Μετάθεση των ιερών λειψάνων του Οσίου Ευθυμίου του Μεγάλου, 7 Μαΐου

Ο Όσιος Ευθύμιος ο Μέγας (†473 μ.Χ.) είναι μία από τις πιο σεβαστές μορφές του αναχωρητισμού της Ιουδαίας και η τιμή των ιερών του λειψάνων υπήρξε αντικείμενο ιδιαίτερης ευλάβειας ήδη από την εποχή της κοίμησής του.

Η Κοίμηση και η Ταφή του

Ο Όσιος Ευθύμιος εκοιμήθη στις 20 Ιανουαρίου του 473 μ.Χ. (ή κατά άλλες χρονολογίες το 465), σε ηλικία 97 ετών, στη λαύρα του κοντά στα Ιεροσόλυμα.

Η κοίμησή του έγινε ευρέως γνωστή και προσέλκυσε πλήθος μοναχών, ασκητών, κληρικών και λαϊκών, που έσπευσαν να προσκυνήσουν το τίμιο σκήνωμά του.

Κατά τη διάρκεια αυτής της συγκέντρωσης αναφέρθηκαν πλήθος θαυμάτων: θεραπείες, πνευματικές παρηγορίες και σημεία, που επιβεβαίωσαν την αγιότητά του.

Μετακομιδή των Ιερών Λειψάνων

Αρχικά το τίμιο σκήνωμά του ενταφιάστηκε προσωρινά κοντά στο κελί του, λόγω της αθρόας προσέλευσης προσκυνητών.

Στις 7 Μαΐου, και αφού ολοκληρώθηκε η ανέγερση κατάλληλου ταφικού μνημείου, πραγματοποιήθηκε με λαμπρότητα η μετακομιδή των τιμίων λειψάνων του Οσίου στον τόπο της πρώτης του ασκητικής εγκαταστάσεως.

Ο τάφος οικοδομήθηκε από τον διάκονο Φίδο, έπειτα από εντολή του Αρχιεπισκόπου Ιεροσολύμων Αναστασίου, ο οποίος παρέστη και προσωπικά μετέφερε το τίμιο σκήνωμα, εναποθέτοντάς το σε ειδικό λίθινο κιβώριο.

Πάνω από το στήθος του Αγίου τοποθετήθηκε αργυρό θυμιατήριο, το οποίο κατά την παράδοση «εξέπεμπε ευλογία και χάρη σε όσους προσέρχονταν με πίστη».

Ο τάφος σφραγίστηκε ώστε να αποτραπεί οποιαδήποτε μελλοντική διατάραξή του.

Η Τιμή και Η Μνήμη του

Η Λαύρα του Αγίου Ευθυμίου (στη σημερινή περιοχή Χαν ελ-Αχμάρ, κοντά στην Ιεριχώ) κατέστη σημαντικός προσκυνηματικός τόπος.

Η ετήσια μνήμη του τιμάται στις 20 Ιανουαρίου, ενώ η ανάμνηση της μετακομιδής των λειψάνων του τιμάται στις 7 Μαΐου.

Η τύχη των ιερών του λειψάνων μετά την αραβική κατάκτηση παραμένει άγνωστη, όμως η ευλάβεια προς το πρόσωπό του και η πνευματική του παρουσία παραμένουν ζωντανές μέχρι σήμερα, ιδίως στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

Από τον άγιο Κύριλλο τον Σκυθοπολίτη

(Βίος του Ευθυμίου, 40, 42)

