Άγιος Πρόσπερος της Ακουιτανίας, 7 Ιουλίου
Ο Άγιος Πρόσπερος γεννήθηκε στην Ακουιτανία γύρω στο έτος 390. Ήταν διακεκριμένος λαϊκός θεολόγος, αν και γνωρίζουμε λίγα πράγματα για τη ζωή του.
Τον γνωρίζουμε κυρίως από τα συγγράμματά του. Σύγχρονος συγγραφέας τον περιγράφει ως «έναν άγιο και σεβαστό άνθρωπο». Όπως και ο Άγιος Αυγουστίνος, έτσι και ο Άγιος Πρόσπερος ήταν σφοδρός πολέμιος της πελαγιανής αιρέσεως. Αφιέρωσε τη ζωή του σε θεολογικές διαμάχες ενάντια στους αιρετικούς. Πολλά από τα έργα του αντανακλούν τη διδασκαλία του Αγίου Αυγουστίνου (που τιμάται στις 15 Ιουνίου) για τη χάρη και το αυτεξούσιο. Αν και δεν γνωρίστηκαν προσωπικά, ο Άγιος Πρόσπερος υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της αυγουστίνειας θεολογίας περί χάριτος.
Μετά τον θάνατο του Αυγουστίνου, ο Πρόσπερος έγραψε τρεις σειρές έργων για την υπεράσπιση της διδασκαλίας του, ιδίως ενάντια στον Άγιο Βικέντιο του Λερίνου και στον Άγιο Ιωάννη Κασσιανό. (Να σημειωθεί πως η Ορθόδοξη Εκκλησία ευθυγραμμίζεται περισσότερο με τους δύο τελευταίους, παρά με τον Αυγουστίνο.) Αναφερόμενος στην πελαγιανή αίρεση στη Ρώμη, ο Άγιος Φώτιος ο Μέγας λέει:
«Όχι πολύ καιρό μετά, όταν η αναίσχυντη αίρεση ξεπήδησε ξανά από την πονηρή ρίζα της, ορισμένοι στη Ρώμη την υποστήριξαν ανοιχτά. Αλλά ο Πρόσπερος, πράγματι άνθρωπος του Θεού, με τα συγγράμματά του σύντομα τους κατατρόπωσε, ενώ ακόμη καθόταν στον παπικό θρόνο ο Λέων».
Ο Άγιος Πρόσπερος συνδύαζε τη γνώση με την αρετή. Είναι φανερό πως αφιερώθηκε στη μελέτη των γραμμάτων και ιδιαίτερα στην Αγία Γραφή. Ήταν εξίσου ικανός και στις κοσμικές επιστήμες, όπως τα μαθηματικά, η αστρονομία και η χρονολογία. Η μόρφωση και η αγιότητά του τον έκαναν γνωστό σε ολόκληρη την Εκκλησία.
Ορισμένες φορές έχει συγχυθεί με τον Άγιο Παυλίνο του Ρέτζιο (τιμάται στις 25 Ιουνίου), ο οποίος ήταν επίσκοπος. Ωστόσο, όλα τα στοιχεία δείχνουν πως ο Άγιος Πρόσπερος δεν ήταν ούτε επίσκοπος ούτε ιερέας. Σε ένα ποίημα προς τη σύζυγό του έγραψε:
«Αν πέσω, σήκωσέ με· αν σε διορθώνω, διόρθωσε κι εσύ τον εαυτό σου. Ας μην αρκεστούμε μόνο στο να είμαστε ένα σώμα, αλλά ας γίνουμε και μία ψυχή».
Γύρω στο 428, έπεισε τη σύζυγό του να γίνει μοναχή, και εκείνος εισήλθε σε μοναστήρι στη Μασσαλία. Όταν το 440 ο Άγιος Λέων ο Μέγας εξελέγη Επίσκοπος Ρώμης, κάλεσε τον Πρόσπερο να γίνει γραμματέας του. Πολλοί ιστορικοί πιστεύουν πως το θαυμάσιο έργο «Περί της Ενανθρωπήσεως του Λόγου», το οποίο αποδίδεται στον Άγιο Λέοντα, είναι στην πραγματικότητα έργο του Αγίου Προσπέρου — αν και είναι πιθανό ο Άγιος Λέων να το επεξεργάστηκε και να το απέδωσε με το δικό του ύφος.
Ο Άγιος Πρόσπερος κοιμήθηκε εν ειρήνη στη Ρώμη, λίγο μετά το 455.
Η αγιογραφία του τον απεικονίζει να κρατά ειλητάριο που γράφει:
«Η Ορθόδοξη Πίστη καταβάλλει το τέρας της αιρέσεως».
