Όσιος Σεβαστιανός του Καραγκάντα, 19 Απριλίου
Ο Όσιος Σεβαστιανός του Καραγκάντα, κατά κόσμον Στέφανος Βασίλεβιτς Φομίν, γεννήθηκε το έτος 1884 μ.Χ. στην επαρχία Ορέλ της Ρωσίας. Το 1906 μ.Χ. εισήλθε στη μονή της Όπτινα και εκάρη μοναχός με το όνομα Σεβαστιανός.
Το 1923 μ.Χ. χειροτονήθηκε διάκονος και το 1927 μ.Χ. πρεσβύτερος. Διακόνησε στην περιοχή Καραγκάντα του Καζακστάν και κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 1966 μ.Χ.
Βιογραφία
Ο Άγιος Σεβαστιανός ήταν γνωστός για τη «συγκαταβατικότητα και τη συμπόνια» του. Σύμφωνα με τον βίο του, ο Άγιος Βαρσανουφίος της Όπτινα τον αποκαλούσε «χαριτωμένο», ενώ ο δικός του γέροντας, ο Άγιος Ιωσήφ, έλεγε: «Έχει ψυχή ευαίσθητη».
Ένας από τους τελευταίους γέροντες που αναδείχθηκαν από τη ρίζα της προεπαναστατικής Όπτινα ήταν ο Σχημα-Αρχιμανδρίτης Σεβαστιανός (Φόμιν, +1966) — μαθητής (και κελλιώτης) του Γέροντα Ιωσήφ και, μετά τον θάνατό του, του Γέροντα Νεκταρίου. Έχοντας ενστερνιστεί τις παραδόσεις και το χαριτωμένο πατερικό πνεύμα της Μονής Όπτινα και δοκιμασμένος σαν το σίδερο στη φωτιά των σκληρών δοκιμασιών —εξορία και φυλακίσεις στα σοβιετικά στρατόπεδα— εκπλήρωσε, κατά την άρρητη βουλή του Θεού, το διακόνημα της γεροντικής καθοδήγησης στην καυτή στέπα του Κεντρικού Καζακστάν, στη μαρτυρική και ευλογημένη Καραγκαντά, όπου από τη δεκαετία του 1930 ως τη δεκαετία του 1950 ξετυλίχθηκε ένα από τα πιο τραγικά κεφάλαια του αντιθεϊκού δράματος του αιώνα μας. Η ατέλειωτη στέπα του Καζακστάν απλώνεται σαν ένα πελώριο αντιμήνσιο, εμποτισμένο με το αίμα των μαρτύρων και αγιασμένο από τις προσευχές τους — και πάνω απ’ αυτό άπλωσε τα πνευματικά του φτερά ο Γέροντας Σεβαστιανός της Όπτινα, αιωνία η μνήμη του.
Από παιδί ακόμη, ο Άγιος Σεβαστιανός ποθούσε να ακολουθήσει τον μεγαλύτερο αδελφό του στην Όπτινα. Μελετούσε πολύ και «είχε μεγάλη δίψα για το διάβασμα».
Η αγιογράφος του, Τατιάνα Β. Τόρστενσεν, αναφέρει πως ο Γέροντας «είχε μια φυσική πλατυσύνη ψυχής, μια αγάπη για την ομορφιά γενικά και για την ομορφιά της φύσης ειδικότερα... Ένιωθε θερμή αγάπη για την τέχνη. Είχε μια ιδιαίτερη τρυφερότητα στην ψυχή του».
Ο Γέροντας έγινε Ομολογητής της Πίστεως όταν συνελήφθη το 1933 και οδηγήθηκε στην GPU (σοβιετική μυστική αστυνομία). Σύμφωνα με τα αρχεία της UFSB στην επαρχία Ταμπώφ, ο Άγιος Σεβαστιανός δήλωσε στις αρχές:
«Αντιλαμβάνομαι όλα τα μέτρα της σοβιετικής εξουσίας ως οργή Θεού· αυτή η εξουσία είναι τιμωρία για τον λαό. Έχω εκφράσει τέτοιες απόψεις τόσο σε στενούς μου όσο και σε άλλους πολίτες με τους οποίους έτυχε να συζητήσω για το θέμα αυτό. Έλεγα τότε πως πρέπει να προσευχόμαστε, να προσευχόμαστε στον Θεό, και να ζούμε με αγάπη. Μόνο τότε μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτό. Δεν ήμουν καθόλου ευχαριστημένος με τις σοβιετικές αρχές λόγω του κλεισίματος εκκλησιών και μοναστηριών, αφού έτσι καταστρέφεται η Ορθόδοξη Πίστη.»
