Σπήλαιο Βορώνια: Το Βαθύτερο Σπήλαιο στον Κόσμο και το Κοντινότερο Σημείο στο Κέντρο της Γης

Το Σπήλαιο Βορώνια, γνωστό και ως Σπήλαιο Κρουμπέρα, είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά θαύματα του πλανήτη. Βρίσκεται στην Αμπχαζία, μια περιοχή στη Γεωργία, κοντά στη Μαύρη Θάλασσα, και θεωρείται το βαθύτερο σπήλαιο στον κόσμο. Το συνολικό μήκος των διαδρομών του σπηλαίου φτάνει τα 13.232 μέτρα, ενώ το βάθος του αγγίζει τα 2.197 μέτρα, καθιστώντας το το «Έβερεστ των Σπηλαίων».

Η Ανακάλυψη του Σπηλαίου και η Σπηλαιολογική Ιστορία του

Το σπήλαιο Βορώνια έγινε το βαθύτερο γνωστό σπήλαιο στον κόσμο το 2001, όταν η αποστολή του Ουκρανικού Σπηλαιολογικού Συλλόγου έφτασε σε βάθος 1.710 μέτρων, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ που κατείχε το σπήλαιο Lamprechtsofen στις Αυστριακές Άλπεις. Το 2004, το ίδιο σπηλαιολογικό σωματείο κατέγραψε άλλο ένα ορόσημο στην ιστορία της σπηλαιολογίας, όταν οι σπηλαιολόγοι κατάφεραν να εξερευνήσουν το σπήλαιο σε βάθος πάνω από 2.000 μέτρα, φτάνοντας στα 2.080 μέτρα.

Γεωγραφικά και Γεωλογικά Χαρακτηριστικά

Η είσοδος του σπηλαίου Βορώνια βρίσκεται στην κοιλάδα Ορτομπαλάγκαν, η οποία εκτείνεται κατά μήκος της αντικλιματικής κορυφογραμμής Μπέρτσιλσκι, κατεβαίνοντας απαλά προς τα βορειοδυτικά. Οι εισόδοι των σπηλαίων είναι ευθυγραμμισμένες κατά μήκος της κορυφογραμμής, ωστόσο, τα σπήλαια ελέγχονται από διάφορα ρήγματα, τα οποία έχουν διαμορφώσει τα σύνθετα σχέδια του σπηλαίου. Τα περάσματα του σπηλαίου αποτελούνται κυρίως από έναν συνδυασμό ρηχών φρεατίων και απότομων περασμάτων φιδιού, ενώ σε ορισμένα σημεία κόβουν φαινομενικά αρχαία απολιθωμένα περάσματα σε διαφορετικά επίπεδα.

Η Αντικλινική Κορυφογραμμή και οι Σπηλαιολογικές Δυσκολίες

Η διάταξη των περασμάτων στο σπήλαιο Βορώνια καθιστά την εξερεύνησή του ιδιαίτερα δύσκολη και επικίνδυνη. Οι σπηλαιολόγοι που επιχείρησαν να το εξερευνήσουν έπρεπε να αντιμετωπίσουν σύνθετες γεωλογικές συνθήκες, όπως απότομες καταβάσεις, στενά περάσματα και δύσκολα προσπελάσιμες διαδρομές. Παρά τις δυσκολίες, το σπήλαιο συνεχίζει να προσελκύει το ενδιαφέρον της διεθνούς σπηλαιολογικής κοινότητας.

Το Σπήλαιο Βορώνια αποτελεί μια από τις πιο εντυπωσιακές και προκλητικές περιοχές στον κόσμο της σπηλαιολογίας. Με την εξαιρετική του γεωλογική σημασία και το αξεπέραστο βάθος του, το σπήλαιο προσφέρει στους εξερευνητές την ευκαιρία να αντιμετωπίσουν μοναδικές προκλήσεις και να αποκτήσουν πολύτιμες εμπειρίες. Το σπήλαιο αυτό, που θεωρείται το κοντινότερο σημείο στο κέντρο της Γης, συνεχίζει να προκαλεί δέος και να αναδεικνύει τη μεγαλοπρέπεια της φύσης.

