σκανδάλη, περιμένοντας τη γερμανική επίθεση.

  Εφημερίδα Μακεδονία. Φύλλο 16 Μαρτίου 1941 Πατριωτικές εισφορές υπέρ του ιερού αγώνα και του πανελλήνιου εράνου Κατά το διάστημα από 3 έως 8 Μαρτίου, κατατέθηκαν στην Εθνική Τράπεζα οι εξής εισφορές: Εργατικό προσωπικό από το υφαντουργείο Γεώργιος Βοζάνης: 820 δρχ. Από τον Α. Νάστα, Γενικό Επιθεωρητή Δ΄ Περιφέρειας, εισφορά 7.175 δρχ. Αλέξανδρος Φόρογλου, Νέα Υόρκη: 30.000 δρχ. Από τον καθηγητή Πανεπιστημίου, Βίζουν Κίδης: 1.000 δρχ. Εισφορά από το Κέντρο Ανεφοδιασμού Ρώων: 7.195 δρχ. Αλέξανδρος Κατρανίδης, αξιωματικός Σερρών: 117 δρχ. Εισφορά από το Σωματείο Καφεκοπτών Θεσσαλονίκης: 10.000 δρχ. Εισφορά από τους κατοίκους του χωριού Κολχικού Λαγκαδά: 150 δρχ. Θεοφανίδης από το Σώχο: 1.000 δρχ. Υιοί Αζριέλ Φρανσές: 2.000 δρχ. Εισφορά από την κοινότητα Λουτρού Βέροιας: 2.972 δρχ. Σύλλογος Ελαιοπαραγωγών Θεσσαλονίκης: 57.000 δρχ. Ζαφειρία Βέλλιου: 250 δρχ. Δημόσιο Ψυχιατρείο Θεσσαλονίκης: 250 δρχ. Κατίνα Αλεξ. Μούλα: 500 δρχ. Λίνα Τσίγκα: 100 δρχ. Αλ.Ε. Γ. Σ...

Στις 13 Ιανουαρίου 1941, ανακοινώθηκε η αλλαγή της Δημοτικής Αρχής, η οποία πραγματοποιήθηκε «διά διατάγματος δημοσιευθέντος εις την εφημερίδα της Κυβερνήσεως».  Η νέα διοικούσα επιτροπή του Δήμου Σερρών που αντικατέστησε την προηγούμενη αποτελούνταν από τους εξής: Γ. Παπαδόπουλο ως δήμαρχο Λ. Παπαντωνίου Δημήτριο Γρηγοριάδη Αλ. Παπαναστασίου Χρήστο Παπαβασηλείου Γ. Νικολαΐδη Γρ. Δεμερτζή ως δημοτικούς συμβούλους

Φωτο αρχείου, 1934 Στις 5 Ιανουαρίου 1941, με διάταγμα που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, πραγματοποιήθηκε νέα αλλαγή στη Δημοτική Αρχή Σερρών. Ο Γ. Μόσχος, που υπηρετούσε ως διορισμένος δήμαρχος από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, αποχώρησε, και στη θέση του ανέλαβε ο Γ. Παπαδόπουλος, μαζί με τους δημοτικούς συμβούλους Λ. Παπαντωνίου, Δημ. Γρηγοριάδη, Αλ. Παπαναστασίου, Χρήστο Παπαβασιλείου, Γ. Νικολαΐδη και Γρ. Δεμερτζή. Η θητεία του Παπαδόπουλου διήρκεσε μέχρι τις 10 Απριλίου 1941, όταν αντικαταστάθηκε για λίγες μόνο μέρες από τον Γ. Γεωργιάδη, ο οποίος χαρακτηρίστηκε «γερμανόπληκτος».

