Όσιος Σάββας Επίσκοπος Δαφνουσίας, 2 Μαΐου
Η μνήμη του Οσίου Σάββα, αγνοείται στο Συναξαριστή του Αγίου Νικόδημου και τα έντυπα Μηναία. Αναφέρεται στον Συναξαριστή Delehaye, αλλά χωρίς βιογραφικό σημείωμα. Στον Λαυριωτικό Κώδικα όμως, Ι 70 φ. 2026, βρίσκεται το εξής υπόμνημα: «Ούτος δια την ενάρετον αυτού πολιτείαν, την κατά Θεόν, ην εκ βρέφους ένεδείξατο εν πάση ευλάβεια και σεμνότητι και φόβω Θεού και δια την προσούσαν αύτω αρετήν επίσκοπος Δαφνουσίας ψήφω συνοδική καθίσταται, και τους οίακας του θρόνου άναλαβών πάντας εξεπαίδευσεν εμμένειν τη αληθινή και ευλαβεί πίστει και πολλούς από των ειδωλολατρών επέστρεψε και βάπτισε. Και ούτω καλώς και θεοφιλώς βιώσας προς Κύριον εξεδήμησε, ον εκ βρέφους επόθησεν».
Η Δαφνουσία είναι μία νήσος στον Εύξεινο Πόντο, κοντά στις τουρκικές ακτές. Βρίσκεται εμπρός από τον όρμο Κεφκένι και του ακρωτηρίου Κιρπέν, δυτικά των εκβολών του ποταμού Σαγγάριου. Είναι προσβάσιμο με βάρκα από το Κεφκέν. Έχει έκταση 52 έικρ (0,21 τετραγωνικά χιλιόμετρα).
Υπήρχε οικισμός στο νησί τους Ελληνιστικούς, Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους, ο οποίος δεν είχε ποτέ το καθεστώς πόλης. Σήμερα σώζονται τμήματα των οχυρώσεων και πηγάδια. Το νησί αναφέρεται στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο, ο οποίος αναφέρει ότι ονομάζεται Θυνιάς (Πτολ. Ε α, 15). Αναφέρεται επίσης στο έργο Ευξείνου Περίπλους .7 ως νήσος Απολλωνιάς, 190 στάδια (περίπου 35 χιλιόμετρα) δυτικώς των εκβολών του Σαγγαρίου. Αναφέρεται ότι στο νησί υπήρχε μια επισκοπή επί βυζαντινών χρόνων, η οποία υπαγόταν στη Νικομήδεια.
Στο νησί υπήρχε οικισμός, ο οποίος δεν είχε ποτέ το καθεστώς πόλης. Παρ’ όλα αυτά οι Notitiae Episcopatuum αναφέρουν ότι η τοπική εκκλησία αποτελούσε επισκοπή διοικητικά και εκκλησιαστικά υπαγόμενη στη Νικομήδεια. Ο Ιεροκλής όμως δεν την αναφέρει ως επισκοπή. Αυτό μας κάνει να υποθέσουμε ότι η αναγωγή της Δαφνουσίας σε επισκοπή, και ίσως και άλλων δύο περιοχών που είχαν το ίδιο καθεστώς, της Γάλλου και της Καδοσίας, έγινε σχετικά αργά. Τέλος, τα αγιολογικά κείμενα Acta Sanctorum αναφέρουν τουλάχιστον έναν από τους επισκόπους Δαφνουσίας, τον άγιο Σάββα, η μνήμη του οποίου εορτάζεται από την ορθόδοξη Εκκλησία στις 2 Μαΐου (ASS, 2 Μαΐου, σελ. 282).
Στη σύγχρονη εποχή, ο τίτλος του Επισκόπου Δαφνουσίας απονέμεται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε βοηθητικούς επισκόπους. Ένα παράδειγμα είναι ο Επίσκοπος Σμαράγδος Δαφνουσίας, ο οποίος έχει συμμετάσχει σε διάφορες εκκλησιαστικές τελετές και εκδηλώσεις.
Bibliotheca Hagiographica Arabica
