Σύναξη της Παναγίας Πληκατιώτισσας, 16 Φεβρουαρίου
Αναζητώντας, κάτω από μια μεγάλη κέδρο (σύμφωνα με άλλους κάτω από μια μεγάλη βελανιδιά), βρήκαν την Αγία Εικόνα της Θεοτόκου.
Πλησίασαν και με βαθιά ευλάβεια προσκύνησαν τη Θεοτόκο και τη μετέφεραν στο στρατόπεδό τους.
Το κουτσό άλογο ακολούθησε το μονοπάτι που οδηγούσε στο Πληκάτι μόνο του και εκπλάγηκαν να δουν ότι το άλογο δεν κουτσάριζε πλέον, αλλά περπατούσε σταθερά.
Ένας βοσκός, βλέποντας το άλογο να μεταφέρει μια εικόνα, έτρεξε και ενημέρωσε το χωριό και οι ιερείς, ντυμένοι με λαμπρά ρούχα, κρατώντας λιβανιστήρια, καθώς και όλοι οι κάτοικοι με αναμμένα κεριά, βγήκαν στο απέναντι δάσος του Παλαισίου για να υποδεχθούν την Παναγία και να τη μεταφέρουν στο χωριό, όπου βρίσκεται ακόμη σήμερα.
Η εκκλησία στην οποία τοποθετήθηκε η εικόνα στην αρχή χτίστηκε γύρω στο 890 και αυτή η εκκλησία επιβιώνει μέχρι σήμερα. Αλλά η εικόνα δεν έμεινε εκεί!
Ο ιερέας του χωριού παρατήρησε για πολύ καιρό μια μεταφορά της εικόνας μέσα στην εκκλησία, όπου μετακινούνταν από το ιερό στην είσοδο της εκκλησίας και ο ιερέας με πολύ σεβασμό και φόβο Θεού σήκωσε την θαυματουργή εικόνα και την τοποθέτησε ξανά στη θέση της, χωρίς να καταλαβαίνει τι ήθελε η Θεοτόκος.
Ένα Κυριακάτικο πρωί, μετά τη Θεία Λειτουργία, συνέβη το εξής θαύμα: η εικόνα ανυψώθηκε από το ιερό μόνη της και στάθηκε στον ώμο του ιερέα.
Ο ιερέας, ακολουθούμενος από την εικόνα, έφτασε στο κέντρο του χωριού και εκεί η εικόνα κατέβηκε από τον ώμο του και στάθηκε πάνω σε έναν άγριο ρόδο, και δίπλα σε εκείνο το σημείο υπήρχαν τα ερείπια μιας παλαιότερης εκκλησίας. Είναι πιθανό ότι η εικόνα βρισκόταν εκεί πριν βρεθεί στο δάσος, ενώ στο κάτω μέρος της εκκλησίας, προς την ανατολή, υπήρχε μια πηγή καθαρού νερού, η σημερινή "Μεγάλη Πηγή της Παναγίας".
Σ' εκείνο το σημείο χτίστηκε μια εκκλησία το 1775, στο όνομα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, σύμφωνα με την επιθυμία της Παναγίας.
Μετά, η θαυματουργή εικόνα, αφού υπέδειξε το σημείο για την κατασκευή της εκκλησίας της, ανέβηκε ξανά στον ώμο του ιερέα, ο οποίος ξεκίνησε μια πομπή με τους πιστούς Χριστιανούς.
Πήγαν αρκετά μακριά έξω από το χωριό, όπου σε μια τοποθεσία κατέβηκε και στάθηκε όρθια πάνω σε μια πέτρα που υπάρχει ακόμη και σήμερα.
Έτσι, υπέδειξε ότι εδώ έπρεπε να χτιστεί μια εκκλησία και πράγματι σε αυτό το σημείο χτίστηκε ένα παρεκκλήσι προς τιμήν της Γέννησης της Θεοτόκου, που ονομάζεται "Παναγιόπουλα". Στη συνέχεια, η εικόνα μεταφέρθηκε από τον ιερέα και τους πιστούς στο χωριό από όπου είχαν ξεκινήσει.
Η εκκλησία που χτίστηκε το 1775 ήταν βασιλικού τύπου, κανονικών διαστάσεων, όπως μια κατακόμβη.
Στα βόρεια ήταν το σχολείο και στα νοτιοδυτικά το ξενώνα, είχε ψηλά περιφραγμένα τείχη και βαριά πόρτες στις τρεις εισόδους της αυλής, ενώ παντού, όπως και στους γυναικείους χώρους, υπήρχαν τοιχογραφίες ανεκτίμητης αξίας.
Η Η' Μεραρχία, αυτεπάγγελτα, ως ένδειξη "ευγνωμοσύνης για τη νίκη του στρατού στη μάχη του Γράμμου το 1948-1949", δυστυχώς κατεδάφισε την παλιά εκκλησία και έχτισε μια "σύγχρονη" το 1951-1953, ενώ θα έπρεπε να την έχει διατηρήσει και σώσει ως σημαντικό θρησκευτικό μνημείο.
Η Σύναξη της Παναγίας Πληκατιώτισσας εορτάζεται με μεγαλοπρέπεια και πλήρη λαμπρότητα στις 16 Φεβρουαρίου με τη συμμετοχή όλων των γύρω χωριών και μεγάλη Λιτανεία.
