Άγιος Νικήτας Επίσκοπος Ρεμεσιάνας, 24 Ιουνίου

Ο Άγιος Νικήτας (περ. 335–414) ήταν Επίσκοπος Ρεμεσιάνας (στη σημερινή Μπέλα Παλάνκα, Σερβία), η οποία τότε ανήκε στη ρωμαϊκή επαρχία της Δακίας Μεσογειακής (Dacia Mediterranea).

Βιογραφία

Ο Νικήτας προώθησε τη χρήση της λατινικής ιεράς μουσικής στη λατρεία της Ευχαριστίας και φέρεται να συνέθεσε αρκετούς λειτουργικούς ύμνους. Αν και κάποιοι λόγιοι του 19ου και 20ού αιώνα αποδίδουν στον Νικήτα τον μεγάλο λατινικό χριστιανικό ύμνο δοξολογίας Te Deum (που παραδοσιακά αποδίδεται στον Αμβρόσιο και τον Αυγουστίνο), η άποψη αυτή θεωρείται πλέον «αμφιλεγόμενη».

Πιστεύεται ότι ήταν ιεραπόστολος προς τη βάρβαρη θρακική φυλή των Βησσών.

Λόγω της ιεραποστολικής του δράσης, ο σύγχρονός του και φίλος του, Παυλίνος της Νόλας, τον εγκωμίασε ποιητικά επειδή, όπως έγραψε, δίδαξε το Ευαγγέλιο σε βαρβάρους που, χάρη σ’ αυτόν, μεταμορφώθηκαν από λύκοι σε πρόβατα και εισήχθησαν στο ποίμνιο της ειρήνης· και ότι δίδαξε ληστές –που πριν ήταν ανίκανοι για κάτι τέτοιο– να ψάλλουν για τον Χριστό με ρωμαϊκή καρδιά.

Ωστόσο, είναι αμφίβολο εάν αυτοί οι «βαρβαρικοί» λαοί ήταν πράγματι βάρβαροι ή αν απλώς αποτελούν ποιητικό τόπο. Ο Παυλίνος, ο οποίος έγραφε με αρκετά κλασική λατινική ποίηση, πιθανότατα χρησιμοποίησε υπάρχουσες ποιητικές αυθεντίες. Για τη Δακία, τόπο καταγωγής του Νικήτα, η ποιητική αυθεντία ήταν ο Οβίδιος, αν και η Δακία (πιθανόν η επαρχία Dacia Mediterranea) εκείνης της εποχής δεν ταυτιζόταν με τη Γετία, όπου είχε εξοριστεί ο Οβίδιος.

Το 398, ο Νικήτας πραγματοποίησε προσκύνημα στη Νόλα για να επισκεφθεί τον τάφο του Αγίου Φήλικος της Νόλας.

Μεγάλα αποσπάσματα από το κύριο δογματικό του έργο Οδηγίες προς Κατηχουμένους για το Βάπτισμα, σε έξι βιβλία, έχουν διασωθεί. Σε αυτά τονίζεται η ορθόδοξη θέση σχετικά με τη δογματική περί της Αγίας Τριάδος. Το έργο περιέχει επίσης την έκφραση «κοινωνία των Αγίων», η οποία αφορά την πίστη σε έναν μυστικό δεσμό που ενώνει τους ζώντες και τους τεθνεώτες με ελπίδα και αγάπη. Δεν υπάρχει τεκμηριωμένη χρήση αυτής της φράσης σε παλαιότερες πηγές, παρότι έκτοτε κατέχει κεντρική θέση στις διατυπώσεις του χριστιανικού Συμβόλου της Πίστεως.

Ο Άγιος Νικήτας συμμετείχε ως πρεσβύτερος στη Σύνοδο της Ρώμης, που συγκλήθηκε το 369 μ.Χ., κατά του Αρειανισμού και αναδείχθηκε υπέρμαχος της ορθόδοξης πίστης. Μεταξύ των ετών 370 – 371 μ.Χ. εξελέγη Επίσκοπος Ρεμεσιάνας και έγραψε το πρώτο του έργο «Περί πίστεως». Διακρίθηκε για τους αγώνες του κατά των αιρετικών και πήρε μέρος στη Σύνοδο της Αντιόχειας, το 378 μ.Χ., όπως και σε άλλες συνόδους. Ξεχώρισε στο κήρυγμα, στην ιεραποστολική εργασία, στη συγγραφική του δύναμη και στην ποιμαντική δράση· γι’ αυτό και αποκαλέστηκε «Απόστολος των Δακο-Ρουμάνων».

Ο Όσιος Νικήτας κοιμήθηκε με ειρήνη το 420 μ.Χ.

Η μνήμη του τιμάται στις 22 Ιουνίου στο εξωτερικό, ενώ στην Ελλάδα η μνήμη του αναφέρεται απο τους συναξαριστές στις 24 Ιουνίου.