Σύναξη της εικόνας της Παναγίας «Χαρά Πάντων των Θλιβομένων» και «Ποτσάεφ», 23 Ιουλίου
Ο Μητροπολίτης Νεόφυτος, επίσκοπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ταξίδευε μέσω της Βολυνίας στην Ουκρανία, όπου φιλοξενήθηκε από μια ευσεβή γυναίκα, την Άννα Γκόισκαγια. Ο επίσκοπος της χάρισε μια εικόνα της Παναγίας, η οποία άρχισε να θαυματουργεί, μεταξύ άλλων θεραπεύοντας τον τυφλό αδελφό της. Το 1597, η εικόνα δόθηκε στους μοναχούς της Ποτσάεφ, κοντά στα σύνορα της Γαλικίας, εκεί όπου η Παναγία είχε εμφανιστεί το 1340, αφήνοντας αποτύπωμα του ποδιού της στον βράχο, από τον οποίο ανάβλυσε πηγή.
Το 1675, όταν η Λαύρα της Ποτσάεφ πολιορκήθηκε από Μουσουλμάνους Τούρκους, σώθηκε με θαυματουργική παρέμβαση της Θεοτόκου μέσω της θαυματουργής εικόνας της. Παρόλο που για περισσότερο από έναν αιώνα η Λαύρα περιήλθε στους Ουνίτες, τα θαύματα συνεχίστηκαν. Από την επιστροφή της στην Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία το 1831, η εικόνα υπήρξε πηγή χάριτος και ενίσχυσης για τους Ορθόδοξους, ιδιαίτερα στη δυτική Ουκρανία και την Καρπαθική περιοχή.
Όπως συμβαίνει με πολλές εικόνες της Θεοτόκου, θαυματουργά αντίγραφα της εικόνας έχουν βρεθεί σε όλη την Ορθόδοξη Ρωσία, το καθένα με τη δική του ιστορία και θαύματα. Στην εικόνα «Χαρά Πάντων των Θλιβομένων», η Παναγία παριστάνεται σε όρθια στάση, με ή χωρίς το Θείο Βρέφος στην αγκαλιά της, περιστοιχισμένη από ασθενείς και πονεμένους, στους οποίους άγγελοι του Κυρίου προσφέρουν δώρα ελέους, παρηγορίας και βοήθειας από την Παναγία.
Ένα αντίγραφο αυτής της εικόνας θεράπευσε την αδελφή του Πατριάρχη Ιωακείμ στα τέλη του 17ου αιώνα στη Μόσχα, γεγονός που οδήγησε στην καθιέρωση της εορτής. Ένα άλλο αντίγραφο βρέθηκε στην Αγία Πετρούπολη στις 23 Ιουλίου 1888 κατά τη διάρκεια καταιγίδας, όταν κεραυνός έπληξε παρεκκλήσι εργοστασίου υαλουργίας. Οι τοίχοι κάηκαν, αλλά η εικόνα έμεινε άθικτη. Από τη βίαιη αναστάτωση, η εικόνα έπεσε στο πάτωμα και το φιλόπτωχο κουτί έσπασε, αφήνοντας 12 χάλκινα νομίσματα να κολλήσουν στην εικόνα. Έκτοτε, πολλά θαύματα αποδόθηκαν στη χάρη της εικόνας αυτής.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον (Ἦχος πλ. α')
Οἱ προσερχόμενοι τῷ ἁγίῳ σου εἰκόνι, Δέσποινα Θεοτόκε, τὴν θεραπείαν ἀπολαμβάνουσι, τὴν τοῦ ὀρθοδόξου δόγματος ἐπίγνωσιν δέχονται, καὶ τὰς ἐπιβουλὰς τῶν Ἀγαρηνῶν ἀπωθοῦσιν· ἱκέτευσον καὶ ὑπὲρ ἡμῶν τῶν προσπιπτόντων σοι, ἄφεσιν τῶν πταισμάτων αἰτούντων· φώτισον ἡμῶν τὰς καρδίας πρὸς μετάνοιαν, καὶ πρέσβευε πρὸς τὸν Υἱόν σου, ὑπὲρ σωτηρίας τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Κοντάκιον (Ἦχος α')
Ἐκφάνθης πηγή ἰαμάτων, Θεοτόκε, διὰ τὴν εἰκόνα σου τὴν ἐν Ποτσάεφ, καὶ ἔλεγχος ἀναδείχθης τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως· τούτου χάριν, ῥῦσαι ἡμᾶς τῶν κινδύνων, τοὺς προστρεχόντας ταύτῃ, καὶ στήριξον τὴν Λαύραν σου, καὶ τὴν Ὀρθοδοξίαν ἐν τοῖς πέριξ τόποις.
Ἀπολυτίκιον (Ἦχος δ')
Πρὸς σὲ τὴν Θεοτόκον, νῦν σπουδῶς προσδραμοῦμεν, ἡμεῖς οἱ ἁμαρτωλοὶ καὶ ταπεινοί, καὶ μετανοίας προπίπτοντες, ἐκ βάθους ψυχῆς βοῶμεν: Δέσποινα βοήθησον ἡμῖν, σπλαγχνίσθητι ἐφ' ἡμᾶς· ταχὺν ἐποίησον, ἀπολωλέμεθα ὑπὸ πλήθους ἁμαρτιῶν· μὴ ἀποστρέψῃς τοὺς σοὺς δούλους κενούς, σὲ γὰρ μόνην ἔχομεν ἐλπίδα.
Κοντάκιον (Ἦχος πλ. β')
Ἔτερον βοηθὸν οὐκ ἔχομεν, οὐδὲ ἔτερον ἐλπίδα, πλὴν σοῦ Δέσποινα· σὺ γὰρ ἡμῶν εἶ βοήθεια, σὺ εἶ καύχημα, σὺ εἶ προστασία· μὴ καταισχύνῃς ἡμᾶς.
