Άγιος Μωυσής της Οπτίνης, 16 Ιουνίου
Ο Άγιος Μωυσής (Πουτίλοφ) γεννήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1782 στην πόλη Μπορισόγλεμπσκ της επαρχίας Γιαροσλάβλ και βαφτίστηκε με το όνομα Τιμόθεος. Τα αδέλφια του ονομάζονταν Ιωνάς, Βασίλειος, Κύριλλος, Ανυσία και Αλέξανδρος. Ο πατέρας τους Ιωάννης Πουτίλοφ έδινε σε όλα του τα παιδιά ονόματα από τους αγίους που εορτάζονταν την όγδοη μέρα μετά τη γέννησή τους, γι' αυτό και ο μελλοντικός Άγιος Μωυσής ονομάστηκε Τιμόθεος, προς τιμήν του αγίου αποστόλου Τιμοθέου των Εβδομήκοντα (22 Ιανουαρίου). Τα παιδιά εκπαιδεύονταν στο σπίτι, καθώς οι γονείς τους φοβόντουσαν μήπως διαφθαρούν αν τα έστελναν σε σχολείο.
Όταν ο Τιμόθεος έγινε δεκαεννιά ετών, ο πατέρας του τον έστειλε μαζί με τον μικρότερο αδελφό του, τον Ιωνά, να εργαστούν στη Μόσχα. Εκεί γνώρισαν τους Γέροντες Αλέξανδρο και Φιλάρετο από τη Μονή Νοβοσπασκί, οι οποίοι είχαν πνευματική σύνδεση με τον Άγιο Παΐσιο τον Βελιτσκόφσκι (15 Νοεμβρίου). Μέσα από αυτή τη γνωριμία με τους δύο ασκητές, οι αδελφοί αποφάσισαν ότι ήθελαν να γίνουν μοναχοί. Τον Μάιο του 1805 επισκέφθηκαν τη Μονή Σάρωφ (στην οποία είχε εισέλθει ο χήρος γαμπρός τους Κοσμάς Κρουντίσεφ τον Νοέμβριο του 1804) και μίλησαν με τον Άγιο Σεραφείμ (2 Ιανουαρίου). Οι αδελφοί έμειναν στο Σάρωφ για δύομιση χρόνια. Στην αρχή εργάζονταν στο φούρνο και μετά σε άλλες υπακοές.
Το 1811, κατόπιν συμβουλής του ιερομονάχου Αλέξιου από τη Μονή Σιμόνοφ της Μόσχας, ο Τιμόθεος πήγε να ζήσει με τους ερημίτες στα δάση του Ρόσλαβλ. Εκεί τέθηκε υπό την πνευματική καθοδήγηση του Γέροντα Αθανασίου, μαθητή του Αγίου Παϊσίου Βελιτσκόφσκι. Σταδιακά, έλαβε το μοναχικό σχήμα από τον Πατέρα Αθανάσιο και πήρε το όνομα Μωυσής. Ανάδοχος στη κουρά του ήταν ο Γέροντας Δοσίθεος, που ζούσε στα δάση του Ροστόβ για σαράντα χρόνια.
Ο Αλέξανδρος, ο νεότερος αδελφός του Πατέρα Μωυσή, ήρθε στο δάσος του Ρόσλαβλ στις 15 Ιανουαρίου 1816 για να συμμετάσχει στη μοναστική ζωή. Τέσσερα χρόνια αργότερα, κουρεύτηκε με το όνομα Αντώνιος και τέθηκε υπό τη φροντίδα του Πατέρα Μωυσή, στον οποίο παρέμεινε υπάκουος μέχρι το τέλος της ζωής του.
Το 1821, ο Επίσκοπος Φιλάρετος της Καλούγκα (μετέπειτα Μητροπολίτης Κιέβου) πρότεινε στους αδελφούς Πουτίλοφ να μεταφερθούν στη Σκήτη της Οπτίνης μαζί με μερικούς μοναχούς και να ιδρύσουν ένα κελλί κοντά στη μονή, για να ζήσουν σε μεγαλύτερη απομόνωση. Οι Άγιοι Μωυσής και Αντώνιος έφτασαν στην Οπτίνη στις 6 Ιουλίου 1822 και άρχισαν το έργο τους. Πρώτο τους μέλημα ήταν να καθαρίσουν το χώρο που είχαν επιλέξει από δέντρα και να ξεριζώσουν τις ρίζες. Έχτισαν ένα μικρό κελλί και περιέφραξαν τον χώρο, ενώ έχτισαν και μια εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.
