Άγιος Εφραίμ ο Μεγάλος,17 Απριλίου
Ο Άγιος Εφραίμ ήταν υιός του πρίγκιπα της πόλεως Κάρτλη και μαθητής του Οσίου Γρηγορίου του Χαντζτέλι (τιμάται 6 Οκτωβρίου). Διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Αζκουρίας (της ανατολικής Γεωργίας) κατά τα έτη 845 - 885 μ.Χ. και κοιμήθηκε με ειρήνη.
Ο Άγιος Εφραίμ ο Μέγας από την Ατσκούρη — μία από τις σημαντικότερες μορφές της Γεωργιανής Εκκλησίας των 8ου και 9ου αιώνων — ήταν μαθητής και σύντροφος του Αγίου Γρηγορίου του Χαντζτά.
Καθ’ οδόν από την Κλαρτζέτι (νότια Γεωργία) προς την Αμπχαζία (βορειοδυτικά), ο Άγιος Γρηγόριος συνάντησε τον νεαρό Εφραίμ και διέκρινε αμέσως σ’ αυτόν έναν ομόψυχο σύντροφο και μελλοντικό θαυματουργό και επίσκοπο της Ατσκούρης.
Ο Γρηγόριος υποσχέθηκε να πάρει τον νεαρό ως μαθητή του. Καθώς επέστρεφε στην Κλαρτζέτι, ο Άγιος Γρηγόριος συνόδευσε τον Εφραίμ και έναν ακόμη νέο, τον Αρσένιο, μελλοντικό Καθολικό (Πατριάρχη) της Γεωργίας. Ανέθεσε την ανατροφή αυτών των δύο αγίων νέων στους πνευματικούς του υιούς, Χριστόφορο και Θεόδωρο.
Οι αδελφοί της Μονής Χαντζτά αντιτάχθηκαν στην άφιξη των νέων, καθώς οι κανόνες της μονής απαγόρευαν την είσοδο νεαρών επισκεπτών. Όμως ο Άγιος Γρηγόριος τούς διαβεβαίωσε ότι αυτό ήταν θέλημα Θεού, το οποίο τού είχε αποκαλυφθεί, και ότι, αφού ανατραφούν στη μονή, οι νέοι αυτοί θα γίνουν πνευματικοί διάδοχοι του Αγίου Εφραίμ του Σύρου και του Αγίου Αρσενίου του Μεγάλου.
Ο Άγιος Εφραίμ αργότερα χειροτονήθηκε επίσκοπος της Ατσκούρης και αναδείχθηκε σε σημαντική εκκλησιαστική μορφή της εποχής του. Συνέβαλε καθοριστικά στην οριστική ενίσχυση της αυτοκεφαλίας της Γεωργιανής Εκκλησίας. Καρπός των κόπων του ήταν η ευλογία που έλαβε η Γεωργιανή Εκκλησία από την Αντιόχεια να παρασκευάζει το Άγιο Μύρο στη Μτσχέτα.
Ο Άγιος Εφραίμ διαποίμανε την επισκοπή της Ατσκούρης επί σαράντα χρόνια. Ο Θεός τού χάρισε τα χαρίσματα της προφητείας, των θαυμάτων και της θεραπείας. Έζησε μέχρι βαθιά γεράματα και εκοιμήθη εν ειρήνη. Ακόμη και σήμερα, όσοι προσέρχονται στα άγια λείψανά του θεραπεύονται από τις ασθένειές τους.
Ο Άγιος Εφραίμ της Ατσκούρης αναφέρεται επίσης στον Βίο του Αγίου Αρσενίου του Μεγάλου (τιμάται στις 25 Σεπτεμβρίου).
