Όσιος Ακάκιος επίσκοπος Αμίδης, 9 Απριλίου
Ο Όσιος Ακάκιος εξαγόρασε 7.000 χριστιανούς αιχμαλώτους, αφού εκποίησε εκκλησιαστικά σκεύη, κατά τον Βυζαντινοπερσικό πόλεμο (421 - 422 μ.Χ.).
Ο Άγιος Ακάκιος ήταν Επίσκοπος της Αμίδας, Μεσοποταμίας (σημερινή Τουρκία), από το 400 έως το 425 μ.Χ., κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β΄.
Εκείνη την εποχή, επτά χιλιάδες Πέρσες αιχμάλωτοι είχαν συλληφθεί από τους Ρωμαίους και κρατούνταν στην Αμίδα. Ο Άγιος Ακάκιος, συγκινημένος βαθιά από τη δυστυχία και την πείνα αυτών των ανθρώπων, αποφάσισε να τους βοηθήσει. Ο εκκλησιαστικός ιστορικός Σωκράτης καταγράφει το γεγονός στην Εκκλησιαστική Ιστορία του (Βιβλίο 7, Κεφ. 21):
«Μια ευγενική πράξη του Ακακίου, Επισκόπου της Αμίδας, εκείνη την εποχή ανέβασε σε μεγάλο βαθμό τη φήμη του μεταξύ όλων των ανθρώπων. Επειδή ο ρωμαϊκός στρατός αρνούνταν με κάθε τρόπο να επιστρέψει στον βασιλιά των Περσών τους αιχμαλώτους που είχε συλλάβει —οι οποίοι ήταν περίπου επτά χιλιάδες— αυτοί αργοπέθαιναν από την πείνα στην ερημωμένη Αζαζηνή, γεγονός που προκάλεσε μεγάλη ανησυχία στον βασιλιά των Περσών. Τότε ο Ακάκιος θεώρησε πως δεν έπρεπε να αντιμετωπιστεί ελαφρά αυτό το ζήτημα. Συγκέντρωσε λοιπόν τον κλήρο του και τους είπε: “Ο Θεός μας, αδελφοί μου, δεν έχει ανάγκη από πιάτα ή κύπελλα· δεν τρώει ούτε πίνει, ούτε έχει ανάγκη από τίποτε. Αφού, λοιπόν, η Εκκλησία, χάρη στη γενναιοδωρία των πιστών, διαθέτει πολλά σκεύη από χρυσό και ασήμι, οφείλουμε να τα πουλήσουμε ώστε με τα έσοδα να λυτρώσουμε τους αιχμαλώτους και να τους προσφέρουμε τροφή.”»
Αφού είπε αυτά και άλλα παρόμοια, διέταξε να λιώσουν τα σκεύη και με τα έσοδα πλήρωσε λύτρα στους στρατιώτες για τους αιχμαλώτους. Τους περιέθαλψε για κάποιο διάστημα και, αφού τους εφοδίασε με τα αναγκαία για το ταξίδι, τους έστειλε πίσω στον βασιλιά τους. Αυτή η πράξη καλοσύνης του ενάρετου Ακακίου κατάπληξε τον βασιλιά των Περσών, σαν να είχαν συνηθίσει οι Ρωμαίοι να νικούν τους εχθρούς τους τόσο με τη γενναιοδωρία τους εν καιρώ ειρήνης όσο και με την ανδρεία τους στον πόλεμο. Λέγεται επίσης ότι ο βασιλιάς των Περσών επιθυμούσε να συναντήσει τον Ακάκιο για να δει από κοντά έναν τέτοιο άνθρωπο — και αυτή του η επιθυμία ικανοποιήθηκε γρήγορα με διαταγή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου.»
Αφού επισκέφθηκε τον βασιλιά Βαχράμ Ε΄, η καλοσύνη και η φιλανθρωπία του Αγίου Ακακίου οδήγησαν στον τερματισμό των εχθροπραξιών μεταξύ της Ρωμαϊκής και της Σασσανιδικής Αυτοκρατορίας, και ο Χριστιανισμός ευδοκίμησε για κάποιο διάστημα στις περιοχές που ελέγχονταν τότε από τους Σασσανίδες Πέρσες.
