Άνω Πορόια αρχές 20ου αιώνα
Άνω Πορόια αρχές 20ου αιώνα
Σύμφωνα με την πρώτη απογραφή των Ελλήνων της Μακεδονίας το 1913 από την ΕΣΥΕ το χωριό είχε 2.684 κατοίκους.
Σχετικά με την ετυμολογία της ονομασίας του χωριού, υπάρχουν αρκετές εκδοχες: πολλαί ροιαί (ροδιές), πόρος(πέρασμα) + ροιαί (ροδιές), πολλή ροή, πόρος(πέρασμα) + ροή. Όποια κι αν είναι η πραγματική ετυμολογία, η ονομασία του χωριού είναι αναμφισβήτητα ελληνικής προέλευσης.
Οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού με ελληνικές καταβολές ήταν απόγονοι Βλάχων. Πιο συγκεκριμένα, η ιστορία αναφέρει ότι ομάδες οικογενειών κατατρεγμένων, από τη Μοσχόπολη, τα Γιάννενα, το Αργυρόκαστρο, τα Τρίκαλα, τα χωριά του Ολύμπου, της Πίνδου και του Γράμμου, όπως το Μέτσοβο, η Σαμαρίνα και η Αβδέλλα, ήταν οι πρώτοι μετανάστες που αποτέλεσαν τους πυρήνες του πληθυσμού του χωριού στις αρχές του 19ου αιώνα. Κατά το Μακεδονικό Αγώνα, οι κάτοικοι συμμετείχαν στις Ελληνικές προσπάθειες με κυριότερο αγωνιστή, τον οπλαρχηγό Εμμανουήλ Βασιλείου. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκαν -ξεριζωμένοι από τις πατρογονικές τους εστίες- πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, οι οποίοι αντιμετωπίσθηκαν με ευνοϊκή μεταχείρηση και ευμενή διάθεση από τους τοπικούς παράγοντες και τους απλούς ανθρώπους. Η προοδευτική δε μίξη των προσφύγων με τους ντόπιους έδωσε νέα τροπή στο χωριό.
Η οικονομική ζωή του χωριού βασιζόταν κυρίως στην άνθηση της κτηνοτροφίας και της γεωργίας, με κύριο βάρος της δεύτερης στην καπνοκαλλιέργεια, αλλά και στην πλούσια αγορά, που την απάρτιζαν φούρνοι, μπακάλικα, τσαγκαράδικα, υφασματάδικα, ραφτάδικα, μαγειρεία, τυράδικα, κρεοπωλεία, καφενεία και κέντρα διασκέδασης. Το 1935 ηλεκτροφωτίστηκε το χωριό από αυτόνομη πετρελαιοκίνητη μονάδα.
