Αγία Γλαφυρή, 26 Απριλίου

Θεὸν Γλαφύρα ψυχικῶν δι' ὀμμάτων,

Οὐ γλαφυρῶς νῦν, ἀλλὰ τηλαυγῶς βλέπει

Η Αγία αυτή ήταν θεραπαινίδα της βασίλισσας Κωνστάντιας, συζύγου του Λικινίου ο οποίος φλεγόταν από πάθος για τη Γλαφύρα, Η Αγία παρθένος ενημέρωσε την αυτοκράτειρα και ζήτησε τη βοήθειά της. Η Κωνσταντία, ντύνοντάς την με ανδρικά ρούχα και δίνοντάς της χρήματα, την έστειλε στον Πόντο μαζί με έναν πιστό υπηρέτη. Στον αυτοκράτορα ανέφεραν ότι η Γλαφύρα είχε τρελαθεί και ήταν ετοιμοθάνατη.

Η Αγία πήγε προς την Ανατολή, όπου περιπλανήθηκε σε πολλούς τόπους.

Καθ' οδόν προς την Αρμενία, η Αγία Γλαφύρα σταμάτησε στην Αμάσεια, όπου ο τοπικός επίσκοπος, ο Άγιος Βασίλειος, της προσέφερε φιλοξενία. Εκείνη την εποχή, ο άγιος έχτιζε έναν ναό στην πόλη. Η Αγία Γλαφύρα δώρισε όλα τα χρήματα που είχε λάβει από την Κωνσταντία για την ανέγερση του ναού και σε επιστολή της προς την αυτοκράτειρα ζήτησε να της στείλει επιπλέον βοήθεια για την ολοκλήρωση των έργων. Η αυτοκράτειρα ικανοποίησε το αίτημά της.

Ωστόσο, η επιστολή της Αγίας Γλαφύρας έπεσε στα χέρια του αυτοκράτορα. Ο εξοργισμένος Λικίνιος διέταξε τον έπαρχο της Αμάσειας να του στείλει τόσο τον επίσκοπο όσο και τη δούλη. Η Αγία Γλαφύρα πέθανε πριν φτάσει το αυτοκρατορικό διάταγμα στην Αμάσεια, ενώ ο Άγιος Βασίλειος συνελήφθη και στάλθηκε στον αυτοκράτορα.

Δύο διάκονοι, ο Παρθένιος και ο Θεότιμος, τον ακολούθησαν και εγκαταστάθηκαν κοντά στη φυλακή όπου κρατούνταν ο άγιος. Ο ευσεβής χριστιανός Ελπιδοφόρος δωροδόκησε το δεσμοφύλακα και κάθε νύχτα επισκεπτόταν τον άγιο μαζί με τους διακόνους Παρθένιο και Θεότιμο.

Την παραμονή της δίκης του αγίου, εκείνος έψαλλε ψαλμούς λέγοντας: «Ἐὰν καὶ κατασκηνώσω εἰς ἔσχατον θαλάσσης... καὶ γὰρ ἐκεῖ ἡ χείρ σου ὁδηγήσει με, καὶ καταλάβει με ἡ δεξιά σου» (Ψαλμ. 138/139, 9-10). Αυτά τα λόγια ήταν προφητικά. Τρεις φορές κατέρρευσε σε δάκρυα. Οι διάκονοι φοβήθηκαν ότι δεν θα άντεχε τα βασανιστήρια, αλλά εκείνος τους καθησύχασε.

Κατά τη δίκη, ο Άγιος Βασίλειος αρνήθηκε αποφασιστικά την πρόταση του αυτοκράτορα να γίνει ειδωλολάτρης ιερέας και καταδικάστηκε σε θάνατο. Ο Ελπιδοφόρος δωροδόκησε τους στρατιώτες ώστε να επιτρέψουν στον άγιο να προσευχηθεί και να αποχαιρετήσει τους φίλους του πριν την εκτέλεση. Τότε ο άγιος είπε στον δήμιο: «Φίλε, πράξε ό,τι σου έχει διαταχθεί.» Ήρεμα έσκυψε το κεφάλι του κάτω από το σπαθί.

Μετά τον αποκεφαλισμό του αγίου, ο Ελπιδοφόρος προσπάθησε να εξαγοράσει το ιερό του λείψανο από τους στρατιώτες, αλλά εκείνοι φοβούμενοι τον αυτοκράτορα, έριξαν το σώμα και το κεφάλι του στη θάλασσα.

Στη συνέχεια, άγγελος Κυρίου εμφανίστηκε τρεις φορές σε όνειρο στον Ελπιδοφόρο και του είπε: «Ο Επίσκοπος Βασίλειος βρίσκεται στη Σινώπη και σε περιμένει.» Υπακούοντας στο κάλεσμα, ο Ελπιδοφόρος και οι διάκονοι έπλευσαν στη Σινώπη και εκεί προσέλαβαν ψαράδες να ρίξουν τα δίχτυα τους.

Αρχικά, παρά τις προσπάθειες, δεν βρήκαν τίποτα. Τότε ο Ελπιδοφόρος ζήτησε να ρίξουν το δίχτυ στο όνομα του Θεού τον οποίο λατρεύει. Αυτή τη φορά, το δίχτυ ανέσυρε το σώμα του Αγίου Βασιλείου, με το κεφάλι του ενωμένο με το σώμα του, και μόνο ένα σημάδι στο λαιμό μαρτυρούσε το χτύπημα του σπαθιού.

Τα άγια λείψανα του Αγίου Βασιλείου μεταφέρθηκαν στην Αμάσεια και ετάφησαν στον ναό που ο ίδιος είχε κτίσει.