Άγιος Ρωμανός Πρίγκιπας της Ριαζάν, 19 Ιουλίου

Ο Άγιος Ρωμανός Ολεγόβιτς, Πρίγκιπας της Ριαζάν (+1270), ήταν Ρώσος ηγεμόνας και μάρτυρας της Ορθόδοξης Πίστης, ο οποίος τιμάται στις 19 Ιουλίου.

Γεννήθηκε το 1237 και το βαπτιστικό του όνομα ήταν Ρωμανός, αν και σύμφωνα με τη σλαβική συνήθεια των ευγενών, του είχε δοθεί το όνομα Γιαροσλάβ. Προερχόταν από δυναστεία πριγκίπων που διακρίθηκαν στην αντίσταση κατά της μογγολικής (ταταρικής) εισβολής και στην υπεράσπιση της Ορθόδοξης Πίστης και της πατρίδας.

Το 1252, ο πατέρας του, Όλεγκ Ινγκβάρεβιτς Κράσνι, επέστρεψε από δεκατετραετή αιχμαλωσία, και το 1258, λίγο πριν πεθάνει, εκάρη μοναχός με το όνομα Κοσμάς και παρέδωσε την ηγεμονία στον Ρωμανό.

Ο πρίγκιπας Ρωμανός ανατράφηκε με πίστη και αγάπη προς τον λαό του και φρόντιζε για την ανακούφιση του βασανισμένου πληθυσμού του, που υπέφερε από τη φορολόγηση των "μπασκάκηδων" — Τάταρων εισπρακτόρων του Χαν. Οι τελευταίοι, μισώντας τον Άγιο για την αντίστασή του, τον συκοφάντησαν στον Χαν Μένγκου-Τιμούρ.

Ο Χαν τον κάλεσε στην αυλή του και του έθεσε το δίλημμα: ή να αλλαξοπιστήσει, ασπαζόμενος τον ισλαμισμό, ή να πεθάνει μαρτυρικά. Ο Άγιος απάντησε πως ο Χριστιανός δεν αλλάζει την αληθινή πίστη για την ψεύτικη. Τότε υπέστη φρικτά βασανιστήρια: του έκοψαν τη γλώσσα, του έβγαλαν τα μάτια, του έκοψαν τα αυτιά και τα χείλη, του ακρωτηρίασαν τα χέρια και τα πόδια, του έγδαραν το κεφάλι και στο τέλος τον αποκεφάλισαν και τον κάρφωσαν πάνω σε λόγχη. Το μαρτύριο συνέβη το 1270.

Η τιμή προς τον άγιο ξεκίνησε άμεσα μετά τον θάνατό του. Σύμφωνα με το χρονικό της εποχής:

«Με τα πάθη σου κέρδισες τη Βασιλεία των Ουρανών και στέφανο απ’ το χέρι του Κυρίου, μαζί με τον συγγενή σου Μιχαήλ Βσεβολόντοβιτς, συν-πάσχοντες με τον Χριστό για την Ορθόδοξη πίστη.»

Τα λείψανά του μεταφέρθηκαν κρυφά και ενταφιάστηκαν με τιμές στη Ριαζάν, αλλά ο τόπος ταφής παραμένει άγνωστος.

Στις 19 Ιουλίου 1812, ανήμερα της μνήμης του, οι Ρώσοι σημείωσαν την πρώτη νίκη τους ενάντια στους Γάλλους του Ναπολέοντα στο Κλιάστιτσα. Σε ανάμνηση του γεγονότος, φιλοτεχνήθηκε εικόνα του Αγίου Ρωμανού στον Καθεδρικό Ναό του Σωτήρος στη Μόσχα.

Από το 1854 τελούνται λιτανείες και παρακλήσεις στη Ριαζάν κάθε χρόνο στη μνήμη του Αγίου. Το 1861 εγκαινιάστηκε ναός αφιερωμένος στον Άγιο Ρωμανό στη Ριαζάν.