Άγιοι Αιμίλιος και Κάστος οι Αφρικανοί, 22 Μαΐου
Οι Άγιοι Κάστος και Αιμίλιος εγκωμιάστηκαν από τους Αγίους Κυπριανό Καρχηδόνος και Αυγουστίνο Ιππώνος. Μαρτύρησαν κατά τον διωγμό του Δεκίου το 250 μ.Χ. στην Καρχηδόνα. Στην πρώτη τους σύλληψη, υπέκυψαν στα βασανιστήρια και αρνήθηκαν την πίστη τους στον Χριστό, με αποτέλεσμα να αφεθούν ελεύθεροι. Όταν συνελήφθησαν για δεύτερη φορά, αρνήθηκαν να αποκηρύξουν τον Χριστιανισμό και θανατώθηκαν δια πυρός.
Ο Άγιος Κυπριανός γράφει γι’ αυτούς:
«Ο Κύριος συγχώρησε τον Κάστο και τον Αιμίλιο. Έτσι, εκείνοι που νικήθηκαν στην πρώτη σύγκρουση, έγιναν νικητές στη δεύτερη μάχη. Αυτοί που προηγουμένως λύγισαν από τις φλόγες, στάθηκαν δυνατότεροι από τις φλόγες και κατατρόπωσαν αυτό που πρώτα τους είχε καταβάλει. Δεν ικέτευσαν με τα δάκρυα τους, αλλά με τις πληγές τους· όχι με φωνή θρηνητική μονάχα, αλλά με σχισμένα και βασανισμένα σώματα. Το αίμα έρεε αντί δακρύων, και αντί για δάκρυα, ανάβλυζε πηχτό αίμα από τα μισοκαμένα σπλάχνα τους» (Πραγματεία 3).
Ο Άγιος Αυγουστίνος προσθέτει:
«Ίσως κι εκείνοι αρχικά να στηρίχθηκαν με υπερβολική αυτοπεποίθηση στις ίδιες τους τις δυνάμεις, γι’ αυτό και έπεσαν. Ο Κύριος τους έδειξε ποιοι είναι πραγματικά χωρίς Αυτόν, και ποιος είναι Εκείνος. Τους σύντριψε μέσα στην αυτάρκειά τους· τους κάλεσε πίσω με την πίστη· τους ενίσχυσε στον αγώνα· τους στεφάνωσε με τη νίκη. Ο εχθρός πανηγύριζε στην πρώτη τους πτώση, νομίζοντας πως τους είχε πλέον δικούς του· ήδη τους θεωρούσε κτήμα του – αλλά μόνο μέχρι εκεί που του επέτρεψε το σχέδιο του ελέους του Κυρίου. Άλλοι μάρτυρες νίκησαν τον διάβολο καθώς δοκιμάζονταν· αυτοί οι δύο τον νίκησαν μέσα στη φαινομενική του νίκη.
Λοιπόν, αδελφοί και αδελφές, ας θυμόμαστε ποιοι είναι αυτοί που τιμούμε σήμερα· κι ας επιθυμούμε να τους μιμηθούμε – όχι στην ήττα, αλλά στη νίκη. Γι’ αυτό και η πτώση των μεγάλων ανδρών δεν αποκρύπτεται, ώστε όσοι υπερτιμούν τον εαυτό τους να διδαχθούν τον φόβο. Από παντού μάς διδάσκεται η ταπείνωση του Καλού Διδασκάλου, γιατί η ίδια μας η σωτηρία εν Χριστώ έγκειται στην ταπείνωση του Χριστού. Δεν θα υπήρχε σωτηρία για μας, αν ο Χριστός δεν ήταν πρόθυμος να ταπεινωθεί για χάρη μας. Ας μην έχουμε υπερβολική εμπιστοσύνη στον εαυτό μας· ας αποδώσουμε στον Θεό κάθε αγαθό που έχουμε· κι ό,τι μας λείπει, ας το ζητήσουμε απ’ Αυτόν» (Ομιλία 285).
