Ανακομιδή Ιερών Λειψάνων του Οσίου Σεραφείμ του Σαρώφ, 19 Ιουλίου

Ο Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ εκοιμήθη το 1833 και εβδομήντα χρόνια αργότερα ανακηρύχθηκε άγιος από τη Ρωσική Εκκλησία. Στις 18 Ιουλίου 1903, από 200.000 έως 300.000 προσκυνητές πλημμύρισαν τους δρόμους του Σάρωφ καθώς τα λείψανα του Αγίου Σεραφείμ μεταφέρονταν στον Καθεδρικό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Από το βράδυ της 18ης Ιουλίου έως το επόμενο πρωί, τελέστηκε αγρυπνία σε όλες τις εκκλησίες της Αγίας Ρωσίας.

Η ανακομιδή των ιερών λειψάνων του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ στις 19 Ιουλίου 1903 έγινε παρουσία χιλιάδων πιστών, ανάμεσά τους κορυφαία μέλη του κλήρου και της βασιλείας· ανάμεσά τους και ο Άγιος Τσάρος Νικόλαος Β' (εορτάζει στις 17 Ιουλίου), ο οποίος ήταν ένας από τους φέροντες των λειψάνων κατά την πομπή. Η Μεγάλη Δούκισσα Ελισάβετ (εορτάζει στις 18 Ιουλίου) έγραψε μαρτυρία από πρώτο χέρι για τα πολυάριθμα θαύματα που συνέβησαν.

Ο Άγιος όχι μόνο είχε προφητεύσει την άφιξη του Τσάρου κατά την αγιοκατάταξή του και ότι από τη χαρά θα έψαλλαν το «Χριστός Ανέστη» μέσα στο καλοκαίρι, αλλά είχε αφήσει και επιστολή «για τον τέταρτο μονάρχη που θα έρθει στο Σάρωφ». Αυτός ήταν ο Νικόλαος Β', ο οποίος έλαβε την επιστολή όταν επισκέφθηκε την περιοχή το 1903· το περιεχόμενό της παραμένει άγνωστο, αλλά όταν την διάβασε, ο Τσάρος –και μελλοντικός Μάρτυρας– παρόλο που δεν ήταν άνθρωπος που εξέφραζε εύκολα τα συναισθήματά του, φανερά συγκλονίστηκε.

Το λείψανο του Αγίου Σεραφείμ στον Καθεδρικό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Το 1926, οι Μπολσεβίκοι έκλεισαν τη Μονή του Σάρωφ και πήραν τη λάρνακα που περιείχε το λείψανο του Αγίου Σεραφείμ. Αρχικά το μετέφεραν στο Αρζαμάς και κατόπιν στη Μόσχα. Εκεί συγκεντρώθηκαν και άλλα ιερά λείψανα από όλη τη Ρωσία, ώστε μια ειδική επιτροπή να εξετάσει ποια τους ενδιέφεραν περισσότερο. Όταν έφτασαν στο φέρετρο του Αγίου Σεραφείμ και το άνοιξαν, το ιερό λείψανο — θαυματουργικά — δεν βρέθηκε.

Το άγιο λείψανο ανακαλύφθηκε στις 11 Ιανουαρίου 1991 στον Ναό της Παναγίας του Καζάν στην Αγία Πετρούπολη. Εκείνη τη νύχτα, βροντές και αστραπές φώτισαν τον ουρανό της πόλης, και όλοι κατάλαβαν ότι κάτι σημαντικό συνέβαινε.

Από την Αγία Πετρούπολη, το ιερό λείψανο του Αγίου Σεραφείμ μεταφέρθηκε στο Ντιβέγιεβο, ώστε να εκπληρωθεί η προφητεία του Αγίου, ο οποίος πριν την κοίμησή του είχε πει ότι θα βρει ανάπαυση εκεί.

Ο Άγιος Σεραφείμ γεννήθηκε στην πόλη Κουρσκ το 1759. Από πολύ μικρή ηλικία βρισκόταν κάτω από την προστασία της Παναγίας, η οποία, όταν ήταν εννέα ετών, του εμφανίστηκε σε όραμα και, μέσω της εικόνας της από την Κουρσκ, τον θεράπευσε από σοβαρή ασθένεια που όλοι πίστευαν πως δεν θα ξεπερνούσε.

Σε ηλικία δεκαεννέα ετών μπήκε στη μονή του Σαρώφ, όπου εντυπωσίασε όλους με την υπακοή, την έντονη ασκητική ζωή και τη μεγάλη ταπεινοφροσύνη του. Το 1780 αρρώστησε βαριά, αλλά υπέμεινε καρτερικά την ασθένεια επί τρία χρόνια, ώσπου η Παναγία τον θεράπευσε, εμφανιζόμενη μαζί με τους Αποστόλους Πέτρο και Ιωάννη. Το 1786 έγινε μοναχός, παίρνοντας το όνομα του Αγίου Ιερομάρτυρα Σεραφείμ, Επισκόπου Φαναρίου (τιμάται στις 4 Δεκεμβρίου), και ένα χρόνο αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος.

Από αγάπη για τον Θεό, δεν σταματούσε να προσθέτει πνευματικούς αγώνες στη ζωή του. Μια Μεγάλη Πέμπτη, κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, αξιώθηκε να δει τον Κύριο Ιησού Χριστό να εμφανίζεται περιβαλλόμενος από αγγελικές δυνάμεις. Από τότε αφιερώθηκε ακόμη περισσότερο στην άσκηση.

