Αγία Μονεγούνδη της Γαλλίας, 2 Ιουλίου
Η Αγία Μονεγούνδη καταγόταν από την πόλη Σαρτρ της Γαλλίας. Εκεί παντρεύτηκε και απέκτησε δύο κόρες. Όταν οι κόρες της πέθαναν σε μικρή ηλικία, αποφάσισε να γίνει μοναχή, φοβούμενη μήπως ο πόνος και η θλίψη την οδηγήσουν σε εγωιστική απομόνωση και απομάκρυνση από τον Θεό. Με τη συγκατάθεση του συζύγου της, έκτισε ένα κελί μέσα στην πόλη και έζησε εκεί ασκητικά, τρεφόμενη με ελάχιστο φαγητό και χωρίς καμία πολυτέλεια, εκτός από ένα ψάθινο στρώμα στο πάτωμα. Το λιγοστό φως που έμπαινε στο κελί της ερχόταν από ένα πολύ μικρό παράθυρο.
Η μοναδική της τροφή ήταν ψωμί από αλεύρι κριθαριού ανακατεμένο με στάχτη, που το έφτιαχνε η ίδια. Κάθε πρωί, μια νεαρή κοπέλα της έφερνε τροφή, αλλά κάποια στιγμή, κουρασμένη από τη μονοτονία, έφυγε και άφησε την ασκήτρια πέντε μέρες χωρίς φαγητό. Ο Γρηγόριος της Τουρ, ο βιογράφος της, αναφέρει ότι τότε έπεσε χιόνι γύρω από το κελί και η Μονεγούνδη άπλωσε το χέρι της από το παραθυράκι, άφησε το χιόνι να μαζευτεί στην παλάμη της, το έφερε μέσα και έφτιαξε έναν τηγανίτη με αυτό.
Δίπλα στο κελί της είχε έναν μικρό κήπο, στον οποίο περπατούσε και φρόντιζε τα λουλούδια της. Καθώς περπατούσε εκεί μια μέρα, μια γειτόνισσα που είχε απλώσει στάρι για να στεγνώσει στην ταράτσα της, την κοίταξε με αδιάκριτη περιέργεια – και αμέσως τυφλώθηκε. Η Μονεγούνδη, γεμάτη απελπισία, φώναξε: «Αλίμονό μου! Για ένα τόσο μικρό παράπτωμα απέναντι στη δική μου μικρότητα, της αφαιρέθηκε το φως της όρασης!» Προσευχήθηκε με δάκρυα, και όταν άγγιξε τη γυναίκα και έκανε το σημείο του Σταυρού, η όρασή της επανήλθε. Αργότερα θεράπευσε και έναν κουφό. Για να αποφύγει τη φήμη που προκαλούσαν τα θαύματα, αποφάσισε να μετακινηθεί στην Τουρ και να ζήσει κοντά στον τάφο του Αγίου Μαρτίνου, ακολουθώντας την ίδια αυστηρή ζωή.
Στον δρόμο για την Τουρ, σταμάτησε στην Αβουάν, όπου εκείνη τη μέρα τελούνταν αγρυπνία για τη μνήμη του Αγίου Μεδάρδου, του οποίου τα λείψανα φυλάσσονταν στον τοπικό ναό. Μετά από νυχτερινή προσευχή, κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας της επόμενης μέρας, μια νεαρή κοπέλα, πρησμένη από κακοήθη μόλυνση, έτρεξε και έπεσε στα πόδια της λέγοντας: «Βοήθησέ με! Ο σκληρός θάνατος παλεύει να με πάρει!» Η Μονεγούνδη προσευχήθηκε πεσμένη στο έδαφος, σηκώθηκε και έκανε το σημείο του Σταυρού. Ο όγκος άνοιξε σε τέσσερα σημεία, το πύον έτρεξε και η κοπέλα σώθηκε. Ο Γρηγόριος σημειώνει με σχεδόν ιατρική ακρίβεια την περιγραφή της θεραπείας.
Φτάνοντας στην Τουρ, ευχαρίστησε τον Θεό που αξιώθηκε να δει τον τάφο του Αγίου Μαρτίνου και εγκαταστάθηκε σε ένα μικρό κελί κοντά του, συνεχίζοντας με προσευχή και νηστεία. Τα θαύματα συνεχίστηκαν: η κόρη μιας χήρας θεραπεύτηκε από παραμορφωμένα χέρια. Όμως, καθώς πολύς κόσμος συνέρρεε για να τη δει, ο σύζυγός της την πήρε πίσω στη Σαρτρ, όπου έζησε ξανά στο παλιό της κελί με ακόμα περισσότερη άσκηση και νηστεία. Μετά τον θάνατο του συζύγου της, επέστρεψε μόνιμα στην Τουρ και έζησε ως αναχωρήτρια.
Οι κάτοικοι της Τουρ την τιμούσαν βαθιά και σύντομα πολλές γυναίκες, που ήθελαν να αφιερωθούν στον Θεό, την ακολούθησαν. Το κελί της έγινε το κέντρο του Μοναστηριού του Αγίου Πιερ-λε-Πυελιέ. Ο Γρηγόριος περιγράφει τη ζωή τους ως εξής: προσευχή, φιλοξενία των ασθενών, κριθάρι, κρασί μόνο στις γιορτές και ψάθες για στρώματα. Τα θαύματα συνεχίστηκαν: μια κοπέλα γεμάτη έλκη θεραπεύτηκε όταν η Μονεγούνδη άλειψε πάνω τους το σάλιο της, ένας νέος που είχε δηλητηριώδες φίδι στην κοιλιά του γιατρεύτηκε όταν του έβαλε στο στομάχι φύλλο αμπελιού με το σάλιο της και έκανε το σημείο του Σταυρού, κι ένας τυφλός ανέβλεψε όταν του έβαλε τα χέρια της πάνω του.
Όταν πλησίαζε η ώρα της κοίμησής της, οι συνασκήτριές της την παρακάλεσαν να ευλογήσει λάδι και αλάτι, ώστε να τα μοιράζουν στους ασθενείς μετά τον θάνατό της. Εκείνη κοιμήθηκε εν ειρήνη το έτος 570 και ενταφιάστηκε στο κελί της. Ο τάφος της έγινε τόπος προσκυνήματος, ιδιαίτερα από αρρώστους, και πολλά θαύματα έγιναν με τη μεσιτεία της, αλλά και με το ευλογημένο λάδι και αλάτι.
Ακόμα και μετά θάνατον, εμφανιζόταν με ταπείνωση στους πιστούς, αυξάνοντας τη λατρεία προς τον Άγιο Μαρτίνο. Για παράδειγμα, ένας τυφλός που προσευχόταν στον τάφο του Αγίου, αποκοιμήθηκε, και η Αγία Μονεγούνδη του εμφανίστηκε σε όραμα λέγοντάς του: «Δεν θεωρώ τον εαυτό μου άξιο να είμαι ίση με τους αγίους. Θα ανακτήσεις την όραση του ενός ματιού εδώ· έπειτα, πήγαινε στα πόδια του Μακαρίου Μαρτίνου και προσκύνησέ τον με συντριβή. Αυτός θα σου δώσει το φως και του άλλου ματιού.» Και πράγματι, έτσι έγινε.
Το προσκύνημα στον τάφο της Αγίας καταστράφηκε από τους Ουγενότους το 1562, αλλά τα περισσότερα λείψανά της διασώθηκαν και τοποθετήθηκαν πανηγυρικά σε νέο προσκύνημα το 1697.