Φωτό αρχείου : Επεξεργασμένη φωτογραφία της αυθεντικής του αρχείου Γεώργιου Αγγειοπλάστη  Το Ωδείον Σερρών ΟΡΦΕΥΣ στα πρόθυρα της διάλυσης εξαιτίας της οριστικής περικοπής των μόνιμων πόρων του. Η Εφορεία του προχωρά στην υποχρεωτική καταγγελία των συμβάσεων του ιδρύματος με τους καθηγητές και το μόνιμο προσωπικό. Στις 25 Νοεμβρίου 1941, ο Σερραίος μουσικός Χρήστος Π. Σταματίου προσλήφθηκε από το Σύλλογο «Μέγα Αλέξανδρο» Εδέσσης. Με την πρόσληψή του, κατάφερε να οργανώσει και να διευθύνει τη μικτή χορωδία του με υποδειγματικό τρόπο, προσδίδοντας στον Σύλλογο την αίγλη που άρμοζε στον πολιτισμό της πόλης. Η πρόσληψή του έγινε με τη μεσολάβηση του Δ. Μισυρλή, Γενικού Επιθεωρητή της Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης και πρώην Γυμνασιάρχη των Σερρών.

Βουλγάρικη κατοχή, 1941-1944 Στις 29 Οκτωβρίου 1941, η κατάσταση στη Δράμα και στις Σέρρες ήταν δραματική, με τους Βουλγάρους να ξεκινούν διώξεις κατά των Ελλήνων κατοίκων. Η σύλληψη των δεκατριών σημαίνοντων προσώπων της τοπικής κοινωνίας αποτέλεσε μια από τις πιο σφοδρές επιθέσεις κατά της αντίστασης και της ελληνικής ταυτότητας. Οι κρατούμενοι, που στην αρχή ήταν τριακόσιοι, υπήρξαν θύματα σφοδρών κακοποιήσεων και απάνθρωπης μεταχείρισης, με το πλήθος των συλληφθέντων να φτάνει σύντομα τους 600.

Φωτό αρχείου Στις 20 Οκτωβρίου 1941, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα, τα γερμανικά στρατεύματα συνέχισαν τις μαζικές εκτελέσεις αθώων πολιτών ως μέρος των αντιποίνων τους. Στο χωριό Καλόκαστρο, μπροστά στο κοινοτικό κατάστημα, κρέμασαν έναν Έλληνα πατριώτη, ενώ σύμφωνα με την ανακοίνωση των Γερμανών οι εκτελεσθέντες θεωρούνταν «μέλη συμμοριών» και οι εκτελέσεις έγιναν ως αντίποινα για δράσεις στην περιοχή της Νιγρίτας. Παρόλα αυτά, ένας από τους πατριώτες που προοριζόταν για εκτέλεση κατάφερε να διαφύγει την τελευταία στιγμή, αποφεύγοντας τον θάνατο.

Ο ταγματάρχης Βασίλειος Μερκουρίου Στις 19 Οκτωβρίου 1941, η ανταρτική ομάδα «Ελευθερία», υπό την αρχηγία του Βασίλη Μερκουρίου, επιτέθηκε σε γερμανικό καμιόνι στο 64ο χλμ. του δρόμου Σερρών-Θεσσαλονίκης. Από την ενέδρα σκοτώθηκαν δύο Γερμανοί στρατιώτες και ένας τραυματίστηκε. Στις επόμενες ημέρες, οι Γερμανοί ανακοίνωσαν μέσω προκήρυξης ότι θα έδιναν 300.000 δραχμές σε όποιον παρείχε πληροφορίες για τους δράστες. Στις 15 Μαΐου 1941 ιδρύθηκε στη συνοικία Επτάλοφος της Θεσσαλονίκης η αντιστασιακή οργάνωση «Ελευθερία» που εξέδιδε την ομώνυμη εφημερίδα στο παράνομο τυπογραφείο της Επταλόφου. Η ίδρυση έγινε με πρωτοβουλία των Παρασκευά Μπάρμπα (ΚΚΕ), Απόστολου Τζανή (ΚΚΕ), Ιωάννη Πασαλίδη (Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, ΕΔΑ), Σίμου Κερασίδη (ΚΚΕ), Αθανάσιου Φείδα (Αγροτικό Κόμμα), Ιωάννη Ευθυμιάδη (Δημοκρατική Ένωση) και του στρατιωτικού Δημήτριου Ψαρρού. Η «Ελευθερία» συγκρότησε τις δύο πρώτες ένοπλες αντάρτικες ομάδες, τον «Αθανάσιο Διάκο» στα Κρούσσια του Κιλκίς με αρχηγό τον Χριστόδουλο...

