Όσιοι Πασσαρίων ο Πρεσβύτερος, Αγάπιος και Φιλήμων, 10 Μαΐου
Ο Οσιος Πασσαρίων ήταν από τους πιο φημισμένους ασκητές της Παλαιστίνης. Ήταν σύγχρονος του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Ιουβενάλιου (420 - 458 μ.Χ.) και χρημάτισε διδάσκαλος του Μεγάλου Ευθυμίου (βλέπε 20 Ιανουαρίου). Έγινε ιδρυτής γηροκομείου στα Ιεροσόλυμα, στο οποίο υπήρχε και ευκτήριος οίκος αφιερωμένος στο όνομά του και στον οποίο κατά τις 21 Νοεμβρίου ετελείτο η μνήμη του.
Οι μετ' αυτού φερόμενοι Όσιοι Αγάπιος και Φιλήμων ήταν μαθητές του Οσίου Πασσαρίωνος και συνασκητές.
Η μνήμη και των τριών αναφέρεται στο Ιεροσολυμιτικό Κανονάριο (σελ. 90, εκδ. Αρχιμανδρίτη Κάλλιστου).
Ο Όσιος Πασσαρίων ίσως είναι ο ίδιος με αυτόν που εορτάζει στις 11 Αυγούστου
Βιογραφία
Ο Άγιος Πασσαρίων υπήρξε σημαντική μορφή της πρώιμης ιστορίας του παλαιστινιακού μοναχισμού. Στο έργο Περί του θανάτου των Θεοδοσίου και Ρωμανού του Ιωάννη Ρούφου, διαβάζουμε ότι υπήρξε μαθητής του Αγίου Ρωμανού, ο οποίος είχε ιδρύσει μοναστήρι δεκαπέντε μίλια νότια της Ιερουσαλήμ με 600 μοναχούς. Ο Κύριλλος της Σκυθουπόλεως, στη Βιογραφία του Οσίου Ευθυμίου, τον αποκαλεί «ο άγιος Πασσαρίων, τότε χωρεπίσκοπος και αρχιμανδρίτης των μοναχών». Ο χωρεπίσκοπος ήταν βοηθός επίσκοπος σε μεγάλη ή σημαντική επισκοπή, ενώ ο αρχιμανδρίτης ήταν υπεύθυνος για μεγάλη μονή ή για ομάδα μονών. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο Πασσαρίων κληρονόμησε τα πνευματικά χαρίσματα και την αγιότητα του πνευματικού του πατέρα Ρωμανού και κατέστη και ο ίδιος ηγετική μορφή του πρώιμου παλαιστινιακού μοναχισμού.
Στο έργο Βίος του Πέτρου του Ιβηρος του Ιωάννη Ρούφου αναφέρεται για τον Πασσαρίωνα:
«Ο μακάριος Πασσαρίων, ο μεγάλος αυτός φιλόπτωχος και φιλόξενος, εκτός από τις άλλες θεοφιλείς αρετές και δίκαιες πράξεις του, έχτισε σπίτι για τους φτωχούς έξω από τις ανατολικές πύλες της πόλεως [της Ιερουσαλήμ], για ανάπαυση και παρηγορία όσων υπέφεραν από αρρώστιες και αδυναμία. Επίσης ανήγειρε εντός των τειχών της Αγίας Σιών μεγάλη και ωραία μονή, για τη λατρεία και την αδιάκοπη δοξολογία του Κυρίου. Όταν ο Πέτρος είδε αυτά, επιθύμησε να τον μιμηθεί και αποφάσισε, με τη βοήθεια του Κυρίου, να χτίσει κι αυτός ένα οίκημα και να εγκαταστήσει εκεί ορισμένο αριθμό οσίων μοναχών για τη δόξα του Θεού».
Ο Πασσαρίων άφησε βαθιά παρακαταθήκη στον παλαιστινιακό μοναχισμό, αποτελώντας πρότυπο όχι μόνο για τον Πέτρο τον Ιβηρο αλλά και για πολλούς ακόμη, αφού προηγήθηκε χρονικά πολλών μεγάλων πατέρων της παλαιστινιακής ασκητικής ζωής, όπως ο Ευθύμιος και ο Σάββας, οι οποίοι πέρασαν έναν χρόνο στη μονή του Πασσαρίωνος υπό τον διάδοχό του. Διάδοχοί του ήταν οι Ελπίδιος και Γερόντιος, οι οποίοι μοιράστηκαν τη διακονία της ηγουμενίας στους μοναχούς της Παλαιστίνης. Υπήρχε ακόμη στη μονή του και μοναχός ονόματι Αναστάσιος, φύλακας των ιερών σκευών του Ναού της Αναστάσεως.
Στο Χρονικόν (Α 86.26–87.5) του Θεοφάνους του Ομολογητού από τις αρχές του 9ου αιώνα, διαβάζουμε:
«Κατά το έτος αυτό [5920 από κτίσεως κόσμου, δηλαδή 421 μ.Χ.], κατά το πρότυπο της μακαρίας Πουλχερίας, ο ευσεβής Θεοδόσιος [ο Β΄] απέστειλε πολλά χρήματα στον επίσκοπο Ιεροσολύμων [Ιουβενάλιο] προς διανομή στους ενδεείς, και έναν χρυσό σταυρό με πολύτιμους λίθους για να στηθεί στον Τόπο του Κρανίου. Σε αντάλλαγμα, ο αρχιεπίσκοπος απέστειλε μέσω του αγίου Πασσαρίωνος το ιερό λείψανο της δεξιάς χειρός του Πρωτομάρτυρος Στεφάνου. Όταν έφτασε στη Χαλκηδόνα, τη νύχτα εκείνη η μακαρία Πουλχερία είδε όραμα τον Άγιο Στέφανο να της λέει: “Ιδού, η προσευχή σου εισακούστηκε, το αίτημά σου έγινε δεκτό, και ήρθα στη Χαλκηδόνα.” Τότε, παίρνοντας τον αδελφό της, σηκώθηκε και πήγε να υποδεχτεί το άγιο λείψανο. Το δέχτηκε στο παλάτι και οικοδόμησε λαμπρό ναό προς τιμήν του Αγίου Πρωτομάρτυρος, όπου και το εναπόθεσε».
Ο Όσιος Πασσαρίων εκοιμήθη εν ειρήνη «την 25η του δευτέρου Τισρή», δηλαδή Νοεμβρίου, του έτους 428. Αν και η μνήμη του εορταζόταν αρχικά στις 25 Νοεμβρίου μαζί με τον Άγιο Ρωμανό, ο οποίος εκοιμήθη λίγα έτη νωρίτερα, σήμερα τιμάται στις 11 Αυγούστου και στις 10 Μαΐου
