Το πιρούνι όπως δεν το έχετε ξαναδεί

Το πιρούνι είναι ένα κοινό εργαλείο που χρησιμοποιείται για να τρώμε φαγητό, με μια μακρά και ενδιαφέρουσα ιστορία. Η εξέλιξη του πιρουνιού μπορεί να αναλυθεί σε διάφορα στάδια στην ιστορία. Έχει καθιερωθεί μια συγκεκριμένη μορφή πιρουνιού, αλλά τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι, στην νεότερη Ελλάδα είχαν γίνει πάρα πολλοί πειραματισμοί πάνω σε δομές πιρουνιών. Επίσης με την εκτίναξη της τεχνολογίας έγιναν προσπάθειες δημιουργίας αυτοματισμού. Ένα είδος πιρουνιού που ίσως δεν έχετε ξαναδεί, είναι και αυτό της φωτογραφίας πιο πάνω.

Η παλαιότερη χρήση του πιρουνιού στη διατροφή ήταν στην Αρχαία Αίγυπτο, αλλά τα πιρούνια ήταν μεγάλου μεγέθους και χρησιμοποιούνταν στη μαγειρική.[2] Κοκάλινα πιρούνια βρέθηκαν σε ταφή του πολιτισμού Κιτζία της εποχής του ορείχαλκου (2400–1900 ΠΚΕ), καθώς και μεθύστερους τάφους κινεζικών δυναστειών. Η παλαιότερη χρήση των πιρουνιών στο σερβίρισμα του φαγητού χρονολογείται από την αρχαία Ελλάδα.

Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, χρησιμοποιούνταν χάλκινα και ασημένια πιρούνια, κάποια από τα οποία εκτίθενται σε μουσεία ανά την Ευρώπη. Η χρήση τους ποικίλε ανάλογα με τα τοπικά έθιμα, την κοινωνική τάξη και τη φύση του φαγητού, αλλά χρησιμοποιούνταν κυρίως στο μαγείρεμα και στο σερβίρισμα του φαγητού. Το προσωπικό επιτραπέζιο πιρούνι πιθανότατα εφευρέθηκε στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Βυζαντινή) και ήταν κοινό τον 4ο αιώνα, ενώ είναι πιθανό να χρησιμοποιούνταν από την εποχή της Αρχαίας Ελλάδας.[6][7] Ένα παρόμοιο σκεύος γνωστό ως μπαρτζίν χρησιμοποιήθηκε από την περσική ελίτ τον 9ο αιώνα.[8] Μέχρι τον 10ο αιώνα, η χρήση του επιτραπέζιου πιρουνιού είχε διαδοθεί σε όλη τη Μέση Ανατολή.

Η πρώτη καταγεγραμμένη εισαγωγή του πιρουνιού στη Δυτική Ευρώπη, όπως έχει καταγραφεί από το θεολόγο και καρδινάλιο Πέτρο Δαμιανό,[9] ήταν από τη Θεοφανώ Σκλήραινα, τη Βυζαντινή σύζυγο του Άγιου Ρωμαίου Αυτοκράτορα Όθωνα Β', η οποία το χρησιμοποίησε επισήμως σε ένα αυτοκρατορικό γεύμα το 972, εντυπωσιάζοντας τους οικοδεσπότες.[10] Μέχρι τον 11ο αιώνα, η χρήση του πιρουνιού είχε διαδοθεί στην ιταλική χερσόνησο και δημοτικότητά του αυξήθηκε με την παρουσία των ζυμαρικών στην ιταλική κουζίνα. Αρχικά η κατανάλωση των ζυμαρικών γινόταν μια μακριά ξύλινη ακίδα, αλλά στη συνέχεια εξελίχθηκε σε σκεύος με τρεις ακίδες, το οποίο ήταν καλύτερο για να μαζεύει τα μακαρόνια. Ήταν κοινό στην Ιταλία τον 14ο αιώνα και η χρήση του ήταν σχεδόν καθολική ανάμεσα στους εμπόρους και τις ανώτερες τάξεις το 1600. Τότε ήταν πρέπον για ένα καλεσμένο να φέρνει μαζί του το πιρούνι και το κουτάλι του μέσα σε κουτί, γνωστό ως καδένα, κάτι που εισήγαγε στη γαλλική αυλή η Αικατερίνη των Μεδίκων. Στην Πορτογαλία τα πιρούνια χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά από τη Βεατρίκη, δούκισσα του Βισό, μητέρα του Εμμανουήλ Α΄ της Πορτογαλίας, περί το 1450. Παρόλα αυτά, στη δυτική Ευρώπη, η χρήση του διαδόθηκε τον 16ο αιώνα, μαζί με το ιταλικό εθιμοτυπικό, ιδίως σε χώρες όπως η Ισπανία και σε Γαλλία. Στην υπόλοιπη Ευρώπη η χρήση του πιρουνιού υιοθετήθηκε τον 18ο αιώνα με αργούς ρυθμούς. Στη Βόρεια Αμερική, το πιρούνι έγινε δημοφιλές μετά την Αμερικανική Επανάσταση. Το σημερινό καμπύλο σχήμα του πιρουνιού αναπτύχθηκε στη Γερμανία στα μέσα του 18ου αιώνα.