Βιογραφία
Ο Ακάκιος από την Αμίδα (πέθανε το 425) ήταν επίσκοπος της Αμίδας της Μεσοποταμίας (σημερινή Τουρκία) από το 400 έως το 425, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ανατολικού Ρωμαίου Αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β'. Δεν έχει σωζόμενα γραπτά, αλλά η ζωή του καταγράφεται από τον Σωκράτη Σχολαστικό, στο 21ο κεφάλαιο του 7ου βιβλίου της Εκκλησιαστικής του Ιστορίας. Εκεί περιγράφεται ότι ελευθερώνει χιλιάδες σκλάβους.
Πλήρης περιγραφή από τον Σωκράτη Σχολαστικό
Ακολουθεί η πλήρης αναφορά στο Socrates Scholastic, Church History, Book 7, Chapter 21, όπου καταγράφονται όλα όσα ήταν γνωστά από την αρχαιότητα για τον Ακάκιο.
Μια ευγενής δράση του Ακάκιου επισκόπου της Αμίδας, εκείνη την εποχή ενίσχυσε πολύ τη φήμη του σε όλους τους ανθρώπους. Καθώς οι Ρωμαίοι στρατιώτες δεν θα επέστρεφαν σε καμία περίπτωση στον Πέρση βασιλιά τους αιχμαλώτους που είχαν πιάσει, αυτοί οι αιχμάλωτοι, περίπου επτά χιλιάδες στον αριθμό, καταστρέφονταν από την πείνα στην καταστρεπτική Αζαζένη, και αυτό στενοχώρησε πολύ τον βασιλιά των Περσών. Τότε ο Ακάκιος σκέφτηκε ότι ένα τέτοιο θέμα δεν έπρεπε σε καμία περίπτωση να ασχοληθεί. Αφού λοιπόν συγκέντρωσε τους κληρικούς του, τους είπε: «Ο Θεός μας, αδελφοί μου, δεν χρειάζεται ούτε πιάτα ούτε φλιτζάνια. γιατί ούτε τρώει, ούτε πίνει, ούτε δεν έχει τίποτε. Έκτοτε, με τη φιλελευθερία των πιστών της μελών η εκκλησία έχει πολλά σκεύη από χρυσό και ασήμι, μας υποχρεώνει να τα πουλήσουμε, ώστε με τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν έτσι να μπορέσουμε να εξαγοράσουμε τους αιχμαλώτους και επίσης να τους εφοδιάσουμε με τρόφιμα». Αφού είπε αυτά και πολλά άλλα παρόμοια με αυτά, διέταξε να λιώσουν τα πλοία και από τα έσοδα πλήρωσε στους στρατιώτες λύτρα για τους αιχμαλώτους τους, τους οποίους υποστήριξε για κάποιο χρονικό διάστημα. και μετά εφοδιάζοντάς τους με ό,τι ήταν απαραίτητο για το ταξίδι τους, τους έστειλε πίσω στον κυρίαρχό τους. Αυτή η καλοσύνη από την πλευρά του εξαίρετου Ακάκιου, κατέπληξε τον βασιλιά των Περσών, λες και οι Ρωμαίοι είχαν συνηθίσει να νικούν τους εχθρούς τους και με την ευεργεσία τους στην ειρήνη όπως και με την ανδρεία τους στον πόλεμο. Λένε επίσης ότι ο Πέρσης βασιλιάς επιθυμούσε να έρθει ο Ακάκιος στην παρουσία του, ώστε να έχει τη χαρά να δει έναν τέτοιο άνθρωπο. μια επιθυμία που με την εντολή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου ικανοποιήθηκε σύντομα. Έτσι σηματοδοτούν μια νίκη, αφού μέσω της Θείας εύνοιας πέτυχαν οι Ρωμαίοι, πολλοί που ήταν επιφανείς για την ευγλωττία τους, έγραψαν πανηγυρικούς