Το 1794 αποσύρθηκε σε ερημική καλύβα στο δάσος, όπου έζησε περίπου δεκαπέντε χρόνια ασκητικά, μέχρι το 1810. Τότε πέρασε έναν από τους πιο μεγάλους αγώνες του: πέρασε χίλιες νύχτες προσευχόμενος πάνω σε έναν βράχο, πολεμώντας τη θλίψη και τους λογισμούς που του έστελνε ο εχθρός της σωτηρίας μας, ώσπου νίκησε πλήρως.

Σε άλλη περίπτωση, δέχτηκε άγρια επίθεση από ληστές, που του έσπασαν το στήθος και το κεφάλι και τον άφησαν σχεδόν νεκρό. Και πάλι τον επισκέφτηκε η Παναγία με τους Αποστόλους Πέτρο και Ιωάννη και, δείχνοντάς τον, είπε: «Αυτός είναι από τους δικούς μου».

Το 1810, σε ηλικία πενήντα ετών και εξασθενημένος από τους υπεράνθρωπους αγώνες του, επέστρεψε στο μοναστήρι, όπου έζησε ως έγκλειστος μέχρι το 1825.

Τα πρώτα πέντε χρόνια της έγκλεισής του δεν μιλούσε σε κανέναν, και γνωρίζουμε ελάχιστα για εκείνη την περίοδο. Μετά άρχισε να δέχεται λίγους επισκέπτες, παρηγορώντας τις ψυχές τους. Το 1825 η Παναγία του εμφανίστηκε και του είπε ότι είναι το θέλημα του Θεού να σταματήσει την απομόνωση. Από τότε πλήθη ανθρώπων τον επισκέπτονταν καθημερινά.

Κατ’ εντολή της Παναγίας, ανέλαβε και την πνευματική καθοδήγηση της Μονής Ντιβέγεβο. Θεράπευε ασθενείς, προέβλεπε μελλοντικά γεγονότα, έφερνε τους αμαρτωλούς σε μετάνοια και διάβαζε τις σκέψεις των ανθρώπων που τον πλησίαζαν. Με την απόλυτη ταπεινοφροσύνη, την παιδική απλότητα, την ασκητική ζωή και την αγγελική αγάπη του για τον Θεό, έφτασε σε αγιότητα αντίστοιχη των αρχαίων Θεοφόρων Πατέρων, και έγινε για τη Ρωσία ό,τι ήταν ο Άγιος Αντώνιος για την Αίγυπτο — ιατρός και οδηγός.

Η Παναγία του εμφανίστηκε συνολικά δώδεκα φορές στη ζωή του. Η τελευταία φορά ήταν κατά τον Ευαγγελισμό το 1831, για να του αναγγείλει πως πλησίαζε η κοίμησή του. Εμφανίστηκε μαζί με δώδεκα παρθένες-μάρτυρες, μοναχούς αγίους, τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και τον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο.

Ο Άγιος, παρότι το σώμα του ήταν καταπονημένο από άπειρες κακουχίες, διατήρησε την ψυχή του καθαρή και φωτεινή. Έζησε ακόμη λιγότερο από δύο χρόνια μετά από αυτό το όραμα και κοιμήθηκε ειρηνικά στις 2 Ιανουαρίου 1833, ψέλνοντας αναστάσιμους ύμνους. Την ίδια νύχτα, ο δίκαιος Φιλάρετος της Ερημητικής Μονής του Γκλινσκ είδε σε όραμα την ψυχή του να ανεβαίνει στον Ουρανό μέσα σε φως.

Η αγιότητά του αναγνωρίστηκε παντού, όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά σε όλο τον κόσμο, χάρη στη μαρτυρία των θαυμάτων του εν ζωή και μετά θάνατον.

Λειτουργικά κείμενα

Ἀπολυτίκιον (Ἦχος Δʹ)

Ἠγάπησας τὸν Χριστὸν ἐκ νεότητός σου, μακάριε, καὶ πόθῳ θερμῷ ἐπεθύμησας μόνον Αὐτῷ ἐργάζεσθαι· διὸ καὶ ἐν ἐρήμῳ ἠγωνίσθης διὰ συνεχούς προσευχῆς καὶ πόνων. Ἀποκτήσας δὲ τὴν τοῦ Χριστοῦ ἀγάπην διὰ κατανύξεως καρδίας, ἀνεδείχθης φίλτατος τῆς Θεοτόκου. Διὸ βοῶμέν σοι· Σῶσον ἡμᾶς ταῖς πρεσβείαις σου, Ὅσιε Σεραφεὶμ, Πάτερ ἡμῶν.

Κοντάκιον (Ἦχος Βʹ)

Καταλιπὼν τὸ κάλλος τοῦ κόσμου καὶ τὰ ἐν αὐτῷ φθαρτά, Ὅσιε, ἀπεσύρθης εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τοῦ Σαρώφ. Ἐκεῖ διαβιὼν ἐν ἀγγελικῷ βίῳ, ἐγένου τοῖς πολλοῖς ὁδὸς σωτηρίας· Ὅθεν καὶ ἐδόξασέν σε ὁ Χριστός, Πάτερ Σεραφεὶμ, χαρισάμενος σοι τὸ χάρισμα τῶν ἰαμάτων καὶ τῶν θαυμάτων. Διὸ βοῶμέν σοι· Χαῖρε, Σεραφεὶμ, Πάτερ ἡμῶν ἅγιε.