Άγιος Πέτρος ο εκ Κορίσας, 5 Ιουλίου
Οι ηρωικοί αγώνες του Αγίου Πέτρου θυμίζουν τους πνευματικούς αγώνες του Μεγάλου Αντωνίου και των μοναχών της αιγυπτιακής ερήμου. Αυτός ο αόρατος και εσωτερικός πόλεμος δεν αφορά μόνο τους μοναχούς. Από τη στιγμή της βάπτισής μας, όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί καλούμαστε να πολεμήσουμε τα ποικίλα πάθη της σάρκας και να αντισταθούμε στους πονηρούς δαίμονες που ασταμάτητα μας πολεμούν, μέρα και νύχτα. Όπως λέει ο Απόστολος Παύλος: "Δεν έχουμε να παλέψουμε ενάντια σε ανθρώπους, αλλά ενάντια στις αρχές και εξουσίες, στους κοσμοκράτορες του σκότους τούτου του αιώνα, στα πνεύματα της κακίας στα επουράνια." (Εφ. 6:12)
Είθε οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί να βρίσκουν στον Άγιο Πέτρο της Κορίσας έναν δυνατό μεσίτη στον Θεό στον πνευματικό τους αγώνα. Είναι έτοιμος βοηθός για όσους βασανίζονται σωματικά, ψυχικά και πνευματικά από τις πιέσεις, τις εντάσεις και τις απαιτήσεις της ζωής στους δύσκολους καιρούς της γενικής απιστίας.
Ο Άγιος Πέτρος της Κορίσας γεννήθηκε στα τέλη του 12ου ή τις αρχές του 13ου αιώνα στο χωριό Ουνιέμιρ (σημερινό Ουϊμίρ), κοντά στην πόλη Πέτς της Σερβίας. Ήταν η περίοδος της πλήρους ακμής του μεσαιωνικού Σερβικού κράτους στο Κόσοβο. Οι γονείς του ήταν ευσεβείς Ορθόδοξοι Χριστιανοί που βάπτισαν τα παιδιά τους και τα δίδαξαν την ορθόδοξη πίστη. Από παιδί, ο Πέτρος έδειχνε ταπεινότητα και καθαρότητα, σημάδι ότι η χάρη του Θεού είχε αρχίσει να τον προετοιμάζει για μεγάλα πράγματα. Απέφευγε τα παιχνίδια των άλλων παιδιών και κάθε άσκοπη και πνευματικά επιβλαβή συναναστροφή. Αυτό στενοχωρούσε τους γονείς του, οι οποίοι δεν καταλάβαιναν τη δίψα του για τα πράγματα του Θεού και ήθελαν να ζήσει όπως τα άλλα παιδιά.
Ο νεαρός Πέτρος έδειχνε πνευματική ωριμότητα και ασχολούνταν με νηστεία, προσευχή, εκκλησιασμό και μελέτη της Αγίας Γραφής και της Ιεράς Παράδοσης. Από τη μελέτη της Γραφής κατάλαβε ότι για να υπηρετήσει τον Θεό, έπρεπε να αφήσει τον κόσμο, ακόμη και την οικογένειά του. Ποθούσε να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στον Θεό μέσα στη σιωπή και τη μοναξιά.
Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Πέτρος ένιωσε πως είχε έρθει η ώρα να φύγει. Όμως η μητέρα του τον παρακάλεσε να μείνει για να φροντίσει την ίδια και τη μικρή του αδελφή. Συγκινημένος από τα λόγια της, έμεινε και ανέλαβε τη φροντίδα του σπιτιού. Παρά τις ευθύνες του, δεν μείωσε τον πνευματικό του αγώνα, αλλά τον αύξησε. Φορούσε, χωρίς να το ξέρει κανείς εκτός από τη μητέρα του, ένα τρίχινο ένδυμα κάτω από τα ρούχα του. Η μητέρα του, αν και ανησυχούσε, δεν τολμούσε να του πει τίποτα για να μην φύγει. Όταν όμως εκείνη πέθανε, ο Πέτρος αποφάσισε να εκπληρώσει το όνειρό του να ζήσει στην ερημία.
