Ελληνικές αυτοδιοικητικές εκλογές, 15 Απριλίου 1951

Οι ελληνικές αυτοδιοικητικές εκλογές 1951 που πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 15 Απριλίου του 1951 ήταν οι πρώτες ελεύθερες δημοτικές και κοινοτικές εκλογές που διεξήχθησαν στη χώρα έπειτα από 17 ολόκληρα χρόνια, καθώς οι προηγούμενες είχαν πραγματοποιηθεί το 1934, δύο έτη πριν την επιβολή του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου 1936, ενώ στη συνέχεια ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ακολούθως επήλθε η Κατοχή αλλά και ο Εμφύλιος με συνέπεια να μη διεξάγονται εκλογές και οι ανώτατοι άρχοντες να είναι "δοτοί", δηλαδή διορισμένοι από τις εκάστοτε αρχές. Οι εκλογές του 1951 ήταν ακόμη οι πρώτες στα χρονικά κατά τις οποίες δόθηκε το δικαίωμα ψήφου στις Ελληνίδες γυναίκες  Οι εκλογές έγιναν με το σύστημα της απλής αναλογικής, κάτι που σήμαινε ότι για την εκλογή κάποιου υποψηφίου δημάρχου από την πρώτη Κυριακή απαιτούνταν ποσοστό ψήφων της τάξης του 51%.

Τα αποτελέσματα στους μεγαλύτερους δήμους

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που δημοσιεύθηκαν, στην Αθήνα εκλέχθηκε από την πρώτη Κυριακή ο συνδυασμός του Κωνσταντίνου Κοτζιά με το πολύ μεγάλο ποσοστό του 63% των ψήφων. Στον Πειραιά επικράτησε ο Γεώργιος Ανδριανόπουλος και στη Θεσσαλονίκη ο Παντελής Πετρακάκης στις 8 Ιουνίου 1951, καθώς αντικατέστησε την αρχικώς εκλεχθείσα πρώτη δήμαρχο στη χώρα Αρίστη Παγιατάκη, που ακυρώθηκε από το Εκλογοδικείο λόγω του νόμου 733/1951 που απέκλειε την εκλογή γυναικών ως δημάρχων

Σερραϊκόν Βήμα, Φύλλο 17 Απριλίου 1951, σελ. 1

Για τον Νομό Σερρών η εφημερίδα Σερραϊκόν Βήμα ανέφερε:

Με πρωτοφανή τάξη και ηρεμία για τα εκλογικά χρονικά της Ελλάδας και με μεγάλη προθυμία, ο λαός των Σερρών προσήλθε προχθές στις κάλπες για να εκλέξει τους δημοτικούς του άρχοντες, έπειτα από μια πολυτάραχη περίοδο 16 και πλέον ετών, κατά την οποία δεν είχε τη δυνατότητα να διοικείται από δημάρχους της επιλογής του.

Παρά την προσπάθεια που έγινε ώστε οι εκλογές αυτές να μη λάβουν κομματικό χαρακτήρα, κάτι τέτοιο δεν κατέστη δυνατό σε όλη τους την έκταση, και έτσι ο χθεσινός αγώνας έληξε υπέρ του Κόμματος των Φιλελευθέρων, αφού ανέδειξε θριαμβευτικά τον κ. Βασίλειο Χατζηιακώβου, ο οποίος στο πρόσφατο παρελθόν υπήρξε γενικός γραμματέας της Λέσχης του Κόμματος των Φιλελευθέρων.

Ο κ. Χατζηιακώβου, έχοντας διατελέσει για δύο μικρές χρονικές περιόδους δήμαρχος Σερρών, άφησε αδιάψευστα δείγματα άριστης διοίκησης και ξεχώρισε για την καλοσύνη του, την αμεροληψία, την εντιμότητα, την εργατικότητα και την ακομμάτιστη συμπεριφορά του προς όλους τους δημότες. Γι’ αυτό και η χθεσινή εκλογή του προκάλεσε απερίγραπτη χαρά στους Σερραίους, οι οποίοι σήμερα πανηγυρίζουν τη λαμπρή νίκη του.

Ας δούμε τώρα τη σειρά προτίμησης των παρατάξεων της πόλης μας, όπως αυτή προέκυψε από τις χθεσινές δημοτικές εκλογές:

Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι τα συγγενικά κόμματα των Φιλελευθέρων συγκέντρωσαν συνολικά 7.340 ψήφους, έναντι 2.313 των Λαϊκών και 2.826 των (λεγόμενων) Δημοκρατικών Κομμουνιστών.

