Άγιος Μάξιμος Πατριάρχης Ιεροσολύμων, 9 Μαΐου
Ο Άγιος Μάξιμος Ιεροσολύμων (Μάξιμος Γ΄ Ιεροσολύμων) ήταν πρώιμος Χριστιανός άγιος και επίσκοπος των Ιεροσολύμων, από περίπου το 333 μ.Χ. έως τον θάνατό του το 347 μ.Χ. Ήταν ο τρίτος επίσκοπος Ιεροσολύμων με το όνομα Μάξιμος, ενώ οι δύο προηγούμενοι έζησαν στο δεύτερο μισό του 2ου αιώνα.
Κατά τη διάρκεια ενός από τους διωγμούς της εποχής του βασανίστηκε για την πίστη του στον Χριστιανισμό, και έτσι αναγνωρίστηκε ως ομολογητής της πίστεως. Οι νεότερες πηγές διαφωνούν ως προς το αν αυτό συνέβη κατά τη βασιλεία του Γαλερίου Μαξιμιανού ή κατά τη συγκατοχή των αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού. Υπηρετούσε ως πρεσβύτερος στα Ιεροσόλυμα και, σύμφωνα με τον Σωζομενό, ήταν τόσο δημοφιλής μεταξύ του λαού για τον ενάρετο χαρακτήρα του και για την ιδιότητα του ομολογητή, ώστε όταν ο Άγιος Μακάριος προσπάθησε να τον τοποθετήσει επίσκοπο στη Λύδδα (γνωστή και ως Διόσπολις), ο λαός απαίτησε να παραμείνει στα Ιεροσόλυμα. Μετά τον θάνατο του Μακαρίου, ο Μάξιμος έγινε επίσκοπος Ιεροσολύμων και συμμετείχε το 335 στη Σύνοδο της Τύρου, όπου υπέγραψε την καταδίκη του Αθανασίου.
Κατά την επιστροφή του Αθανασίου από την εξορία, γύρω στο 346, ο Μάξιμος συγκάλεσε τοπική σύνοδο στα Ιεροσόλυμα με τη συμμετοχή δεκαέξι Παλαιστίνιων επισκόπων, οι οποίοι υποδέχτηκαν τον Αθανάσιο. Ο ιστορικός Σωκράτης ο Σχολαστικός αναφέρει ότι ο Μάξιμος «αποκατέστησε την κοινωνία και τον βαθμό» του Αθανασίου, παρέχοντας του υποστήριξη κατά των Αρειανών. Παράλληλα, ο Μάξιμος ενίσχυσε την επιθυμία των επισκόπων των Ιεροσολύμων να εξισωθεί η Εκκλησία της πόλης τους με τη μητροπολιτική έδρα της Καισάρειας, στόχος που επετεύχθη τελικά το 451 μ.Χ.
Τον Μάξιμο διαδέχθηκε ο Άγιος Κύριλλος ως επίσκοπος Ιεροσολύμων, αν και η διαδικασία διαδοχής δεν είναι σαφής. Ο Σωζομενός και ο Σωκράτης αναφέρουν ότι ο Μάξιμος καθαιρέθηκε υπέρ του Κυρίλλου από τον Ακάκιο της Καισάρειας και τον Πατρόφιλο της Σκυθόπολης, και οι δύο Αρειανοί. Ο Ιερώνυμος αντίθετα αναφέρει ότι ο Μάξιμος είχε ορίσει ως διάδοχό του τον Ηράκλειο, τον οποίο ονόμασε στο νεκροκρέβατό του, αλλά ότι ο Ακάκιος και ο Κύριλλος καθαίρεσαν τον Ηράκλειο και τοποθέτησαν τον Κύριλλο ως επίσκοπο. Ο Ρουφίνος (Εκκλησιαστική Ιστορία, 10.24) αναφέρει απλώς ότι η χειροτονία έγινε με «ανώμαλο» τρόπο. Όποια κι αν ήταν η διαδικασία διαδοχής, ο Κύριλλος και ο Ακάκιος έγιναν τα επόμενα χρόνια πικροί αντίπαλοι, διαφωνώντας τόσο στο θέμα του Αρειανισμού όσο και ως προς την εκκλησιαστική πρωτοκαθεδρία και τα δικαιώματα κάθε έδρας.
Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Μάξιμου στις 5 Μαΐου, ενώ η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία στις 9 Μαΐου, τοπικά. Σύμφωνα με την Ανατολική Ορθόδοξη λειτουργική παράδοση, η καθολική (πανεκκλησιαστική) εορτή του τελείται στις 26 Αυγούστου.