Ο Επίσκοπος Φιλάρετος πρότεινε στον Πατέρα Μωυσή να χειροτονηθεί, αλλά εκείνος αρνιόταν πεισματικά. Ο επίσκοπος του είπε: «Αν δεν συμφωνήσεις, θα σε καλέσω να δώσεις λόγο στο φοβερό Κριτήριο του Κυρίου.» Τότε μόνο συμφώνησε ο Πατέρας Μωυσής. Χειροτονήθηκε διάκονος στις 22 Δεκεμβρίου 1822 και ιερέας στις 25 Δεκεμβρίου, οπότε και ορίστηκε εξομολόγος ολόκληρης της μονής.
Ο Πατέρας Μωυσής εκλέχθηκε Ηγούμενος της Μονής Οπτίνης το 1826, σε ηλικία σαράντα τριών ετών, και υπηρέτησε σε αυτή τη θέση για τριάντα επτά χρόνια. Προετοιμάστηκε γι' αυτό το έργο με τα χρόνια της ασκητικής ζωής στην έρημο υπό την καθοδήγηση του Γέροντά του, αλλά και με τη μελέτη των Πατερικών κειμένων. Ήταν ώριμος όχι μόνο σωματικά αλλά και πνευματικά, έχοντας αποκτήσει υπομονή μέσα από τις δοκιμασίες και την αποδοχή του θέληματος του Θεού σε όλα.**
Κατά την περίοδο της ηγουμενίας του, η μονή γνώρισε πολλές αλλαγές και ο αριθμός των μοναχών αυξήθηκε. Διπλασιάστηκε η έκταση των κτημάτων της, φυτεύτηκαν οπωρώνες και βατόμουρα, ιδρύθηκε βιβλιοθήκη και χτίστηκαν πολλά κτίρια, ανάμεσά τους και καθεδρικός ναός με δύο εκκλησίες.
Ο Άγιος Μωυσής δεν είχε χρήματα για όλα αυτά τα έργα, αλλά τα ανέλαβε εμπιστευόμενος τον Θεό πως θα τα προμηθεύσει. Κάποιες φορές ταξίδευε μέχρι τη Μόσχα για να ζητήσει δωρεές για τη μονή. Όταν τον ρωτούσαν αν είχε αρκετά χρήματα, τους έδειχνε μερικά ρούβλια. Κάποιος θα του έλεγε: «Πατέρα, αυτά δεν είναι τίποτα!» Τότε εκείνος απαντούσε: «Ξεχνάτε τον Θεό; Εγώ μπορεί να μην έχω τίποτα, αλλά Αυτός έχει τα πάντα.»
Κατά τη διάρκεια μιας πείνας, όταν υπήρχε ελάχιστο φαγητό για τους μοναχούς, ο Πατέρας Μωυσής ξεκίνησε την κατασκευή ξενώνων στη μονή και προσέλαβε εργάτες από τα γύρω χωριά. Η μονή πλήρωνε τους μισθούς τους και τάιζε τις οικογένειές τους. Κάποιος μοναχός ανησυχούσε μήπως η πείνα αναγκάσει να σταματήσουν τα έργα και να απολυθούν οι εργάτες. Ο Άγιος Μωυσής του είπε ότι ο κόσμος δεν θα πεινάσει, γιατί όσο ο Θεός στέλνει δώρα στη μονή, αυτά θα μοιράζονται και με τους ανθρώπους.
Αν και είχε εκρηκτικό χαρακτήρα, ο Άγιος Μωυσής προσπαθούσε να αποκτήσει υπομονή και πραότητα. Όταν ένιωθε θυμό, αποχωρούσε για λίγο για να προσευχηθεί μόνος του. Όταν ηρέμαζε, επέστρεφε. Συμβούλευε τους ανθρώπους να ακολουθούν τον κανόνα του Αγίου Δωροθέου (5 Ιουνίου) για να βρίσκουν γαλήνη: «Μη επιθυμείς να γίνονται τα πράγματα όπως θέλεις εσύ, αλλά να επιθυμείς ό,τι συμβαίνει. Έτσι θα έχεις ειρήνη.»
Ο Άγιος Μωυσής κοιμόταν λίγο. Ξυπνούσε πριν τα μεσάνυχτα και συνήθως πήγαινε στην εκκλησία για τον Όρθρο. Έλεγε ότι το Αίμα Χωρίς Τραύμα προσφέρεται στη Θεία Λειτουργία για εμάς, και γι’ αυτό ο μοναχός πρέπει να θυσιάζει τον ύπνο του.
Τα Ιερά Λείψανα του Αγίου Αντώνιου και του Αγίου Μωυσή
Ο Πατέρας Μωυσής πέθανε στις 27 Νοεμβρίου 1862, σε ηλικία ογδόντα ετών. Λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, άφησε μία προφητεία για τη μονή Οπτίνη και τους μελλοντικούς αγίους που θα βγουν από αυτήν.
Η μνήμη του τιμάται στις 16 Ιουνίου.