Ο θάνατος του Ευθυμίου συνέβη στις 20 Ιανουαρίου της ενδέκατης ινδικτιώνος, στο έτος 5965 από τη δημιουργία του κόσμου, από τότε δηλαδή που ο χρόνος άρχισε να μετριέται σύμφωνα με την πορεία του ήλιου, και στο έτος 465 [ή 473] από τότε που ο Λόγος του Θεού έγινε άνθρωπος από την Παρθένο και γεννήθηκε κατά σάρκα, σύμφωνα με τις χρονολογίες που συνέταξαν οι άγιοι πατέρες Ιππόλυτος ο Αρχαίος, μαθητής των Αποστόλων, Επιφάνιος της Κύπρου και Ήρων ο φιλόσοφος και ομολογητής. Η χρονική ακολουθία της ζωής του κατά σάρκα έχει ως εξής: Γεννήθηκε κατόπιν αποκαλύψεως, αφιερώθηκε στον Θεό σε ηλικία τριών ετών κατά την έναρξη της βασιλείας του Μεγάλου Θεοδοσίου· αφού προόδευσε σε όλα τα εκκλησιαστικά αξιώματα, ήρθε στα Ιεροσόλυμα στο εικοστό ένατο έτος της ηλικίας του· έζησε εξήντα οκτώ χρόνια στην έρημο και εκοιμήθη σε ηλικία ενενήντα επτά ετών, κατά την πέμπτη ύπατη θητεία του αυτοκράτορα Λέοντα και στο δέκατο έκτο έτος της βασιλείας του.

Η είδηση διαδόθηκε σε όλη την γύρω περιοχή και συγκέντρωσε πλήθος μοναχών και λαϊκών. Ο ίδιος ο πανιερότατος αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, συνοδευόμενος από πολλούς κληρικούς και στρατιώτες, έφτασε στη λαύρα, μαζί με τον Χρυσίππο, τον Γαβριήλ και τον διάκονο Φίδο. Από παντού μαζεύτηκαν οι αναχωρητές της ερήμου, μεταξύ των οποίων και ο μέγας πατήρ μας Γεράσιμος. Πολλά και θαυμαστά θαύματα επιτέλεσε ο Θεός μέσω των τιμίων λειψάνων του αγίου, προκαλώντας κατάπληξη στον αρχιεπίσκοπο και σε όλους τους παρισταμένους, ώστε δεν ήταν δυνατό να ταφούν τα λείψανα μέχρι την ενάτη ώρα, όταν, κατόπιν εντολής του αρχιεπισκόπου, οι στρατιώτες απώθησαν το πλήθος. Τότε οι πατέρες τοποθέτησαν το σώμα σε λάρνακα και το έθαψαν σε κατάλληλο μέρος. Ο Μαρτύριος και ο Ηλίας θρηνούσαν την απώλεια του πατρός. Κατόπιν συστάσεως του Χρυσίππου, φύλακα του Τιμίου Σταυρού, ο αρχιεπίσκοπος τούς κάλεσε να τον συνοδεύσουν· και αφήνοντας τον διάκονο Φίδο στη λαύρα με την ευθύνη να κατασκευάσει τάφο για τη μετέπειτα μετάθεση των τιμίων λειψάνων σε καταλληλότερο τόπο, επέστρεψε στην αγία πόλη, απ’ όπου έστειλε τεχνίτες και κάθε είδους βοήθεια για το έργο.

Ο διάκονος Φίδος έκτισε γρήγορα τον τάφο στο σημείο όπου αρχικά ασκήτεψε ο άγιος Ευθύμιος. Κατεδάφισε το σπήλαιο και μέσα σε μόλις τρεις μήνες ανήγειρε έναν μεγάλο και θαυμαστό θολωτό τάφο. Στο κέντρο έκτισε τον τάφο του αγίου· εκατέρωθεν διαμόρφωσε τάφους για ηγουμένους, ιερείς και άλλους ευλαβείς άνδρες. Ο αρχιεπίσκοπος, ο οποίος είχε στείλει εκ των προτέρων τη μαρμάρινη πλάκα με αργυρό θήκη και προστατευτικά κιγκλιδώματα, κατέβηκε στη λαύρα και μετέφερε τα τίμια λείψανα στο νέο τόπο, κρατώντας τα με τα ίδια του τα χέρια. Αφού τα έθεσε με ασφάλεια ώστε να μη δύναται κανείς να ανοίξει τον τάφο και να αφαιρέσει τα λείψανα, τοποθέτησε την επιτύμβια πλάκα και στερέωσε την αργυρή θήκη στο στήθος του αγίου. Αυτή η θήκη, από τότε μέχρι σήμερα, αναβλύζει κάθε είδους χάρη για όσους προσέρχονται με πίστη. Η ανακομιδή των λειψάνων πραγματοποιήθηκε στις 7 Μαΐου.