Μίλησε στην αδελφή του Ελένη και τη ρώτησε αν σκόπευε να παντρευτεί. Εκείνη όμως αγαπούσε την αγνότητα και δεν ήθελε να χωρίσει από τον αδελφό της. Τον παρακάλεσε να την πάρει μαζί του και υποσχέθηκε να ζήσει κι εκείνη ζωή προσευχής και νηστείας. Ο Πέτρος της είπε: «Ας γίνει το θέλημα του Θεού».
Έφυγαν λοιπόν από το χωριό και στο εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου ο Πέτρος εκάρη μοναχός από έναν γέροντα ασκητή. Έχτισαν ξεχωριστά κελιά και ζούσαν ασκητική ζωή με νηστεία και προσευχή. Ο Πέτρος σύντομα απέδειξε τη δύναμή του στον πνευματικό αγώνα και τη νίκη του ενάντια στους πειρασμούς.
Όμως, οι συνεχείς επισκέψεις συγγενών και φίλων διέκοπταν την ησυχία τους. Αποφάσισαν τότε να αποσυρθούν σε πιο απομακρυσμένο μέρος. Σύμφωνα με την παράδοση, πήγαν στην ορεινή περιοχή του Μαύρου Ποταμού (Τσρνα Ρέκα), κοντά σε εκκλησία του Αγίου Πέτρου. Αλλά ακόμη κι εκεί η αγία τους ζωή τραβούσε επισκέπτες.
Εμπνευσμένος από τις ζωές των αγίων, ο Πέτρος ήθελε να ασκηθεί περισσότερο, αλλά ένιωθε ότι η παρουσία της αδελφής του τον κρατούσε πίσω. Αποφάσισε λοιπόν να την αφήσει κρυφά. Όμως η Ελένη τον κατάλαβε και τον ακολούθησε. Φτάνοντας στις ψηλές βουνοκορφές πάνω από το Πρίζρεν, κοντά στο χωριό Κορίσα (σημερινό Καμπάς), σταμάτησαν να ξεκουραστούν. Η Ελένη αποκοιμήθηκε βαθιά. Ο Πέτρος τότε προσευχήθηκε, ευλόγησε την αδελφή του και την εμπιστεύτηκε στη φροντίδα του Θεού, ενώ ο ίδιος έφυγε, κλαίγοντας.
Όταν η Ελένη ξύπνησε και δεν τον βρήκε, άρχισε να τον φωνάζει. Μη βρίσκοντάς τον, είπε με δάκρυα: «Άγιο Όρος του Θεού, σε ικετεύω, δώσε μου τον θάνατο εδώ. Δεν θέλω να επιστρέψω στον κόσμο. Δεν είμαι άξια να ζήσω χωρίς τον αδελφό μου». Έφυγε για το χωριό Κορίσα και έζησε εκεί μυστικά με αγνότητα και αγιότητα, μέχρι τον θάνατό της.
Όταν ο Πέτρος έμαθε για την οσία κοίμηση της Ελένης, ευχαρίστησε τον Θεό, γιατί δεν έπαψε ποτέ να προσεύχεται γι’ αυτήν. Ο ίδιος είχε βρει ένα σπήλαιο ψηλά στο βουνό, όπου έζησε ολομόναχος όλη του τη ζωή, όπως επιθυμούσε. Με παγωνιές και καύσωνες, συνέχισε τον σκληρό ασκητικό του αγώνα σαν να ήταν άγγελος. Τρεφόταν με βότανα και βελανίδια, χωρίς έλεος για το σώμα του, για να καθαριστεί από τα πάθη του και να προσφέρει τον εαυτό του αγνό στον Θεό. Τα άγρια ζώα δεν τον πείραζαν, αλλά ζούσαν δίπλα του ειρηνικά.
Για πολλά χρόνια, οι δαίμονες τον πολεμούσαν ασταμάτητα, ιδιαίτερα μέσα από την εμφάνιση ενός φιδιού που δεν του άφηνε ησυχία. Τις νύχτες οι πέτρες αντηχούσαν από τις στριγγλιές των δαιμόνων. Τον φώναζαν με φωνή που έμοιαζε με της αδερφής του, παρακαλώντας τον να τη σώσει από τα άγρια ζώα και να την δεχτεί στο σπήλαιό του. Όμως ο άγιος ήξερε τις πονηριές και τα κόλπα των δαιμόνων. Δεν τους έδινε σημασία και συνέχιζε αδιάκοπα να ψάλλει ψαλμούς και πνευματικά τραγούδια μέχρι την ανατολή του ήλιου.
