Εφημερίδα "Εμπρός" των Σερρών, Φύλλο 17 Φεβρουαρίου 1935, σελίδα 1
Στις 17 Φεβρουαρίου 1935, ημέρα Δευτέρα και ώρα 11 το πρωί, πραγματοποιήθηκε στο κινηματοθέατρο "Πάνθεον" των Σερρών πάνδημο συλλαλητήριο καταδίκης των βανδαλισμών που διέπραξαν οι ιταλικές αρχές εις βάρος των Ελλήνων ομογενών στα υπό ιταλική κατοχή Δωδεκάνησα.
Η εφημερίδα "Εμπρός" των Σερρών ανέφερε :
"Το συλλαλητήριο των κατοίκων της πόλης των Σερρών πραγματοποιήθηκε, όπως είχε ανακοινωθεί, στις 11 το πρωί της περασμένης Κυριακής στο κινηματοθέατρο «Πάνθεον», με σκοπό την έκφραση συμπαράστασης προς τους Δωδεκανήσιους που καταπιέζονταν από τις ιταλικές αρχές.
Την καθορισμένη ώρα, το θέατρο ήταν κατάμεστο από κόσμο. Στο συλλαλητήριο παραβρέθηκαν εκπρόσωποι όλων των επαγγελματικών οργανώσεων, επιστημονικών και αλληλοβοηθητικών σωματείων, καθώς και πλήθος πολιτών.
Την έναρξη των ομιλιών κήρυξε ο κ. Σ. Αναστασίου, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών, ο οποίος, μετά από μια σύντομη αναφορά στους σκοπούς του συλλαλητηρίου, έδωσε τον λόγο στον δικηγόρο κ. Φιλώτα Πέτρου.
Ο Λόγος του κ. Φιλώτα Πέτρου
Μέσα σε θερμά χειροκροτήματα και εκδηλώσεις συμπαράστασης προς τους καταπιεσμένους Δωδεκανήσιους, ο κ. Φιλώτας Πέτρου ανέφερε τα εξής:
**«Δύο λαοί με ένδοξο παρελθόν βρίσκονται αντιμέτωποι: η Ρώμη και η Ελλάδα. Η εξέγερση της Καλύμνου φέρνει ξανά στο προσκήνιο, με έντονο τρόπο, ένα ζήτημα που προέκυψε από την πρώτη στιγμή της ιταλικής απόβασης στη Ρόδο, πριν από είκοσι τρία χρόνια. Ένα ζήτημα που άλλοτε εμφανίζεται οξυμένο και άλλοτε υποβόσκει, αλλά παραμένει πάντα ζωντανό και δεν θα λήξει παρά μόνο όταν τα νησιά αποδοθούν στην Ελλάδα.
Όπως είναι φυσικό, η δίωξη και καταπίεση του ελληνικού στοιχείου στα Δωδεκάνησα δηλητηριάζει την ελληνική ψυχή. Οι διαμαρτυρίες διαδέχονται η μία την άλλη. Συλλαλητήρια οργανώνονται διαρκώς σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας. Δεν θα μπορούσε, λοιπόν, ο λαός των Σερρών να μείνει αδιάφορος απέναντι σε αυτόν τον πανελλαδικό ξεσηκωμό. Είναι ο ίδιος λαός που έχει υποστεί πολλά δεινά και έχει μαρτυρήσει για τη διατήρηση της ελευθερίας και της εθνικής του ταυτότητας. Γι’ αυτό και μπορεί να νιώσει πιο έντονα από κάθε άλλον τον αγώνα των αδελφών Δωδεκανησίων για την ελευθερία.
Οι ηρωικοί Δωδεκανήσιοι, με την αντίστασή τους απέναντι στη βία, θέλουν να διακηρύξουν και να στείλουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα στους ισχυρούς της γης: Ότι δεν είναι δυνατόν καταπιεστικά μέτρα, οποιασδήποτε μορφής και έντασης, να υπερισχύσουν του δικαίου και της αλήθειας. Ότι η εποχή της υποδούλωσης των λαών με τη βία έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Και τέλος, ότι οι Έλληνες της Δωδεκανήσου είναι μια ζωντανή δύναμη, την οποία καμία καταπίεση από τις ιταλικές αρχές δεν θα μπορέσει να εξαλείψει.