Το κύριο μνημείο των εκτελεσθέντων στα Άνω και Κάτω Κερδύλια. Η Σφαγή στα Άνω και Κάτω Κερδύλλια, γνωστή και ως Σφαγή των Κερδυλλίων, αποτελεί μια από τις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 17 Οκτωβρίου 1941, περισσότεροι από 200 άμαχοι κάτοικοι εκτελέστηκαν από τη γερμανική Βέρμαχτ. Αυτή η σφαγή ήταν αντίποινα για τη δράση των ανταρτών στην περιοχή και τη βοήθεια που προσέφεραν οι κάτοικοι στους αντάρτες.  Η τραγική αυτή εκδήλωση αναδεικνύει τη βαρβαρότητα της κατοχής και τις συνέπειες που υπήρξαν για τους αθώους πολίτες. Ερείπια από τον εγκαταλελειμμένο οικισμό των Άνω Κερδυλίων. Στις περιοχές Άνω και Κάτω Κερδύλια, η κατάσταση ήταν τεταμένη μετά την κατάληψη της Ελλάδας από τους γερμανικούς στρατούς. Λίγους μήνες αργότερα, το Γραφείο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας στην Κεντρική Μακεδονία ίδρυσε την οργάνωση Ελευθερία, η οποία αποσκοπούσε στην αντίσταση κατά των κατακτητών. Ερείπια των Κερδυλίων μετά την πυρπόληση από...

Στις 10 Οκτωβρίου 1941, στη Νιγρίτα Σερρών εκτελούνται 221 κάτοικοι από τα χωριά Κ. ∆άφνη, Σιτοχώρι, Ζερβοχώρι, Αηδονοχώρι.

Φωτό αρχείου, Μνημείο στα Κάτω Κερδύλια Στις 12 Οκτωβρίου 1941 το 382ο Σύνταγμα Πεζικού της Βέρμαχτ προχώρησε σε επιχείρηση στα Άνω και Κάτω Κερδύλια, συγκέντρωσε και ανέκρινε τους κατοίκους και αναζήτησε όσους είχε κατονομάσει ο Κίκηρας χωρίς όμως να τους βρει. Κατά τη διάρκεια των ερευνών εκτέλεσε τον Κωνσταντίνο Ψαρρά στο Κάτω Κερδύλιο, πυρπόλησε ορισμένα σπίτια ανταρτών και συνέλαβε μερικά άτομα. Στους συγκεντρωμένους κατοίκους δηλώθηκε ότι θα πρέπει να απέχουν από οποιαδήποτε βοήθεια προς τους αντάρτες γιατί αλλιώς θα έκαιγαν όλα ανεξαιρέτως τα σπίτια των χωριών και θα εκτελέσουν όλους τους άνδρες κατοίκους. Οι κάτοικοι φοβήθηκαν και δημιούργησαν μια επιτροπή που αποτελούταν από τον πρόεδρο του Άνω Κερδυλίου, το γραμματέα και τον κοινοτικό σύμβουλο και η οποία στις 16 Οκτωβρίου 1941 πήγε στη Θεσσαλονίκη και υπέβαλε αίτηση στη Γενική Διοίκηση για να διαβιβαστεί στη συνέχεια στις γερμανικές αρχές. Στην αίτηση αυτή η επιτροπή επικροτούσε τις τελευταίες γερμανικές επιχειρήσεις και...