Το Σπήλαιο Βορώνια, γνωστό και ως Κρουμπέρα, βρίσκεται στην Αμπχαζία, μια περιοχή στη Γεωργία, κοντά στη Μαύρη Θάλασσα. Με βάθος 2.197 μέτρα, ήταν το βαθύτερο γνωστό σπήλαιο στον κόσμο μέχρι πρόσφατα. Η είσοδός του βρίσκεται στην κοιλάδα Ορτομπαλάγκαν, η οποία εκτείνεται κατά μήκος της αντικλιματικής κορυφογραμμής Μπέρτσιλσκι, κατεβαίνοντας απαλά προς τα βορειοδυτικά. Οι γεωλογικές συνθήκες του σπηλαίου είναι ιδιαίτερα περίπλοκες, με περάσματα που περιλαμβάνουν ρηχά φρέατα και απότομες καταβάσεις.

Το σπήλαιο Veryovkina, γνωστό και ως Veriovkina Cave, βρίσκεται επίσης στην Αμπχαζία, στην οροσειρά Gagra του Δυτικού Καυκάσου. Είναι το βαθύτερο γνωστό σπήλαιο στον κόσμο, με βάθος 2.209 μέτρα, καταρρίπτοντας το προηγούμενο ρεκόρ του σπηλαίου Βορώνια. Το σπήλαιο ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1968 από σπηλαιολόγους από το Κρασνογιάρσκ, ενώ στη συνέχεια, το 1986, ονομάστηκε προς τιμήν του σπηλαιολόγου Alexander Verëvkin, ο οποίος έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια εξερεύνησης σπηλαίου στη Ρωσία.

Η είσοδος του σπηλαίου Veryovkina βρίσκεται σε υψόμετρο 2.285 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, με έναν εισαγωγικό άξονα βάθους 32 μέτρων. Το 2017, οι σπηλαιολόγοι κατάφεραν να φτάσουν σε βάθος 2.204 μέτρων, καθιστώντας το Veryovkina το βαθύτερο σπήλαιο στον κόσμο εκείνη τη στιγμή. Τον Αύγουστο του 2023, μια νέα έρευνα μέσω υποβρύχιου drone στον τελικό σίφωνα Captain Nemo's Last Stand ανέβασε το βάθος του σπηλαίου στα 2.223 μέτρα. Ωστόσο, το 2024, μια νέα μέτρηση που συμπεριέλαβε τη διαφορά υψομέτρου μεταξύ της εισόδου του σπηλαίου και του τελικού σίφωνα με χρήση ενός ακριβούς δέκτη GNSS μείωσε το βάθος του σπηλαίου στα 2.209 μέτρα.

Οι σπηλαιολόγοι που εξερευνούν τα σπήλαια Βορώνια και Veryovkina αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις. Οι γεωλογικές συνθήκες, οι στενές διαδρομές και τα απότομα περάσματα απαιτούν υψηλή εξειδίκευση και εμπειρία. Σε μια αποστολή το 2021 στο σπήλαιο Veryovkina, βρέθηκε το σώμα ενός σπηλαιολόγου που είχε πεθάνει από υποθερμία στα 1.100 μέτρα βάθος, ενώ προσπαθούσε να εξερευνήσει μόνος του χωρίς τον κατάλληλο εξοπλισμό. Η ανάκτηση του σώματος ήταν μια περίπλοκη και επικίνδυνη διαδικασία που πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του ίδιου έτους.