Το καλοκαίρι του 1933 στάλθηκε σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας και μεταφέρθηκε στην Καραγκαντά του Καζακστάν τον Μάιο του 1934. Παρέμεινε εκεί, υποβαλλόμενος σε ξυλοδαρμούς και βασανιστήρια με σκοπό να συντριβεί η πίστη του, έως την παραμονή της Αναλήψεως του 1939. Ορισμένα από τα πνευματικά του τέκνα, κυρίως μοναχές από τη Σαμορντίνο, τον ακολούθησαν στην εξορία και τον φρόντισαν όσο μπορούσαν κατά τη διάρκεια της κράτησής του. Μετά την αποφυλάκισή του, αυτές οι μοναχές αποτέλεσαν τον πυρήνα μιας κοινότητας πνευματικών τέκνων που ζούσαν όσο καλύτερα μπορούσαν τη μοναστική ζωή μέσα στον κόσμο.
Για όσο καιρό ήταν απαραίτητο, ο Γέροντας τελούσε ιερές ακολουθίες κρυφά στα σπίτια των πιστών. Η Τόρστενσεν γράφει:
«Αχ, Μπάτιουσκα! Μπάτιουσκα! Πόσο ευγενής, φωτεινός και γεμάτος αγάπη! Όποιος βρέθηκε κοντά του στη Lower Street δεν τον ξέχασε ποτέ. Σύντομα, οι κάτοικοι της Μιχαΐλοβκα έμαθαν γι' αυτόν και άρχισαν να τον προσκαλούν στα σπίτια τους με αιτήματα για ακολουθίες, αφού δεν μπορούσε να τους δέχεται ο ίδιος. Μετά το καθημερινό γεύμα, ο π. Σεβαστιανός έπαιρνε τα σημειώματα με τις διευθύνσεις και ξεκινούσε να τελεί τις αιτούμενες ακολουθίες ως το βράδυ. Δεν του είχε δοθεί άδεια για την τέλεση αυτών των ακολουθιών, αλλά δεν αρνιόταν ποτέ. Οι άνθρωποι τότε στην Καραγκαντά ήταν πιστοί. "Μη τον προδώσετε", έλεγαν. Ακόμη και τα παιδιά, αν και γνώριζαν τα πάντα, τηρούσαν τον κανόνα ‘να μην αποκαλύπτουν τίποτα’.»
Η μνήμη των νεκρών είχε τεράστια σημασία για τη διακονία του Γέροντα. Η Τόρστενσεν διηγείται:
«Κάποτε ο Γέροντας περπατούσε με τις μοναχές Μαρία και Μάρθα προς το κοιμητήριο έξω από την Τιχόνοβκα. Εκεί, στο κέντρο του κοιμητηρίου, υπήρχαν ομαδικοί τάφοι, όπου είχαν θαφτεί 200 αγρότες την ημέρα που πέθαιναν από πείνα και ασθένειες. Είχαν ταφεί χωρίς τελετές, χωρίς τύμβους, χωρίς σταυρούς. Ο Γέροντας, βλέποντας και ακούγοντας για αυτό, είπε: "Εδώ, μέρα και νύχτα, πάνω από αυτούς τους κοινόχρηστους τάφους των μαρτύρων, καίνε κεριά από τη γη έως τον ουρανό." Και ο π. Σεβαστιανός ήταν μεσίτης για όλους τους.»
Ιδιαίτερα αγαπούσε τις επιμνημόσυνες ακολουθίες, τις οποίες τελούσε με μοναστική ευλάβεια καθημερινά και μέχρι τέλους της ζωής του. Έλεγε πως προτιμούσε να τελεί μνημόσυνα για γυναίκες γιατί μεταξύ των γυναικών υπήρχαν λιγότερες αμαρτίες. Για εκείνον, όλες οι αμαρτίες των ανθρώπων ήταν φανερές.
Ελέχθη πως η μισή Μιχαΐλοβκα έμοιαζε με ένα μυστικό μοναστήρι στον κόσμο.
Η ίδια η Τόρστενσεν γράφει για την εμπειρία της:
«Για δεκατρία και μισό χρόνια ήμουν πνευματική κόρη του Γέροντα Σεβαστιανού. Αυτή η ευλογία δεν συγκρίνεται με τίποτα. Υπήρχε απόλυτη προστασία σε όλα, τόση αγάπη. Ό,τι κι αν συνέβαινε, αν προλάβαινες να πας κοντά του και να του το πεις, τα τακτοποιούσε όλα. Ακόμη και τη ζωή μπορούσε να παρατείνει. Όπως μου είπε κάποτε —ή καλύτερα, του ξέφυγε σε μια ειλικρινή κουβέντα—: "Πόσες ζωές έχω παρατείνει..."»
Ο π. Σεβαστιανός μιλούσε συχνά για την αιώνια ζωή και τη Βασιλεία του Θεού, και αυτό εκφραζόταν μέσα από μια δική του έννοια —την «Μεγάλη Οικογένεια». Κάποτε, λίγο πριν τον θάνατό του, όταν του είπε η Τόρστενσεν: «Μπάτιουσκα, μείνε μαζί μας», απάντησε: «Εκεί με περιμένουν ήδη».
Έλεγε συχνά: «Αν παραλείψετε τη νηστεία χωρίς σοβαρό λόγο, θα έρθει στιγμή που η αρρώστια θα σας αναγκάσει να νηστέψετε με το ζόρι. Ο Κύριος θα το επιτρέψει αυτό εξαιτίας των αμαρτιών».