Είναι εκεί, στη γη των προγόνων τους, και θα συνεχίσουν να υπάρχουν, αδιάκοποι διεκδικητές των δικαιωμάτων τους. Μια σύντομη αναδρομή στο παρελθόν θα μας έδειχνε ποια είναι τα δικαιώματα και τα εθνικά επιχειρήματα των Δωδεκανησίων, καθώς και ποια είναι τα πραγματικά αίτια – ή μάλλον η αφορμή – των τελευταίων δραματικών γεγονότων στην Κάλυμνο.»**
Η Ελληνικότητα των Νησιών
Στη συνέχεια, ο κ. Πέτρου ανέπτυξε λεπτομερώς την ιστορία της Δωδεκανήσου, την ελληνική ταυτότητά της και τη διαρκή συμβολή της στους αγώνες του ελληνικού έθνους. Έπειτα, περιέγραψε τις συνθήκες υπό τις οποίες βρίσκονται σήμερα τα νησιά και συνέχισε:
**«Αυτή είναι η κατάσταση που επικρατεί στη Δωδεκάνησο εδώ και χρόνια. Η ανώτατη αρχή στα νησιά ασκείται από τον πολιτικό διοικητή, ο οποίος έχει διοριστεί από τον Μουσολίνι. Η έδρα του βρίσκεται στη Ρόδο και διαθέτει απεριόριστες εξουσίες, λογοδοτώντας μόνο στη Ρώμη.
Ο κύριος και διακαής στόχος των Ιταλών είναι ο εξιταλισμός των Ελλήνων της Δωδεκανήσου. Για να το πετύχουν, έχουν χρησιμοποιήσει κάθε σκληρό και βάρβαρο μέσο, φτάνοντας μέχρι τις διώξεις και τους βανδαλισμούς εις βάρος των Ελλήνων κατοίκων των νησιών. Όμως οι Δωδεκανήσιοι αντιστέκονται σθεναρά απέναντι στις ιταλικές βαρβαρότητες και διακηρύσσουν σε όλο τον κόσμο τον μεγάλο τους πόθο: την ένωση με τη μητέρα Ελλάδα.
Και τώρα, πριν κλείσουμε αυτή τη συγκινητική συγκέντρωση, έχουμε καθήκον να απευθύνουμε έναν θερμό χαιρετισμό στους αγωνιζόμενους αδελφούς μας στη Δωδεκάνησο και να τους διαβεβαιώσουμε ότι δίνουν τον ωραιότερο αγώνα του ανθρώπου – τον αγώνα για την επικράτηση του δικαίου και του ανθρωπισμού – και ότι οι πόθοι τους δεν μπορεί παρά να εκπληρωθούν.»**
Τα λόγια του κ. Πέτρου καλύφθηκαν από έντονα και παρατεταμένα χειροκροτήματα, καθώς και από ενθουσιώδεις ζητωκραυγές υπέρ της ένωσης της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα.
Η Ομιλία του κ. Ξυπολυτά
Στη συνέχεια, πήρε τον λόγο ο κ. Ξυπολυτάς από την Κάλυμνο, υπάλληλος των εταιρειών Μονξ και Γιούλεν. Ο κ. Ξυπολυτάς ξεκίνησε την ομιλία του λέγοντας:
**«Δεν κοσμούν μόνο τα ονόματα σοφών, ρητόρων, επιστημόνων και καλλιτεχνών της Δωδεκανήσου τις σελίδες της τρισχιλιετούς ιστορίας της ανθρωπότητας, αλλά και οι τιτάνιοι αγώνες των Δωδεκανησίων για την ωραιότερη και πιο αγαπημένη πατρίδα του κόσμου: την Ελλάδα.
Η ζωή της Δωδεκανήσου, κύριοι, δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας αδιάκοπος αγώνας για την ιδέα της ελευθερίας. Ένας αγώνας όχι μόνο για τη δική της ελευθερία, αλλά και για την ελευθερία κάθε Έλληνα. Αγωνίζεται με πλήρη συνείδηση από την εποχή που τα σημερινά μεγάλα κράτη...»**
Η Δωδεκάνησος αγωνίζεται αδιάκοπα
Η Δωδεκάνησος αγωνίζεται αδιάκοπα, ακόμα και σε άνισες συνθήκες, αλλά πάντα νικά και ταυτόχρονα προάγει τον πολιτισμό. Τα αθάνατα ομηρικά έπη αναφέρουν τους αγώνες των Δωδεκανησίων, οι οποίοι πολέμησαν πάντα στο πλευρό των Ελλήνων, όπως στην Τρωική εκστρατεία, όπου έστειλαν τριάντα πλοία.
Κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των Δωδεκανησίων στις θαλάσσιες συγκοινωνίες, ήταν αυτοί που συνέβαλαν στη δημιουργία των ναυτικών κανόνων. Οι Δωδεκανήσιοι ακολούθησαν τους Αθηναίους όχι μόνο στα γράμματα και τις τέχνες αλλά και στις θρησκευτικές τους σχέσεις. Έτσι, βλέπουμε ότι η Κάλυμνος είχε ως πολιούχο θεό τον Απόλλωνα, η Πάτμος την Άρτεμη και η Νίσυρος τον Ποσειδώνα.