Τα σπήλαια Βορώνια και Veryovkina είναι από τα πιο εντυπωσιακά γεωλογικά φαινόμενα στον κόσμο. Με τα τεράστια βάθη τους και τις απαιτητικές συνθήκες εξερεύνησης, συνεχίζουν να προκαλούν το ενδιαφέρον της διεθνούς σπηλαιολογικής κοινότητας και να αποτελούν πηγές νέων ανακαλύψεων και προκλήσεων. Η συνεχιζόμενη εξερεύνηση αυτών των σπηλαίων προσφέρει πολύτιμες γνώσεις για τη γεωλογία και την ιστορία του πλανήτη μας.

Ο Σπηλαιολογικός Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος (ΣΕΛΑΣ) διοργάνωσε το 2002 την σπηλαιολογική αποστολή «Ανώγεια – Ντελίνα 2002» στην οποία συμμετείχε και η διεθνής σπηλαιολογική ομάδα CAVEX (Cave Exploration) team. Η συνεργασία του ΣΕΛΑΣ με την δυναμική αυτήν ομάδα συνεχίστηκε τον Ιανουάριο του 2003 με κοινή σπηλαιολογική αποστολή στην Σλοβενία. Έτσι, τον Οκτώβριο του 2004, το CAVEX team προσκάλεσε μέλη του ΣΕΛΑΣ να συμμετάσχουν σε μια αποστολή στο βαθύτερο σπήλαιο του κόσμου, την «Voronia – Krubera», που βρίσκετε σε υψόμετρο 2250μ στον Δυτ. Καύκασο, στην Αμπχαζία. Σκοπός της αποστολής ήταν η εκ νέου χαρτογράφηση του σπηλαίου, το οποίο αξίζει να σημειωθεί ότι είναι το πρώτο σπήλαιο με βάθος μεγαλύτερο από 2000μ. Οι Έλληνες σπηλαιολόγοι, μέλη του ΣΕΛΑΣ υποστηρίχθηκαν από τον επίσημο χορηγό της αποστολής, την διεθνής εταιρεία ταχυμεταφορών ΤΝΤ και αναχώρησαν αρχικά στις 2 Ιανουαρίου 2005 για την Αμπχαζία. Όμως, η πτώση του ελικοπτέρου που μετέφερε μέλη της αποστολής στο χιονισμένο βουνό, έθεσε πρόωρο τέρμα εκείνη την αποστολή δέκα μέρες αργότερα.

Η προσπάθεια τελικά επαναλήφθηκε τον περασμένο Ιούλιο (2-7-2005 έως 25-7-2005). Στην διεθνής αποστολή συμμετείχαν οι σπηλαιολόγοι του ΣΕΛΑΣ, Ηλίας Καζαής, Μεθόδιος Ψωμάς (ΣΠΟΚ), Νίκος Μητσάκης και Κώστας Αδαμόπουλος (Υπ. Αποστολής) οι οποίοι είχαν αναλάβει την χαρτογράφηση. Οι Έλληνες σπηλαιολόγοι χαρτογράφησαν το τμήμα από -500 έως και -1440μ (σχεδόν το μισό σπήλαιο) ενώ συμμετείχαν και στην μέτρηση του βάθους μέσω Wrist computers (SUUNTO). Η αποστολή χρησιμοποίησε και μια τρίτη μέθοδο, με υδροστατική πίεση, για την κατά το δυνατόν απόλυτη μέτρηση του βάθους του σπηλαίου, το οποίο βρέθηκε ότι είναι -2054μ (+/- 10μ)

Οι Έλληνες σπηλαιολόγοι έφτασαν μέχρι βάθους -1440μ, χρειάστηκε να παραμείνουν επί 5 συνεχόμενες μέρες εντός του σπηλαίου και έζησαν την εμπειρία ενός πραγματικού ατυχήματος με θύμα νεαρό Ρώσο σπηλαιολόγο. Τα αποτελέσματα της αποστολής παρουσιάστηκαν στο 14ο Παγκόσμιο Συνέδριο Σπηλαιολογίας από τα μέλη του CAVEX, Denis Provalov και Ilia Zharkov.