Άγιος Πλάτων ο Ιερομάρτυρας της Μπάνια Λούκα, 4 Ιουλίου
Ο Άγιος Πλάτων γεννήθηκε στο Βελιγράδι στις 29 Σεπτεμβρίου 1874. Οι γονείς του, Ηλίας Ιωανόβιτς και Γιέλκα (το γένος Σοκολόβιτς), κατάγονταν από την Ερζεγοβίνη. Ολοκλήρωσε το δημοτικό σχολείο στο Βράνιε και στη Νις και συνέχισε τις σπουδές του στη Θεολογική Σχολή του Βελιγραδίου. Ο Μιλίβογιε εκάρη μοναχός ενώ ήταν ακόμη μαθητής της τρίτης τάξης της Θεολογικής Σχολής. Μετά την αποφοίτησή του, χειροτονήθηκε διάκονος και στη συνέχεια πρεσβύτερος.
Το 1896 εστάλη στη σερβική ιεραποστολή στη Μόσχα, όπου συνέχισε τις θεολογικές του σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογική Ακαδημία της Μόσχας. Αποφοίτησε το 1901 και με την επιστροφή του στη Σερβία διορίστηκε ηγούμενος της Μονής Ρακόβιτσα στο Βελιγράδι. Σύντομα διορίστηκε και καθηγητής. Δίδαξε σε σχολεία στο Αλεξίνατς και στην Γιαγκόντινα, και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου προήχθη στους βαθμούς του συγκέλλου, του πρωτοσυγκέλλου και αργότερα του αρχιμανδρίτη.
Το 1912, κατά τη διάρκεια του πολέμου, υπηρέτησε ως στρατιωτικός ιερέας σε ταξιαρχία. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε επίσης ως στρατιωτικός ιερέας. Για μικρό χρονικό διάστημα ήταν διαχειριστής της Επισκοπής Αχρίδας. Κατά τη διάρκεια της κατοχής στη Σερβία προσέφερε, με τη βοήθεια γνωστών του στο εξωτερικό, βοήθεια σε όσους υπέφεραν — κυρίως σε χήρες και ορφανά.
Από το 1932 έως το 1938 διηύθυνε το τυπογραφείο της Μονής στη Σρέμσκι Κάρλοβτσι και ήταν εκδότης του περιοδικού Glasnik Srpske Patrijaršije («Δελτίο της Σερβικής Πατριαρχίας»). Υπήρξε επίσης ηγούμενος της Μονής Κρουσεντόλ. Το 1936 εξελέγη βοηθός επίσκοπος της Μοραβίτσε και στις 4/17 Οκτωβρίου 1936 χειροτονήθηκε επίσκοπος στη Σρέμσκι Κάρλοβτσι από τον Πατριάρχη Βαρνάβα, τον μητροπολίτη Ζάγκρεμπ Δοσίθεο, τον μητροπολίτη Αναστάσιο (αρχηγό της ROCOR), τον επίσκοπο Ιρηναίο της Μπάτσκα, τον επίσκοπο Μακάριο της Βοστώνης (επίσης της ROCOR) και τον επίσκοπο Σάββα της Σρεμ. Στις 22 Ιουνίου/5 Ιουλίου 1938 εξελέγη Επίσκοπος Αχρίδας και Μπίτολα. Στις 8/21 Δεκεμβρίου 1939 μετατέθηκε στη Μητρόπολη Μπάνια Λούκα.
Μαρτύριο
Όταν ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και δημιουργήθηκε το λεγόμενο Ανεξάρτητο Κράτος της Κροατίας, η περιοχή της επισκοπής του Πλάτωνα συμπεριλήφθηκε σε αυτό. Καθώς ήταν Σέρβος, γεννημένος στη Σερβία και όχι στη Βοσνία, του ζητήθηκε να εγκαταλείψει την πόλη Μπάνια Λούκα. Απάντησε με επιστολή:
«Οι αρχές με διόρισαν Επίσκοπο Μπάνια Λούκα νομίμως, κατά τους ιερούς κανόνες· με αυτή τη θέση ανέλαβα ενώπιον του Θεού, της Εκκλησίας και του λαού την υποχρέωση να συνδέσω αδιάσπαστα τη ζωή και τη μοίρα μου με τη ζωή και τη μοίρα του ποιμνίου μου· να μεριμνώ για αυτό σταθερά και αδιάλειπτα, ανεξαρτήτως γεγονότων, και να παραμένω στον πνευματικό του δρόμο για όσο μου επιτρέψει ο Θεός να ζω — μένοντας κοντά του ως ο καλός ποιμένας που θυσιάζει τη ζωή του για τα πρόβατά του…»
Ζήτησε από τον Ρωμαιοκαθολικό επίσκοπο Δρ. Γιόζο Γκάριτς, ο οποίος ήταν Κροάτης, να παρέμβει ώστε να του επιτραπεί να μείνει δύο-τρεις μέρες ακόμη για να προετοιμαστεί. Ο επίσκοπος τον καθησύχασε. Όμως, το βράδυ της 5ης Μαΐου 1941, οι Ουστάσι συνέλαβαν τον Πλάτωνα και τον ιερέα Ντούσαν Σουμπότιτς, ο οποίος ήταν διοικητικός εκπρόσωπος της Μητρόπολης από τη Βοσνιακή Γκραντίσκα. Τους οδήγησαν έξω από την πόλη και τους σκότωσαν.
Τα σώματά τους ρίχτηκαν στο ποτάμι Βρμπάνια. Τη φρικτή αυτή πράξη διέπραξε ο Ουστάσα Άσιμ Τσέλιτς. Το σώμα του Πλάτωνα βρέθηκε στις 23 Μαΐου 1941 στο χωριό Κούμσαλε, παραμορφωμένο και κακοποιημένο. Αρχικά ενταφιάστηκε στο στρατιωτικό κοιμητήριο της Μπάνια Λούκα και το 1973 μεταφέρθηκε στον Καθεδρικό Ναό της πόλης.
Αγιοκατάταξη
Κατά την τακτική συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας το 1998, ο Επίσκοπος Πλάτων της Μπάνια Λούκα ανακηρύχθηκε άγιος και προστέθηκε στο αγιολόγιο της Εκκλησίας. Η μνήμη του τιμάται στις 4 Ιουλίου και στις 22 Απριλίου με το παλαιό ημερολόγιο (5 Μαΐου με το νέο).