Όταν όμως η Ρώμη κατέκτησε την Ελλάδα, υποδούλωσε και τη Δωδεκάνησο. Τα πάντα λεηλατήθηκαν από τον κατακτητή, και οι Δωδεκανήσιοι, πονεμένοι και δυστυχισμένοι, παρακολουθούσαν με θλίψη τη μεταφορά των γυναικών τους και των καλλιτεχνικών τους θησαυρών στη Ρώμη. Παρά τον βαρύ ζυγό του κατακτητή, η Δωδεκάνησος δεν έπαψε να τον εκπολιτίζει, με την Κω να του μεταδίδει τα μυστικά της ιατρικής επιστήμης.
Στη συνέχεια, ο ομιλητής περιγράφει τα δεινά του λαού της Δωδεκανήσου και τους διαρκείς αγώνες των νησιωτών για την ελευθερία του ελληνικού έθνους.
Και καταλήγει:
«Κύριοι, δεν ήρθαμε εδώ μόνο για να διακηρύξουμε στα πέρατα της γης την αλληλεγγύη μας προς τους καταπιεσμένους αδελφούς μας και να ζητήσουμε από τους ισχυρούς του κόσμου τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής τους. Ήρθαμε να ζητήσουμε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, όπως έγινε στο Σάαρ. Όχι γιατί περιμένουμε να πείσουμε τους Ιταλούς – διότι γνωρίζουν ήδη την αλήθεια – αλλά για να τους αναγκάσουμε να παραδεχτούν ότι η Δωδεκάνησος είναι από άκρη σε άκρη ελληνική!»
Απευθυνόμενος προς τους Ιταλούς κατακτητές, λέει:
«Απόγονοι του Εμίλιο Κανονέλο! Τα όπλα και τα κανόνια σας δεν μας τρομάζουν, γιατί οι άντρες μας είναι έτοιμοι να κάνουν μια νέα Έξοδο του Μεσολογγίου, και οι γυναίκες μας να χορέψουν έναν ακόμη Χορό του Ζαλόγγου. Μην ξεχνάτε πως η ελευθερία είναι βγαλμένη από τα κόκαλα των Ελλήνων τα ιερά!»
Με το πέρας της ομιλίας του κ. Ξυπολυτά, το πλήθος ξεσπά σε ενθουσιώδεις εκδηλώσεις υπέρ του αγώνα των Δωδεκανησίων.
Τέλος, υπό την προεδρία του Εμπορικού Συλλόγου Σερρών, με επικεφαλής τον κ. Ζάρκα, το ψήφισμα αναγνωρίζεται και γίνεται δεκτό.
ΨΗΦΙΣΜΑ
α) Διαμαρτύρεται έντονα προς όλους τους ισχυρούς της γης και τον πολιτισμένο κόσμο για τις πιέσεις και διώξεις που ασκεί το Ιταλικό Κράτος στον λαό της Δωδεκανήσου, παρά το γεγονός ότι η χώρα μας συνδέεται με αυτό με δεσμούς που έχουν θεμελιωθεί σε κοινούς και ευγενείς αγώνες.
β) Απευθύνεται προς την Κοινωνία των Εθνών, η οποία είναι αρμόδια για την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών μεταξύ των εθνών και στηρίζεται στη θεμελιώδη αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών. Ζητά την παρέμβασή της, ώστε να δοθεί οριστική λύση στο ζήτημα της Δωδεκανήσου, με μοναδική κατεύθυνση την ένωσή της με την Ελλάδα.
γ) Εκφράζει την ευχή και την ελπίδα ότι ο πολιτισμένος κόσμος θα υποστηρίξει τη διενέργεια δημοψηφίσματος, ως μέσο εφαρμογής των αρχών στις οποίες βασίζεται η διεθνής δικαιοσύνη.
δ) Διατυπώνει τον θαυμασμό και τη συμπαράστασή του προς τους αγωνιζόμενους αδελφούς μας, δηλώνοντας την αλληλεγγύη του σε κάθε προσπάθεια και αγώνα για την επιτυχία των δίκαιων αιτημάτων τους.
ε) Αναθέτει στην επιτροπή τη φροντίδα να επιδοθεί αντίγραφο του παρόντος ψηφίσματος στον κ. Νομάρχη.
Το παρόν ψήφισμα αποφασίστηκε να επιδοθεί από την επιτροπή, η οποία αποτελείται από τους κ.κ. Στέφανο Αναστασίου, Κωνσταντίνο Ζαρκιά, Φιλώτα Πέτρου, Νικόλαο Μηνά, Αριστείδη Ξυπολυτά, Στεργίο Αλατά και Ιάκωβο Καφταντζή, στον κ. Νομάρχη, προκειμένου να διαβιβαστεί στην Κυβέρνηση.
Πράγματι, μετά το συλλαλητήριο, η επιτροπή μετέβη στη Νομαρχία και παρέδωσε το ψήφισμα στον Νομάρχη κ. Κέντρο.

Εφημερίδα "Εμπρός" των Σερρών, Φύλλο 17 Φεβρουαρίου 1935, σελίδα 1
Εφημερίδα "Εμπρός" των Σερρών, Φύλλο 17 Φεβρουαρίου 1935, σελίδα 2