Ανάμνηση των Εγκαινίων του ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου εν Κάρραις της Συρίας, 24 Μαΐου
Ανασκαφές το 2024 στον ναό που βρέθηκε στις Κάρραις
Η Ανάμνηση των Εγκαινίων του Ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου εν Κάρραις της Συρίας είναι μια εορτή που αναφέρεται σε λειτουργικά ημερολόγια της Ορθόδοξης Εκκλησίας,
Κάρραι, η σημερινή Χαρράν, η οποία ήταν αρχαία πόλη της Μεσοποταμίας, τμήμα της Συρίας, ενώ σήμερα ανήκει στην Τουρκία, στη θέση όπου βρίσκεται το ομώνυμο χωριό (επίσημη ονομασία Αλτουνμπασάκ), 44 χλμ νοτιοανατολικά της πόλης Ούρφα (η αρχαία Έδεσσα). Αναφέρεται στη Βίβλο, αλλά και σε ασσυριακές επιγραφές. Κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο βρισκόταν στα σύνορα της βυζαντινής αυτοκρατορίας με τους Πέρσες. Στον ελληνικό κόσμο ήταν γνωστή ως Κάρραι, ενώ στα πρωτοχριστιανικά χρόνια ήταν γνωστή ως Ελληνόπολις.
Κατά την Παλαιά Διαθήκη, στις Κάρραις μετακινήθηκε ο Αβραάμ και έζησε εκεί μέχρι τα 75 του χρόνια, όταν, μετά από θεϊκή εντολή, πήρε μαζί του τη γυναίκα του, Σάρα, τον Λωτ, όλα τα υπάρχοντά τους και όλους τους υπηρέτες που είχαν αποκτήσει στις Κάρραις, και έφυγαν για τη γη Χαναάν. Σε άλλο σημείο της Παλαιάς Διαθήκης αναφέρεται ότι σε ένα πηγάδι της Χαρράν ο Ιακώβ συνάντησε τη Ραχήλ και τους βοσκούς, ενώ επίσης αναφέρεται πως ο Αδάμ με την Εύα κατέφυγαν στη Χαρράν, όταν εκδιώχθηκαν από τον Κήπο της Εδέμ.
Η πόλη αποτέλεσε τμήμα της ασσυριακής αυτοκρατορίας και ήταν η τελευταία πόλη που έπεσε στα χέρια των Περσών. Το 331 π.Χ. καταλήφθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο και, μετά τον θάνατό του, πέρασε στους Σελευκίδες, οι οποίοι ίδρυσαν εκεί μακεδονική στρατιωτική αποικία. Αργότερα αποτέλεσε τμήμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Εδώ δολοφονήθηκε το 217 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Καρακάλλας. Στις Κάρραις, το 53 π.Χ., ο ρωμαϊκός στρατός υπό την ηγεσία του Μάρκου Λικίνιου Κράσσου γνώρισε ταπεινωτική ήττα από τους Πάρθους. Στη συνέχεια πέρασε στην κυριαρχία της περσικής αυτοκρατορίας των Σασσανιδών και αργότερα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Με την επικράτηση του Χριστιανισμού, εκεί κατέφυγαν οι τελευταίοι νεοπλατωνικοί φιλόσοφοι. Αργότερα αποτέλεσε πρωτεύουσα του αραβικού χαλιφάτου των Ομεϋαδών. Την εποχή των Ομεϋαδών γνώρισε μεγάλη ακμή και αποτέλεσε κέντρο μετάφρασης ελληνικών βιβλίων στην αραβική γλώσσα.
Στις Κάρραις που ήταν γνωστές για τα θολωτά σπίτια και τα ερείπια από το πανεπιστήμιο, βρέθηκε πρόσφατα και ανασκάφθηκε το 2024 εκκλησία που δίνει υπόσταση στα γραπτά κείμενα και τις επιγραφές που είχαν βρεθεί,
Ο Καθηγητής Δρ. Μεχμέτ Ονάλ, διευθυντής του χώρου από το Τμήμα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Χαρράν, δήλωσε ότι η ιστορική μεγαλοπρέπεια της Χαρράν ανακαλύπτεται μέσα από τις αρχαιολογικές ανασκαφές και ότι αυτή τη φορά εστίασαν τις προσπάθειές τους στην αποκάλυψη του τοπικού ναού, ο οποίος βρίσκεται 200 μέτρα βόρεια του Μεγάλου Τζαμιού της Χαρράν.
Στο πλαίσιο των ανασκαφικών εργασιών στον χώρο, διαπιστώθηκε ότι η εκκλησία υπέστη καταστροφές τόσο από τη μογγολική εισβολή όσο και από φυσικές καταστροφές.
Ο ναός ενδεχομένως να ήταν ο ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου και ίσως μέσα στους αιώνες να άλλαξε όνομα. Φυσικά μπορεί να μην ήταν, αλλά σύγουρα αποδικνείει την ύπαρξη χριστιανικών ναών στις Κάρραις.
