Αλέξανδρος Πέννας

Αλέξανδρος Πέννας και Πέτρος Δαϊρετζόπουλος

Πρωτοπόροι φωτογράφοι της «Βορειοελλαδίτικης σχολής φωτογραφίας». Ο Αλέξανδρος Πέννας γεννήθηκε το 1887 στην Τζουμαγιά Σερρών όπου και εργάστηκε ως δάσκαλος. Κατά τον Α΄Παγκόσμιο πόλεμο επιλέχθηκε από αξιωματικούς του γερμανικού επιτελείου, μαζί με τον Πέτρο Δαϊρετζόπουλο να τραβήξουν φωτογραφίες τοπίων στο Ποζάρεβιτς όπου οδηγήθηκαν όμηροι. Εκεί εξάσκησαν το ταλέντο τους στη φωτογραφία αλλά και δέθηκαν με μια μεγάλη φιλία. Μετά την ομηρία τους επέστρεψαν στις Σέρρες όπου άνοιξαν καλλιτεχνικό φωτογραφείο. Συμμετείχαν σε πολλές εκθέσεις φωτογραφίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό ενώ υπήρξαν και πρωτοπόροι κινηματογραφιστές. Ο Αλέξανδρος Πέννας πέθανε το 1937 και ο Πέτρος Δαϊρετζόπουλος το 1957. 

(Η φωτο από το Αρχείο Βασίλη Τζανακάρη)

Ο Αλέξανδρος Πέννας γεννήθηκε στην Τζουμαγιά το 1887. Μετά τις γυμνασιακές του σπουδές διορίστηκε δάσκαλος στην πατρίδα του και πρόσφερε σημαντικές υπηρεσίες κατά τον Μακεδονικό Αγώνα. Την περίοδο εκείνη είχε αρχίσει να ασχολείται ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία και να τραβάει διάφορα τοπία κατά τις σχολικές εκδρομές. 

Κατά τη διάρκεια των πολέμων (Βαλκανικοί και Α' Παγκόσμιος) ο Πέννας ακολούθησε τους συμπατριώτες του στο Ποζάρεβιτς, ως όμηρος των Βουλγάρων. Εκεί ένας Γερμανός αξιωματικός του επιτελείου ανακάλυψε το χόμπι του Πέννα και τον επιστράτευσε να κάνει διάφορες φωτογραφίσεις για λογαριασμό του. Φαίνεται ότι το 1918 εργαζόταν ως φωτογράφος στο Ποζάρεβιτς, και μάλιστα σε συνεργασία με τον Πέτρο Δαϊρετζόπουλο (Petro & Aleko Pena Phtographers - Pozarevatz). To 1919 οι δύο φωτογράφοι διατηρούσαν κατάστημα στις Σέρρες. 

Ο Πέννας έγινε σύντομα γνωστός στα φωτογραφικά σαλόνια και στις διάφορες ευρωπαϊκές εκθέσεις, αποσπώντας εγκωμιαστικές κριτικές και βραβεία για τις φωτογραφίες του. Το 1925 έστειλε τα πρώτα του έργα στην έκθεση της Λειψίας όπου βραβεύτηκαν ως τα καλύτερα. 

Ακολούθησε η συμμετοχή και βράβευση έργων του στη Λυόν, το Αμβούργο, το Παρίσι, την Αμβέρσα, το Τορίνο, τη Βιέννη και αλλού. Το 1931 ο διάσημος φωτογράφος και καθηγητής των Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Βιέννης Δρ. Τζίλμπλερ τον παρουσίασε στις προσωπικότητες της αυστριακής πρωτεύουσας και του πρότεινε συνεργασία. Ο Πέννας την αρνήθηκε προτιμώντας να συνεχίσει να εργάζεται στην πόλη του, τις Σέρρες. 

Ο Πέννας θεωρείται από τους πρωτοπόρους της φωτογραφίας γυμνού στην Ελλάδα. Υπήρξε ο πρώτος ο οποίος χρησιμοποίησε το γυναικείο γυμνό για να διαφημίσει μια τοπική ποτοποιία. Ήταν επίσης ένας από τους βασικούς συνεργάτες του περιοδικού Καινούργια Τέχνη. Ορισμένες από τις βραβευμένες φωτογραφίες του έγιναν εξώφυλλο στο εν λόγω περιοδικό, το οποίο δημοσίευε εγκωμιαστικές κριτικές γι' αυτές. 

Σε όλη σχεδόν τη φωτογραφική του σταδιοδρομία εργάστηκε συνεταιρικά με τον Πέτρο Δαϊρετζόπουλο, με τον οποίο συνδεόταν με αδελφική φιλία. 

Ο Πέννας πέθανε στις 11 Απριλίου 1937, σχετικά νέος, σε ηλικία 50 χρόνων, σε μια εποχή όπου είχε φτάσει στην κορύφωση της δημιουργικής σταδιοδρομίας του. Το φωτογραφείο που παρέμεινε σε λειτουργία, με το όνομά του, για ακόμη δύο δεκαετίες περίπου.