προς τιμήν του αυτοκράτορα και τους απήγγειλαν δημόσια. Η ίδια η αυτοκράτειρα συνέθεσε επίσης ένα ποίημα σε ηρωικό στίχο: γιατί είχε εξαιρετικό λογοτεχνικό γούστο. Όντας κόρη του Λεοντίου του Αθηναίου σοφιστή, είχε εκπαιδευτεί σε κάθε είδους μάθηση από τον πατέρα της. Ο επίσκοπος Αττικός την είχε βαφτίσει λίγο πριν από τον γάμο της με τον αυτοκράτορα και στη συνέχεια της είχε δώσει το χριστιανικό όνομα Ευδοκία, αντί για το ειδωλολατρικό της Αθηναΐς. Πολλοί, όπως είπα, παρήγαγαν εγκώμια με αυτή την ευκαιρία. Ορισμένοι, πράγματι, υποκινήθηκαν από την επιθυμία να γίνουν αντιληπτοί από τον αυτοκράτορα. ενώ άλλοι ανυπομονούσαν να δείξουν τα ταλέντα τους στις μάζες, μη θέλοντας τα επιτεύγματα που είχαν καταφέρει με μεγάλη προσπάθεια να βρεθούν θαμμένα στην αφάνεια.
Εκείνη την εποχή υπήρχαν επτά χιλιάδες Πέρσες αιχμάλωτοι που συνελήφθησαν από τους Ρωμαίους και κρατήθηκαν στην Αμίδα. Γεμάτος με συμπόνια στη θέα αυτών των ανδρών να χάνονται από την πείνα και τη δυστυχία, ο Ακάκιος αποφάσισε να τους βοηθήσει. Συγκέντρωσε τους κληρικούς του και τους προσφώνησε με αυτόν τον τρόπο:
Ο Θεός μας, αδελφοί μου, δεν χρειάζεται ούτε πιάτα ούτε φλιτζάνια. γιατί δεν τρώει, ούτε πίνει, ούτε δεν έχει τίποτα. Έκτοτε, με τη φιλελευθερία των πιστών της μελών η Εκκλησία έχει πολλά σκεύη από χρυσό και ασήμι, μας επιβάλλει να τα πουλήσουμε, ώστε με τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν έτσι να μπορέσουμε να εξαγοράσουμε τους κρατούμενους και να τους προμηθεύσουμε τρόφιμα.
Ο Ακάκιος πούλησε όλα τα πολύτιμα χρυσά και ασημένια ιερά σκεύη της εκκλησίας του και λύτρωσε, έντυσε και τάισε τους επτά χιλιάδες. Τους στήριξε μάλιστα για λίγο και τους έδωσε ό,τι χρειάζονταν για να επιστρέψουν στην Περσία.
Όταν οι λυτρωμένοι αιχμάλωτοι επέστρεψαν σπίτι τους στην Περσία, είπαν στον άρχοντα τους τα μεγάλα έργα που έκανε ο Ακάκιος. Οι ενέργειές του εντυπωσίασαν τόσο τον αυτοκράτορα των Σασσανιδών Μπαχράμ Ε' που λέγεται ότι έπαψε για ένα διάστημα να διώκει τους χριστιανούς.
Ο Πέρσης αυτοκράτορας Μπαχράμ Ε΄ ήθελε επίσης να δει τον Ακάκιο πρόσωπο με πρόσωπο. Η άδεια να κάνει ακριβώς αυτό δόθηκε στον Ακάκιο από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β'. Η καλοσύνη και η φιλανθρωπία του Ακάκιου οδήγησαν στον τερματισμό των εχθροπραξιών μεταξύ της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Αυτοκρατορίας των Σασσανιδών, και ο Χριστιανισμός μπόρεσε να ανθίσει για λίγο στις περιοχές που τότε ήλεγχαν οι Σασσανίδες Πέρσες.
Η εορτή του Αγίου Ακακίου γιορτάζεται στις 9 Απριλίου (Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο).
