Άγιοι Βασίλειος και Κωνσταντίνος ο Πρίγκιπες του Γιαροσλάβλ, 3 Ιουλίου
Όταν ήταν ακόμα νέοι, οι Άγιοι Πρίγκιπες Βασίλειος και Κωνσταντίνος Βσεβολόντοβιτς έχασαν τον πατέρα τους, Βσεβόλοντ, που σκοτώθηκε σε μάχη με τους Τατάρους (Μογγόλους). Ο Άγιος Βασίλειος, ο μεγαλύτερος αδερφός, ανέλαβε τον θρόνο. Ως πρίγκιπας είχε να αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα, υποχρεώσεις και θλίψεις. Η πόλη και τα χωριά είχαν ερημώσει από τις επιδρομές των Τατάρων· πολλά σπίτια είχαν μείνει χωρίς στέγη και τροφή, και έπρεπε να φροντίσει για όλους και για όλα. Επιπλέον, ήταν αναγκαίο να εξασφαλίσει την εύνοια του Τατάρου ηγεμόνα Μπατού Χαν, και για αυτόν τον σκοπό ταξίδεψε πολλές φορές στην Αυλή των Τατάρων. Επιστρέφοντας από το τελευταίο του ταξίδι, παντρεύτηκε την Πριγκίπισσα Ξένια. Απέκτησαν δύο παιδιά – τη Μαρία και τον Βασίλειο, που πέθανε μικρός.
Όλες αυτές τις δοκιμασίες ο άγιος πρίγκιπας τις υπέμεινε χωρίς παράπονο και κυβέρνησε το πριγκιπάτο ως αληθινός χριστιανός. Δεν εμπλεκόταν σε διαμάχες με άλλους πρίγκιπες, νοιαζόταν για τους δυστυχισμένους υπηκόους του και ανακαίνισε πολλούς ναούς που είχαν καταστραφεί στην περιοχή του Γιαροσλάβλ από τους Μογγόλους-Τατάρους.
Τον χειμώνα του 1249, ο Πρίγκιπας Βασίλειος πήγε στο Βλαντίμιρ για να συναντήσει τον Μέγα Δούκα Αλέξανδρο Νιέφσκι (†1263). Εκεί αρρώστησε βαριά και πέθανε εν Κυρίω στις 8 Φεβρουαρίου. Το φέρετρο με το σώμα του μεταφέρθηκε από το Βλαντίμιρ στο Γιαροσλάβλ από τα ξαδέρφια του –τους πρίγκιπες του Ροστόφ και του Μπελοζέρσκυ, Βόρις και Γκλεμπ, μαζί με τη μητέρα τους– και από τον Μέγα Δούκα Αλέξανδρο Νιέφσκι. Η ταφή έγινε από τον Επίσκοπο Κύριλλο του Ροστόφ στον Καθεδρικό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Γιαροσλάβλ, στη βόρεια πλευρά του οποίου τοποθετήθηκε το φέρετρο του Πρίγκιπα Βασιλείου.
Μετά από αυτόν, ανέλαβε τον θρόνο ο άγιος Πρίγκιπας Κωνσταντίνος. Προσπάθησε να μιμηθεί τον αδερφό του, αλλά με μεγάλη θλίψη έβλεπε παντού λεηλασίες και φόνους από τους Τατάρους. Στις 3 Ιουλίου 1257, οι Τατάροι επιτέθηκαν στο ίδιο το Γιαροσλάβλ. Ο Πρίγκιπας Κωνσταντίνος αντιστάθηκε γενναία με μικρό στρατό ενάντια σε υπέρτερες δυνάμεις. Πέρασε στην απέναντι πλευρά του ποταμού Κοτορόσλ και ανέβηκε στο βουνό, όπου έγινε αιματηρή μάχη. Παρά την ηρωική αντίσταση, οι Ρώσοι ηττήθηκαν λόγω αριθμητικής υπεροχής του εχθρού. Ο Πρίγκιπας Κωνσταντίνος έπεσε ηρωικά μαζί με τους πολεμιστές του. Το Γιαροσλάβλ καταστράφηκε σκληρά. Το βουνό όπου σκοτώθηκε από τότε ονομάστηκε Τούγκοβα, δηλαδή «βουνό της θλίψης» (από τη λέξη tuga, που σημαίνει λύπη, πόνος, λαχτάρα). Το σώμα του μαρτυρικού ηγεμόνα ενταφιάστηκε με τιμές στον Καθεδρικό της Κοιμήσεως, δίπλα στον τάφο του αδερφού του Βασιλείου.
Το 1501, ξέσπασε φωτιά στο Γιαροσλάβλ που έκαψε το Κρεμλίνο και τον ξύλινο καθεδρικό. Όταν άρχισαν να σκάβουν τα θεμέλια για τον καινούργιο ναό, βρήκαν δύο φέρετρα με άφθαρτα σώματα. Από τις επιγραφές στις πέτρινες πλάκες διαπιστώθηκε πως επρόκειτο για τους πρίγκιπες Βασίλειο και Κωνσταντίνο. Κατόπιν αιτήματος του λαού, ο Επίσκοπος του Γιαροσλάβλ, παρουσία πλήθους ιερέων, μετέφερε τα άγια λείψανα από το Κρεμλίνο σε ξύλινη εκκλησία αφιερωμένη στους αγίους μάρτυρες Βόρις και Γκλεμπ. Η είδηση έφτασε στον Μέγα Δούκα της Μόσχας, Ιωάννη Γ΄, ο οποίος έστειλε μαστόρους από τη Μόσχα για να χτίσουν καθεδρικό ναό. Αργότερα, ήρθε ο ίδιος στο Γιαροσλάβλ για να προσκυνήσει τα άγια λείψανα των προγόνων του.
Όταν ολοκληρώθηκε η κατασκευή του Καθεδρικού της Κοιμήσεως, τα λείψανα των αγίων Βασιλείου και Κωνσταντίνου μεταφέρθηκαν πανηγυρικά και τοποθετήθηκαν εμφανώς ανάμεσα στους κίονες, στη δεξιά πλευρά, κάτω από παλιές εικονογραφίες της πριγκιπικής οικογένειας. Το 1744, κατά τη διάρκεια μεγάλης πυρκαγιάς στον καθεδρικό, τα άγια λείψανα κάηκαν. Τα υπόλοιπα που σώθηκαν τοποθετήθηκαν σε λειψανοθήκες και ξανατοποθετήθηκαν στον ναό, σε ειδικά διαμορφωμένο τάφο.
Κατά τη βασιλεία του Βασιλείου Ιβάνοβιτς (1526–1533), ο μοναχός Παχώμιος έγραψε τον βίο των θαυματουργών πριγκίπων του Γιαροσλάβλ. Η μνήμη των Αγίων Ευγενών Πριγκίπων Βασιλείου και Κωνσταντίνου τιμάται δύο φορές τον χρόνο: στις 3/16 Ιουλίου, ημέρα της μάχης στο όρος Τούγκοβα, και στις 8/21 Ιουνίου, ημέρα ευρέσεως των αγίων λειψάνων τους. Την ίδια ημέρα γιορτάζεται και η μνήμη της Εικόνας της Θεοτόκου του Γιαροσλάβλ, η οποία, σύμφωνα με την παράδοση, μεταφέρθηκε στην πόλη από τους άγιους αδελφούς και φυλασσόταν στον Καθεδρικό της Κοιμήσεως.