Όταν πια κουράστηκε από την ασταμάτητη παρουσία του φιδιού, άρχισε να προσεύχεται έντονα και νήστεψε σαράντα μέρες, ζητώντας βοήθεια από τον άγγελο του Θεού. Βγήκε από τη σπηλιά και άρχισε να πολεμά το δαιμονικό φίδι με το Όνομα του Ιησού. Ξαφνικά εμφανίστηκε μπροστά του ένας άγγελος γεμάτος φως και ο Πέτρος, που είχε ήδη γεράσει, έκανε πίσω με δέος. Ο άγγελος τον έπιασε από το χέρι και του είπε:
«Μη φοβάσαι. Είμαι ο Μιχαήλ, αρχάγγελος του Κυρίου των δυνάμεων. Ο Θεός με έστειλε επειδή άκουσε την προσευχή σου, για να τιμωρήσω το πονηρό φίδι που σε βασανίζει. Τώρα θα δεις τη δόξα του Θεού μας.»
Με αυτά τα λόγια, ο Αρχάγγελος πήρε το σπαθί του και επιτέθηκε στο φίδι, διώχνοντάς το. Έπειτα συνέχισε:
«Ειρήνη σε σένα, ψυχή που αναζητάς τον Θεό. Η κραυγή σου ακούστηκε και η απάντηση του Θεού ήρθε μέσω εμού. Το πονηρό και πανούργο φίδι δεν θα σε ξαναενοχλήσει. Πρόσεχε τον εαυτό σου και να δυναμώνεις στον Κύριο. Στο μέλλον θα έχεις πάλι επιθέσεις από φθονερά και ζηλόφθονα πνεύματα, αλλά να τα πολεμάς με το Όνομα του Κυρίου και θα φεύγουν ντροπιασμένα.»
Με αυτά τα ενθαρρυντικά λόγια, ο Αρχάγγελος εξαφανίστηκε. Ο Πέτρος γέμισε από δέος και ειρήνη και χτυπώντας το στήθος του με ταπείνωση είπε:
«Είμαι μαυρισμένος από τα πάθη και μυρίζω από τις αμαρτίες μου. Ποιος είμαι εγώ, Κύριε, που Εσύ μου έστειλες τον πιο ένδοξο και λαμπερό Σου Αρχάγγελο;»
Ξαναμπήκε στη σπηλιά του με δάκρυα και ευχαριστούσε τον Θεό και τον Άγιο Αρχάγγελο Μιχαήλ.
Μετά από αυτό, ο Πέτρος πήρε πάνω του ακόμα πιο σκληρούς αγώνες. Απέκτησε τόση καθαρότητα στη σκέψη του, που έβλεπε όλες τις παγίδες των δαιμόνων και τις έσπαζε με προσευχή και αγρυπνίες. Ο διάβολος προσπαθούσε ιδιαίτερα να τον διώξει από το σπήλαιο, το χώρο των αγώνων του. Μια μέρα του επιτέθηκε με τη μορφή ενός μαύρου σύννεφου από κοράκια, που προσπαθούσαν να του βγάλουν τα μάτια. Ο άγιος ερημίτης τα πολέμησε με προσευχές και διαβάζοντας το «Πιστεύω», και τα κοράκια εξαφανίστηκαν. Ο διάβολος του έφερε πολλές ακόμα βρώμικες και δαιμονικές φαντασίες, όμως ο Άγιος Πέτρος τις ξεπερνούσε όλες με την υπομονή του, γνωρίζοντας ότι ο Θεός βλέπει τους αγώνες του και θα τον ανταμείψει.
Θέλοντας να ενωθεί ακόμα περισσότερο με τον Θεό, πήρε πάνω του ακόμη πιο σκληρούς ασκητικούς αγώνες, που εξόργιζαν τους δαίμονες. Χτυπούσε το σώμα του με τις μυτερές πέτρες της σπηλιάς, αλλά αυτοί δεν μπορούσαν να λυγίσουν το πείσμα και τη δύναμη της ψυχής του. Του έλεγαν ότι η σπηλιά είναι δική τους και προσπαθούσαν να τον τρομάξουν με οράματα από άγρια ζώα και άλλες δαιμονικές φαντασίες. Ο Πέτρος τα απαντούσε όλα με καρδιακή προσευχή προς τον Θεό:
«Και να στείλετε πολλές ακόμα δαιμονικές λεγεώνες, η καρδιά μου δεν θα φοβηθεί. Αν με χτυπήσετε, εγώ θα σας πολεμήσω με θάρρος στο Όνομα του Κυρίου μου.»
