Όσιος Βρενδανός ο Αναχωρητής, 16 Μαΐου
Ο Όσιος Βρένταν, γεννήθηκε περίπου το 484 μ.Χ. σε μια ιρλανδική οικογένεια κοντά στη σημερινή πόλη Τράλι, στην Κομητεία Κέρι της Ιρλανδίας. Βαπτίστηκε στο Τιούμπριντ, κοντά στο Άρντφερτ, από τον Άγιο Έρκ, και αρχικά επρόκειτο να ονομαστεί «Μόβι». Όμως σημεία και θαύματα που συνόδευσαν τη γέννηση και τη βάπτισή του, οδήγησαν στο να ονομαστεί «Μπρέν-φιν» (Broen-finn), δηλαδή «λευκή σταγόνα». Από πολύ μικρή ηλικία ξεκίνησε τη θρησκευτική του εκπαίδευση υπό την καθοδήγηση της Αγίας Ίτα στο Κιλίντι. Αργότερα ολοκλήρωσε τις σπουδές του κοντά στον Άγιο Έρκ, ο οποίος και τον χειροτόνησε το 512 μ.Χ.
Κατά τα επόμενα είκοσι χρόνια της ζωής του, ο Όσιος Βρένταν ταξίδευε διαρκώς στα νησιά γύρω από την Ιρλανδία, κηρύσσοντας τον λόγο του Θεού και ιδρύοντας μοναστήρια. Το σημαντικότερο εξ αυτών είναι το Κλονφέρτ, στο Γκάλγουεϊ, που ίδρυσε περίπου το 557 μ.Χ. και διατηρήθηκε έως και τον 17ο αιώνα. Το πρώτο του ταξίδι τον έφερε στα Νησιά Άραν, όπου ίδρυσε μοναστήρι, και σε άλλα νησιά που επισκέφθηκε, μεταξύ αυτών και το νησί Χίνμπα της Σκωτίας, όπου λέγεται πως συνάντησε τον Κολουμκίλλε (Άγιο Κολούμπα). Στο ίδιο ταξίδι έφτασε επίσης στην Ουαλία και στη Βρετάνη, στη βόρεια Γαλλία.
Το γεγονός για το οποίο τιμάται κυρίως ο Άγιος Βρένταν είναι το περίφημο «Ταξίδι στη Γη της Επαγγελίας». Σε ένα από τα πρώτα του ταξίδια, άκουσε από άλλον μοναχό μια ιστορία για μια γη μακρινή, δυτικά της Ιρλανδίας, που οι Ιρλανδοί περιέγραφαν ως τόπο αφθονίας. Ο Όσιος Βρένταν, μαζί με μια μικρή ομάδα μοναχών (ίσως και τον Άγιο Μακούτο), νήστεψαν για σαράντα ημέρες και ξεκίνησαν με πλοίο για να αναζητήσουν και να ευαγγελίσουν τον πληθυσμό της. Το ταξίδι διήρκεσε συνολικά επτά χρόνια.
Το ταξίδι αυτό ενέπνευσε βαθιά τη φαντασία των συγγραφέων και των αναγνωστών του Μεσαίωνα. Τον 9ο αιώνα, ένας Ιρλανδός μοναχός έγραψε το έργο Navigatio Sancti Brendani («Το Ταξίδι του Αγίου Βρένταν»). Το βιβλίο αυτό παρέμεινε δημοφιλές καθ’ όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα και έκανε τον Βρένταν ξακουστό ως θαλασσοπόρο.
Η αφήγηση περιέχει έντονη λογοτεχνική φαντασία, με περιγραφές της κόλασης, όπου «δεινά πνεύματα έριχναν πυρακτωμένες σκωρίες από ένα νησί με ποτάμια από χρυσή φωτιά», και «μεγάλους κρυστάλλινους στύλους». Πολλοί σήμερα πιστεύουν ότι αυτές οι περιγραφές αναφέρονται σε ηφαιστειακή δραστηριότητα κοντά στην Ισλανδία και σε παγόβουνα.
Αφού έφτασαν στον προορισμό τους, συνάντησαν έναν οδηγό που τους ξενάγησε στη γη. Προχώρησαν προς το εσωτερικό, αλλά εμποδίστηκαν από έναν μεγάλο ποταμό και δεν μπόρεσαν να συνεχίσουν. Λίγο αργότερα, ο Άγιος Βρένταν και οι υπόλοιποι σύντροφοί του επέστρεψαν στην Ιρλανδία. Μόνο λίγοι επέζησαν του ταξιδιού.
Στη σύγχρονη εποχή, η ιστορία αυτή θεωρήθηκε μυθοπλασία. Ωστόσο, τη δεκαετία του 1970, ένας άνδρας ονόματι Τιμ Σέβεριν εντυπωσιάστηκε από την ιστορία και αποφάσισε να την αναπαραστήσει. Κατασκεύασε ένα πλοίο από δέρματα, επεξεργασμένα με φλοιό δρυός, όπως περιγραφόταν στο αρχαίο κείμενο. Τα δέρματα ράφτηκαν πάνω σε σκελετό από ξύλο φράξου και οι ραφές σφραγίστηκαν με ζωικό λίπος. Με μια ομάδα εθελοντών έπλευσε προς την Αμερική και έφτασε μέχρι το Νιούφαουντλαντ. Το ταξίδι αυτό καταγράφεται στο βιβλίο The Brendan Voyage: Across the Atlantic in a Leather Boat.
Επιστρέφοντας στην Ιρλανδία, ο Άγιος Βρένταν ίδρυσε μοναστήρι στο Άναγκνταουν, όπου και πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του. Ίδρυσε επίσης γυναικείο μοναστήρι στο ίδιο μέρος για την αδελφή του, τη Μπρίγκα. Έχοντας ιδρύσει την επισκοπή του Άρντφερτ, μετέβη στο Θόμοντ και ίδρυσε μοναστήρι στο Ίνις-ντα-ντρούιμ (σημερινό νησί Κόνεϊ), στη σημερινή ενορία του Κιλαντισέρτ, στην Κομητεία Κλερ, γύρω στο 550. Στη συνέχεια ταξίδεψε στην Ουαλία και μαθήτευσε υπό τον Άγιο Γκίλντας στο Λλανκαρφάν, και κατόπιν πήγε στην Ίονα, όπου, σύμφωνα με την παράδοση, άφησε σημάδια της αποστολικής του δράσης στο Κιλ-Μπρένταν (κοντά στο Όμπαν) και στο Κιλ-Μπρένναν Σάουντ. Μετά από μια τριετή ιεραποστολή στη Βρετανία, επέστρεψε στην Ιρλανδία και συνέχισε να ευαγγελίζει διάφορες περιοχές του Λένστερ, ιδιαίτερα στο Ντάισερτ (Κομητεία Κιλκένι), στο Κιλάινι (Τάμπερμποου), και στον Λόφο Μπρένταν.
Πέθανε περίπου το 577 στο Άναγκνταουν, ενώ επισκεπτόταν την αδελφή του Μπρίγκα. Φοβούμενος ότι οι πιστοί του θα προσπαθούσαν να πάρουν το σώμα του ως λείψανο, είχε φροντίσει πριν τον θάνατό του να μεταφερθεί το σώμα του κρυφά πίσω στο μοναστήρι του Κλονφέρτ, κρυμμένο σε κάρο με αποσκευές. Εκεί τάφηκε, στον Καθεδρικό Ναό του Κλονφέρτ, όπου βρίσκεται έως σήμερα ο τάφος του.
