Άγιος Βασίλειος Επίσκοπος Ριαζάν και Μουρώμ, 3 Ιουλίου
Ο Άγιος Βασίλειος, ο Θαυματουργός του Ριαζάν, αναφέρεται στο Χρονικό του Λαυρεντίου. Στον αρχαίο κατάλογο των ιεραρχών του Ριαζάν καταγράφεται ως ο τέταρτος επίσκοπος.
Γύρω στο έτος 1540, ο μοναχός Εράσμ Ερμόλαεφ συνέγραψε το έργο «Διήγηση για τον Βασίλειο, Επίσκοπο Ριαζάν και Μούρομ». Το έργο αυτό συνδέει τον Άγιο Βασίλειο με τη μεταφορά της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας του Μούρομ στο Ριαζάν (12 Απριλίου). Αρχικά, ο Βασίλειος ήταν επίσκοπος στο Μούρομ. Όμως, εξαιτίας διαβολικής συκοφαντίας, οι κάτοικοι στράφηκαν εναντίον του, κατηγορώντας τον άδικα για ανήθικη συμπεριφορά με νεαρές γυναίκες και ζήτησαν να θανατωθεί.
Τότε ο Άγιος, ύστερα από παρατεταμένη προσευχή, πήγε στον ποταμό Όκα και, απλώνοντας το επισκοπικό μανδύα του στο νερό, στάθηκε επάνω του κρατώντας στα χέρια την εικόνα της Παναγίας του Μούρομ. Ένας ισχυρός άνεμος τον μετέφερε κόντρα στο ρεύμα, και μετά από αρκετές ώρες έφτασε στο Ριαζάν, όπου τον υποδέχτηκαν με τιμές ο πρίγκιπας και ο λαός. Χειροτονήθηκε επίσκοπος το 1291.
Ακόμα και όσο ζούσε, ο Άγιος Βασίλειος θεωρούνταν δίκαιος και ευσεβής άνθρωπος. Εκοιμήθη ειρηνικά στις 3 Ιουλίου 1295. Πολύ πριν ανακαλυφθούν τα λείψανά του στις αρχές του 17ου αιώνα, ο λαός του Ριαζάν τιμούσε τη μνήμη του και τον αποκαλούσε «διαρκή προστάτη και βοηθό στις θλίψεις και τις δοκιμασίες». Σε εκείνον στρέφονταν συχνά πριν από τα ταξίδια τους, ζητώντας τη βοήθειά του τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα, για να προστατευτούν από κινδύνους ή από πνιγμό.
Τα λείψανα του Αγίου Βασιλείου βρέθηκαν στο Ριαζάν, κοντά στον Καθεδρικό Ναό των Αγίων Βόριδος και Γκλεμπ, στις 10 Ιουνίου 1609 και μεταφέρθηκαν στον Καθεδρικό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (σήμερα Ναός της Γεννήσεως του Χριστού). Η εύρεση και μετακομιδή των ιερών λειψάνων έγινε από τον Αρχιεπίσκοπο Ριαζάν Θεοδώρητο (1605–1617). Τα λείψανα τοποθετήθηκαν κοντά στο αριστερό χορό. Την ίδια εποχή συντάχθηκαν απολυτίκιο και κοντάκιο προς τιμήν του Αγίου. Από τότε το όνομά του μνημονεύεται σε όλους τους ναούς της επισκοπής του Ριαζάν.
Με διάταγμα του 1814, η Αγία Σύνοδος ενέκρινε να τιμάται η μνήμη του Αγίου Βασιλείου στις 21 Μαΐου, μαζί με τους θαυματουργούς Αγίους του Μούρομ. Με νέο διάταγμα της Συνόδου το 1881 καθορίστηκαν ως επίσημες ημέρες μνήμης: η 3η Ιουλίου – ημέρα της οσιακής του κοίμησης, και η 10η Ιουνίου – ημέρα της ανακομιδής των τιμίων λειψάνων του.
