Όσιος Βαρλαάμ, 30 Μαΐου
Tον Bαρλαάμ έγνωκε και τα γης άκρα,
Άκρως ενασκήσαντα μέχρι γην έδυ.
Κατά τους χρόνους του Μεγάλου Κωνσταντίνου ζούσε στην Ινδία ένας ειδωλολάτρης βασιλιάς, ονομαζόμενος Αβέννηρ, ο οποίος είχε έναν και μόνο υιό, τον Ιωάσαφ. Όταν εγεννήθη ο πρίγκιπας, εκλήθησαν αστρολόγοι και σοφοί να προφητεύσουν το μέλλον του. Όλοι προείπαν ότι θα γινόταν σοφός και δυνατός βασιλεύς. Ένας όμως από αυτούς, τολμών να πει την αλήθεια, είπε πως ο πρίγκιπας θα εγίνετο Χριστιανός και θα εγκατέλειπε τον θρόνο του. Ο βασιλεύς εξοργίστηκε· διέταξε να θανατωθούν ή να εκδιωχθούν όλοι οι Χριστιανοί από το βασίλειό του και έκλεισε τον πρίγκιπα σε ιδιαιτέρως φυλασσόμενο ανάκτορο, για να τον προφυλάξει από κάθε επιρροή του Χριστιανισμού.
Είκοσι ολόκληρα έτη, δηλαδή όλη του την παιδική ηλικία και νεότητα, ο Ιωάσαφ τα πέρασε έγκλειστος στο ανάκτορο. Εκεί διδάχθηκε σοφία και πολεμική τέχνη. Ο πατέρας του τον επισκεπτόταν συχνά και ευχαριστείτο ιδιαιτέρως βλέποντας τον υιό του να μεγαλώνει γερός και ρωμαλέος. Πεισθείς τελικώς ότι η προφητεία ήταν ψευδής, ο Αβέννηρ επέτρεψε στον πρίγκιπα να γνωρίσει τη μελλοντική του επικράτεια. Η εντύπωση που αποκόμισε ο Ιωάσαφ ήταν διττή: ο κόσμος ήτο ωραίος, μα οι αμαρτίες, οι θλίψεις και ο θάνατος εσκίαζαν την ομορφιά του και εγέννησαν αμφιβολία στην ψυχή του. Δεν ικανοποιείτο πλέον με τις ανέσεις του παλατιού και αναζητούσε ζωή ουσιαστική και ψυχοσωτήρια, που δεν εύρισκε στη βασιλεία.
Κατά τον βίο των Αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ, τότε ζούσε κάποιος σοφός μοναχός, που εδόξαζε τον Θεόν διά της ζωής και των λόγων του, έχων φθάσει εις την τελειότητα του μοναχικού βίου. Πόθεν ήλθε και ποίας ήτο η καταγωγή του ουδείς γνωρίζει· είχε όμως αποσυρθεί εις την έρημον της γης Σενναάρ και είχεν αναδειχθεί εις άγιον ανδρείον. Ονομαζόταν Βαρλαάμ. Λαβών αποκάλυψιν εκ Θεού περί του υιού του βασιλέως, εξήλθε της ερήμου και, μεταμφιεσμένος ως έμπορος, επεβιβάσθη εις πλοίο και έφθασε εις την Ινδίαν. Εκεί, μετά πολλών ημερών διαμονής, κατόρθωσε να πλησιάσει το παλάτι και να μάθει λεπτομέρειες περί του πρίγκιπος και του περιβάλλοντός του.
Προσποιούμενος ότι πωλεί πολύτιμον μαργαρίτην, ο Βαρλαάμ κατώρθωσε να εισέλθει εις το ανάκτορον. Εκεί εδίδαξε εις τον νέον την Ορθόδοξον Πίστιν, και ο Ιωάσαφ εδέχθη αμέσως με πίστη τα όσα ήκουσε και εβάπτισθη. Μετά ταύτα, ολοκλήρου του οίκου η καρδία εκυριεύθη από το Φως της Αληθείας και όλοι εβαπτίσθησαν, συμπεριλαμβανομένου και του βασιλέως Αβέννηρ, ο οποίος κατέληξε να γίνει ερημίτης.
Ο Βαρλαάμ επέστρεψε στην έρημο για να συνεχίσει τη ζωή του στην ησυχία, την προσευχή και την άσκηση. Ο Αβέννηρ εκοιμήθη και ο Ιωάσαφ έγινε βασιλεύς. Όμως δεν εύρισκε ανάπαυσιν και νοσταλγούσε τον πνευματικόν του πατέρα. Παραιτήθηκε λοιπόν από τον θρόνο και, ενδεδυμένος με το τρίχινον ένδυμα που του είχε δώσει ο Βαρλαάμ, εστάθη εις αναζήτησιν του διδασκάλου του στην έρημο. Επλήγη υπό πειρασμών και δυσκολιών για δύο έτη, ώσπου ανεύρε την σπηλιάν του Βαρλαάμ, και παρέμεινε εκεί διά να ασκηθεί πλησίον του.
Όταν πλησίασε ο καιρός της κοιμήσεως του Βαρλαάμ, εκείνος ετέλεσε την Θείαν Λειτουργίαν, κοινώνησε και τον Ιωάσαφ, και παρέδωσε την αγίαν ψυχήν του εις τον Κύριον. Ο Βαρλαάμ είχε ζήσει εβδομήντα από τα εκατό του έτη εις την έρημον. Ο δε Ιωάσαφ, αφού ενταφίασε τον Γέροντά του, παρέμεινε εις την σπηλιάν ασκούμενος. Έζησε τριάκοντα πέντε έτη εις την ερημίαν και εκοιμήθη εν Κυρίω εις ηλικίαν εξήκοντα ετών.
