Όσιος Αλέξανδρος της Κούστας, 9 Ιουνίου

Ο Όσιος Αλέξανδρος της Κούστας (περ. 1371 – 9 Ιουνίου 1439), ιερομόναχος και ιδρυτής της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην εκβολή του ποταμού Κούστα στη Ρωσία (περί τα 40 χλμ. από το Βολογκντά), τιμάται στις 9 Ιουνίου (κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο· στις 22 Ιουνίου κατά το Γρηγοριανό, για τον 20ό–21ο αιώνα).

Βιογραφία

Ο Αλέξιος, όπως λεγόταν προ της κουράς του, σε νεαρή ηλικία εισήλθε ως δόκιμος στη Μονή του Σωτήρος επί του Λιθώδους Νησιού (Σπάσο-Καμένι), υπό την καθοδήγηση του ηγουμένου Διονυσίου του Αθωνίτη, ο οποίος καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη. Ο ηγούμενος, διακρίνοντας την πνευματική κλίση του νέου, επιτάχυνε την περίοδο της δοκιμασίας και τον εκάρη μοναχός με το όνομα Αλέξανδρος.

Ο Όσιος Αλέξανδρος παρέμεινε επί πολλά έτη στη νήσο Κάμενι, αναλαμβάνοντας και το ιερατικό αξίωμα. Κατόπιν αποσύρθηκε σε ησυχία προς τον βόρειο όχθη της λίμνης και κατευθύνθηκε ανατολικά. Στον ποταμό Σιάνζεμα, ανάμεσα σε δάση και έλη, έκτισε μικρό κελί. Όταν άρχισαν να προσέρχονται εκεί άνθρωποι, αναζήτησε μεγαλύτερη απομόνωση στις όχθες της λίμνης Κουμπένσκοε.

Εκεί, στο στόμιο του ποταμού Κούστα, συνάντησε τον ερημίτη Ευθύμιο, με τον οποίο συμβίωσε για μικρό διάστημα. Ζήτησε από τον Ευθύμιο να του παραχωρήσει το κελί του, με αντάλλαγμα άλλο στο Σιάνζεμα. Ο Ευθύμιος ερμήνευσε το αίτημα ως θεία πρόνοια και, φεύγοντας, άφησε στον Αλέξανδρο τον σταυρό του ως ευλογία.

Ο Όσιος Αλέξανδρος, αποφασίζοντας να ιδρύσει μονή, έκτισε νέο κελί πλησιέστερα προς τη λίμνη και άρχισε να εκχερσώνει τον γύρω δρυμό. Έπειτα προσήλθε γέροντας, τον οποίο κράτησε ως συγκάτοικο, και πέντε έτη αργότερα προσήλθε και δεύτερος αδελφός.

Κατόπιν, μετέβη στο Ροστόβ για να λάβει την ευλογία του αρχιεπισκόπου Διονυσίου – πρώην ηγουμένου του – για την ίδρυση της μονής. Έλαβε την ευλογία και τα αναγκαία εφόδια. Έκτισε ναό επ’ ονόματι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Ο ηγεμόνας Δημήτριος Βασίλιεβιτς, από τη δεύτερη δυναστεία των πριγκίπων του Γιαροσλάβλ, συνέδραμε στην ίδρυση της μονής. Η σύζυγός του Μαρία κόσμησε τον ναό με εικόνες και προσέφερε Ευαγγέλιο-απράκτο.

Πριν την κοίμησή του, ο όσιος παρήγγειλε στους μαθητές του Σαββάτιο και Συμεών να κτίσουν ναό επ’ ονόματι του Αγίου Νικολάου σε συγκεκριμένο τόπο. Εκοιμήθη σε ηλικία 68 ετών στις 9 Ιουνίου 1439. Τάφηκε στη νότια πλευρά του ιερού βήματος του ναού. Στον τόπο της ταφής του φύτρωσε μια ροδομηλιά, της οποίας οι καρποί, κατά την πίστη του λαού, θεράπευαν ασθενείς.

Το έτος 1519, κατά την ηγουμενία του Ναθαναήλ, και οι δύο ναοί της μονής κάηκαν· στη θέση τους ανεγέρθηκαν νέοι. Πολλοί ασθενείς είδαν οράματα του οσίου Αλεξάνδρου μαζί με τον Άγιο Νικόλαο να λιτανεύουν ή να θυμιάζουν τον ναό. Η ακολουθία του συντάχθηκε γύρω στο 1575.

Η Μονή της Κούστας υπήχθη διοικητικά το 1833 στη Μονή του Σωτήρος (Σπάσο-Καμένι).

Θαύματα και Λείψανα

Στο παλαιό χειρόγραφο βίο του οσίου καταγράφονται είκοσι θαύματα που τελέστηκαν στον τάφο του, το τελευταίο εκ των οποίων χρονολογείται το 1573.

Τα άγια λείψανά του αναπαύονται υπό το δάπεδο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στην πρώην μονή της Κούστας, η οποία μετά την κατάργηση της μονής το 1764 μετατράπηκε σε ενοριακό ναό.

Οι αλυσίδες του οσίου (τιμώμενο αγιαστικό λείψανο της ασκητικής του ζωής) φυλάσσονται στον ενοριακό ναό του Αγίου Αθανασίου του Αλεξανδρινού στον οικισμό Ουστιέ (περιοχή Ουστ-Κουμπίνσκι, επαρχία Βολογκντά).