Άγιος Ανατόλιος ο στρατηλάτης, 23 Απριλίου
Δύσας Ἀνατόλιος ἐκτομῇ κάρας,
Ἑῷον εἶδε φῶς νοητὸν Κυρίου.
Ο Άγιος Ανατόλιος ήταν στρατιωτικός με τον τον βαθμό του χιλίαρχου. Βλέποντας το μαρτύριο του Αγίου Γεωργίου ομολόγησε τον Χριστό και τελικά μαρτύρησε διά ξίφους.
Ο Άγιος Πρωτολέων τιμάται σήμερα μαζί με τον Άγιος Ανατόλιο τον στρατηλάτη.
Για να αποστραφεί ο Άγιος Γεώργιος την πίστη του στον Χριστό και να θυσιάσει στα είδωλα, υπεβλήθη σε διάφορα βασανιστήρια. Ένα από τα σκληρότερα βασανιστήρια που υπέστη ήταν ο Μεγάλος Τροχός. Τον έδεσαν λοιπόν σε έναν τροχό κάτω από τον οποίο είχαν τοποθετηθεί πολλά κοφτερά μαχαίρια, έτσι ώστε, καθώς ο τροχός περιστρεφόταν, ο Γεώργιος να κοβόταν σε κομμάτια. Όλοι πίστεψαν πως πράγματι θα τον έβρισκαν νεκρό και κατακομματιασμένο. Όταν όμως ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός και η συνοδεία του πήγαιναν προς το ναό για να θυσιάσουν στους θεούς, πιστεύοντας με ικανοποίηση πως είχαν επιτέλους τελειώσει με τον Γεώργιο, τον είδαν ξαφνικά να στέκεται μπροστά τους. Είχε ελευθερωθεί από το σκληρό εκείνο βασανιστήριο από Άγγελο Κυρίου. Όλοι όσοι τον είδαν έμειναν κατάπληκτοι και πίστεψαν πως επρόκειτο για φάντασμα.
Δύο επιφανείς στρατιώτες, ο Ανατόλιος και ο Πρωτολέων, που είχαν τον βαθμό του χιλίαρχου —δηλαδή καθένας διοικούσε χίλιους άνδρες— όταν αντιλήφθηκαν ότι ο Γεώργιος ήταν πράγματι ζωντανός μετά την δοκιμασία του Μεγάλου Τροχού, πίστεψαν στον Χριστό. Φώναξαν δυνατά: «Εἷς Θεός ἀληθινός, ὁ Θεὸς τῶν Χριστιανῶν!» Όταν το άκουσε αυτό ο αυτοκράτορας, διέταξε να εκτελεστούν αμέσως με αποκεφαλισμό. Τους οδήγησαν λοιπόν έξω από την πόλη και τους αποκεφάλισαν, λαμβάνοντας έτσι το στέφανο του μαρτυρίου.