Και προσευχόταν:
«Κύριε, βοήθησέ με. Ελέησέ με, γιατί είμαι αδύναμος και η αμαρτωλή μου ψυχή είναι ταραγμένη.»
Και ο Θεός με το έλεός Του πάντα τον ενίσχυε. Τότε οι δαίμονες προσπάθησαν να τον ρίξουν στον εγωισμό και την κενοδοξία, αλλά ο Πέτρος είχε φράξει την καρδιά του με ταπείνωση, λέγοντας:
«Εγώ, που δεν είμαι παρά χώμα και στάχτη μπροστά στον Κύριό μου, δεν μπορώ να κάνω τίποτα μόνος μου. Γι’ αυτό νηστεύω και υποφέρω εδώ στην έρημο, γιατί Αυτός είναι ο Θεός μου, ο Σωτήρας και ο Προστάτης μου. Σε Αυτόν ελπίζω.»
Μετά από αυτή τη μεγάλη νίκη του ενάντια σε όλους τους πειρασμούς, ο Κύριος του χάρισε καινούρια δύναμη και τον γέμισε μέρα και νύχτα με απερίγραπτη χαρά και θεϊκό φως. Αυτό το όραμα κράτησε για πολλές μέρες, τόσο που ο Πέτρος ξέχασε ακόμα και την πικρή τροφή του, γιατί τρεφόταν με τη γλυκύτητα του Θεού. Καμένος από την αγάπη για τον Κύριο και Σωτήρα του, επαναλάμβανε τα λόγια του Αγίου Προφήτη και βασιλιά Δαβίδ:
«Η ψυχή μου διψά για τον Θεό, για τον ζωντανό Θεό. Πότε θα έρθω και θα δω το πρόσωπο του Θεού;» (Ψαλμ. 41:2)
Ο Πέτρος πέρασε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του με υπεράνθρωπη άσκηση, μεγαλώνοντας σε αγγελικές αρετές, πάντα πνευματικά χαρούμενος και ευγνώμων στον Θεό. Οι δαίμονες δεν τολμούσαν πια να τον πλησιάσουν, φοβούμενοι τη χάρη που του είχε δώσει ο Θεός. Ο Πέτρος όμως δεν καυχιόταν. Έχτιζε τη σωτηρία του με φόβο Θεού, θυμούμενος πάντα τα λόγια του Αποστόλου Παύλου:
«Ο Ιησούς Χριστός ήρθε στον κόσμο για να σώσει τους αμαρτωλούς, από τους οποίους πρώτος είμαι εγώ» (Α’ Τιμ. 1:15).
Μέχρι το τέλος της ζωής του έκρινε τον εαυτό του και συνέχισε τον βίο της ησυχίας.
Ο Κύριος δεν ήθελε αυτό το πνευματικό φως να μείνει κρυμμένο από τον κόσμο. Έτσι, έστειλε στον άγιο κάποιους μοναχούς που αγαπούσαν τον Θεό. Όταν έφτασαν, τον παρακάλεσαν να τους δεχτεί και να τους διδάξει την ασκητική ζωή. Καθώς ένιωθε πως πλησίαζε το τέλος του, δέχτηκε με χαρά και τους ευλόγησε να κατοικήσουν στους βράχους κάτω από το σπήλαιό του. Τους ζήτησε να του σκάψουν έναν τάφο μέσα στο σπήλαιο, όπου να ταφεί το σώμα του μετά τον θάνατό του.
Κατόπιν δικής τους επιθυμίας, ο άγιος τους διηγήθηκε τη ζωή και τους πνευματικούς του αγώνες. Λόγω ανθρώπινης αδυναμίας, ο άγιος ασθένησε. Όταν κοινώνησε για τελευταία φορά τα Άχραντα και Ζωοποιά Μυστήρια του Χριστού, αναφώνησε: «Δόξα τω Θεώ για όλα». Συνέχισε την προσευχή με θέρμη, λέγοντας:
«Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, δέξου την ψυχή μου εν ειρήνη. Δώσε μου χάρη και δύναμη, ώστε, καθώς η ψυχή μου ανεβαίνει μέσα στον αέρα με τη βοήθεια και προστασία των αγίων Αγγέλων Σου, να περάσει άφοβα και χωρίς εμπόδια από τις παγίδες των πονηρών δαιμόνων. Οδήγησέ με μέσω των αγίων Αγγέλων Σου στον τόπο όπου θα προσκυνήσω Εσένα, τον Θεό μου. Με το άπειρο έλεός Σου, αξίωσέ με να λάβω τον μισθό Σου χωρίς να κριθώ για τις κακές μου πράξεις».