Συνεπώς, η δύναμη των Λαϊκών στην πόλη των Σερρών μειώθηκε εντυπωσιακά, ενώ η δύναμη των Δημοκρατικών (ή αλλιώς κομμουνιστών) παραμένει σταθερή, αν και ενδεχομένως να έχει μειωθεί ελαφρώς.

Με το ίδιο πνεύμα ψήφισαν και οι πολίτες στις επαρχιακές πόλεις:

— Στη Νιγρίτα, επί συνόλου 2.726 ψηφισάντων, ο φιλελεύθερος Α. Βαγενάς έλαβε 795 ψήφους, η παράταξη της ΕΠΕΚ 529, οι Λαϊκοί 599 και οι Ανεξάρτητοι Λαϊκοί του Δ. Παλλιούρα —στους οποίους πρέπει να προστεθούν και οι Δημοκρατικοί (κομμουνιστές)— 592 ψήφους.

— Στην Ηράκλεια, ο φιλελεύθερος κ. Νικόλτσος έλαβε 615 ψήφους, ο επίσης φιλελεύθερος κ. Πασχαλιάς 237 και ο λαϊκός Πατσίκας 243.

Υποψήφιοι για τη δημαρχία ήταν:

Βασίλειος Χατζηιακώβου

Ευάγγελος Σάββας

Γεώργιος Μόσχος (επικεφαλής του συνδυασμού «Έργα - Μόσχος – Σέρραι»)

Ιωάννης Πατσόπουλος (επικεφαλής του συνδυασμού «Ένωσις Δημοκρατικών»)

Αθανάσιος Φωτιάδης (ανεξάρτητος)

Πέτρος Ιακώβου (ανεξάρτητος)

Σερραϊκόν Βήμα, Φύλλο 17 Απριλίου 1951, σελ. 1

Αποτελέσματα:

Τα συνολικά αποτελέσματα των εκλογών της περασμένης Κυριακής και των συνδυασμών έχουν ως εξής:

— Συνδυασμός Βασιλείου Χατζηιακώβου: 3.967 ψήφοι

— Συνδυασμός Ευάγγελου Σάββα: 3.373 ψήφοι

— Συνδυασμός Ένωση Δημοκρατικών: 2.826 ψήφοι

— Συνδυασμός Έργα - Μόσχος Σέρραι: 2.310 ψήφοι

Τα αναλυτικά αποτελέσματα για κάθε υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο θα δημοσιευθούν αύριο, εφόσον καταστεί δυνατή η ταξινόμηση.

Στη Νιγρίτα, οι συνδυασμοί έλαβαν τις παρακάτω ψήφους:

— Συνδυασμός Αποστόλου Βαγενά: 895

— Συνδυασμός Μπάκα: 599

— Συνδυασμός Παλλιούρα: 592

— Συνδυασμός Ε.Π.Ε.Κ.: 529

Στην Ηράκλεια έλαβαν:

— Συνδυασμός Νικόλτσιου: 615

— Συνδυασμός Πατσικιώκα: 243

— Συνδυασμός Πασχαλιά: 237

Στο Σιδηρόκαστρο, σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, το ψηφοδέλτιο του απόστρατου κ. Γονίτη φέρεται να συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία. Τη συγκεκριμένη είδηση, που δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί επίσημα, τη μεταδίδουμε με κάθε επιφύλαξη.

Τα αποτελέσματα δεν επέτρεψαν την άμεση εκλογή δημάρχου, καθώς κανείς υποψήφιος δεν εξασφάλισε απόλυτη πλειοψηφία. Έτσι, από 1 Μαΐου έως 16 Μαΐου 1951, καθήκοντα δημαρχούντος άσκησε ο Αθανάσιος Χορταράς, έως ότου οι εκλεγμένοι δημοτικοί σύμβουλοι προχωρήσουν, στις 17 Μαΐου, στην εκλογή δημάρχου από το σώμα τους. Τότε, δήμαρχος εξελέγη ο Ευάγγελος Σάββας.

Η εκλογική αυτή διαδικασία, πέρα από τη σημασία της για την πολιτική ζωή των Σερρών, αποτελεί ιστορικό σταθμό για τη συμμετοχή των γυναικών στην τοπική αυτοδιοίκηση, αναδεικνύοντας την κοινωνική και πολιτική δυναμική της νέας εποχής στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1950.

Σερραϊκόν Βήμα, Φύλλο 17 Απριλίου 1951, σελ. 1