Εφημερδία Ριζοσπάστης, Φύλλο: 7/10/1947, Σελίδα: 1 Στις 6 Οκτωβρίου 1947, οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) κατέλαβαν το Νέο Πετρίτσι, σημειώνοντας μια σημαντική στρατηγική νίκη κατά τη διάρκεια του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου. Η εφημερίδα Ριζοσπάστης έγραψε : ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Νομός Σερρών: Τμή ματα του Δημοκρ. Στρατοῦ ἐπι τέθηκαν κατά τῶν κυβερνητικών στην κωμόπολη Πετρίτσι τοῦ Σι δηροκάστρου, «Εκ τῶν ἐθνικών δυν νάμεων έτραυματίσθησαν 3 στρα- τιώτας,

Τα αδέλφια Λάμπρος (αριστερά) και Αραμπατζής Μαζαράκης (δεξιά) Στις 6 Οκτωβρίου 1941, οι Βούλγαροι κατακτητές, μετά από προδοσία, συνέλαβαν και εκτέλεσαν Έλληνες έξω από την Παλαιοκώμη. Ο Απόστολος Τζανής. Στις 5 Οκτωβρίου, αντιστασιακοί αποφάσισαν να διασχίσουν το Στρυμόνα και να εγκαταλείψουν τη βουλγαροκρατούμενη περιοχή μέχρι να σταματήσουν οι έρευνες. Η απόπειρά τους να περάσουν το ποτάμι από την περιοχή του χωριού Μύρκινος απέτυχε, καθώς έπεσαν σε βουλγαρική ενέδρα. Με τα λίγα όπλα και τις χειροβομβίδες που είχαν, αντάλλαξαν πυρά και κατάφεραν να διαφύγουν από το βουλγαρικό απόσπασμα, κατευθυνόμενοι προς το βουνό Παγγαίο για να κρυφτούν. Εφόσον ξημέρωνε, κρύφτηκαν σε θάμνους (βατσινιές) μέχρι το βράδυ για να περάσουν απαρατήρητοι, και εκεί συνάντησαν τρεις νέους από τα Κύργια της Δράμας που επίσης προσπαθούσαν να διασχίσουν τον Στρυμόνα. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, γύρω στις 11 το πρωί, έγιναν αντιληπτοί από τρεις βοσκούς από το χωριό Παλαιοκώμη, οι οποίοι τους εντόπισαν χάρη στ...

Στις 3 Οκτωβρίου 1941, κυκλοφόρησε στις Σέρρες η εφημερίδα «Български юг» («Βουλγαρικός Νότος»), με υπότιτλο «Εφημερίδα για πολιτική, πολιτισμό και οικονομία».  η οποία ήταν εβδομαδιαία, τετρασέλιδη και εκδιδόταν κάθε Σάββατο κατά τη διάρκεια της Βουλγαρικής κατοχής (1941-1944).  Η εφημερίδα ήταν γραμμένη στη βουλγαρική γλώσσα και είχε διαστάσεις 35x50 εκ. Τυπωνόταν στα επιταγμένα γραφεία της ελληνικής εφημερίδας «Η Πρόοδος», με διευθυντή τον εγκληματία πολέμου Μιχαήλ Ντουμπαλάκωφ, ο οποίος καταγόταν από τις Σαράντα Εκκλησιές της Ανατολικής Θράκης και είχε ακραίες εθνικιστικές απόψεις και θέσεις.  Ο Μιχαήλ Ντουμπαλάκωφ ήταν μέλος βουλγάρικων συμμοριών . Το 1933, 1937 και 1939 δημοσίευσε τους τρεις τόμους των αναμνήσεών του με τίτλο «Μέσα από τις φλόγες της ζωής και της επανάστασης», οι οποίοι αντικατοπτρίζουν τη επαναστατική του ζωή και την υπηρεσία του στον βουλγαρικό στρατό κατά τη διάρκεια των τριών πολέμων. Μέχρι το 1934 συμμετείχε στις δραστηριότητες Βουτλγάρικων Οργ...

Ερείπια από τον εγκαταλελειμμένο οικισμό των Άνω Κερδυλίων. Στις 2 Οκτωβρίου 1941, οι Γερμανοί πραγματοποίησαν την πρώτη τους στρατιωτική επιχείρηση στα Κερδύλια. Κύκλωσαν τα χωριά Άνω και Κάτω Κερδύλια, όπου διεξήγαγαν έρευνες και ανακρίσεις. Μετά την ολοκλήρωση των ενεργειών τους, αποχώρησαν από την περιοχή, χωρίς ωστόσο να προβούν σε άμεσες εχθρικές ενέργειες.