Ο δούλος του Θεού έδωσε το τελευταίο ασπασμό ειρήνης στους αδελφούς και γαλήνια παρέδωσε την ψυχή του στα χέρια του Κυρίου, τον οποίο είχε αγαπήσει από παιδί και είχε υπηρετήσει με αυταπάρνηση μέχρι τα βαθιά του γεράματα. Εκοιμήθη στις 5 Ιουνίου του 1270 (ή 1275).
Το βράδυ της κοίμησής του, οι αδελφοί είδαν φως από πολλά κεριά να φωτίζει το σπήλαιο και άκουσαν αγγελικές ψαλμωδίες. Το επόμενο πρωί, βρήκαν το άγιο σώμα του τυλιγμένο με τρίχινο ρούχο, να αναπαύεται στον πέτρινο τάφο. Το πρόσωπό του έλαμπε και το σπήλαιο γέμισε από ουράνιο άρωμα.
Σύντομα, ο Κύριος δόξασε τα άγια λείψανά του και τα στόλισε με χάρη θαυματουργίας και ευωδίας. Γι’ αυτό, πολλοί πιστοί προσέρχονται σε αυτά με πίστη και λαμβάνουν θεραπείες και παρηγοριά.
Στα μέσα του 14ου αιώνα, ο βασιλιάς Στέφανος Δουσάν της Σερβίας έχτισε ναό πάνω από τα θαυματουργά του λείψανα, ο οποίος για ένα διάστημα αποτέλεσε μετόχι της Μονής Χιλανδαρίου στο Άγιον Όρος. Μέρος των λειψάνων μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη και αλλού. Στα τέλη του 16ου αιώνα, τα ιερά λείψανα κινδύνεψαν από τους Οθωμανούς κατακτητές. Οι μοναχοί της Κόρισας τα πήραν και τα έκρυψαν στην εκκλησία του Αγίου Μιχαήλ, στο μοναστήρι του Μαύρου Ποταμού (Crna Reka), 200 χλμ. μακριά, όπου φυλάσσονται μέχρι και σήμερα. Ορθόδοξοι προσκυνητές από όλο τον κόσμο έρχονται να προσευχηθούν στον Άγιο Πέτρο και λαμβάνουν σωματική και πνευματική ίαση με τις πρεσβείες του και τη χάρη των ευωδιαστών, θαυματουργών λειψάνων του.
Με τις πρεσβείες του μακαρίου πατρός μας Πέτρου του εκ Κορίσας, είθε ο Κύριος να μας ελεήσει και να μας σώσει, επειδή είναι φιλάνθρωπος.
- Από τον Αρχιμανδρίτη Ιουστίνο Πόποβιτς
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον (Ἦχος α΄)
Ὡς τῆς ἐρήμου πολίτης καὶ ἐν σώματι ἄγγελος,
καὶ θαυματουργὸς ἀνέδειξαι, θεοφόρε Πέτρε ὁ Πατήρ ἡμῶν·
νῆψιν γὰρ, ἀγρυπνίᾳ, καὶ προσευχῇ λαβὼν τὰ θεῖα χαρίσματα
ἰᾶσαι τοὺς νοσοῦντας,
καὶ τὰς ψυχὰς τῶν πίστει προστρεχόντων σοι.
Δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν,
δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι,
δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.
Κοντάκιον (Ἦχος πλ. β΄)
Τὸν βίον τῶν ἀνθρώπων ἀπολιπών,
καὶ ἐν ταῖς πέτραις καὶ ταῖς σχισμαῖς κατασκηνώσας,
Θείας ἐπιθυμίας, καὶ ἀγάπης γενομένος, Πέτρε,
τὸν τοῦ πόθου ἐδέξω στεφανηφόρον,
ἔνθεος ὢν καὶ ἱκέτης τοῦ Σωτῆρος.
Μὴ παύσῃ πρεσβεύων ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
