Όσιος Θεοδόσιος ο «εν τω Σπηλαίω», 11 Αυγούστου
Ο Άγιος Θεόδωρος, πρίγκιπας του Όστρογκ, έγινε γνωστός για την ανέγερση εκκλησιών και για την υπεράσπιση της Ορθοδοξίας στη Βολυνία απέναντι στη διείσδυση του Παπισμού. Καταγόταν από τον Άγιο Βλαδίμηρο (15 Ιουλίου), μέσω του δισέγγονου Σβιατοπόλκ-Μιχαήλ, πρίγκιπα του Τουρόφ (1080–1093) και αργότερα μεγάλου πρίγκιπα του Κιέβου (+1113).
Το όνομα του πρίγκιπα Θεοδώρου αναφέρεται για πρώτη φορά το έτος 1386, όταν ο Πολωνός βασιλιάς Γιαγκελό και ο Λιθουανός πρίγκιπας Βίτοβτ επιβεβαίωσαν την κληρονομική κατοχή του στην περιοχή του Όστρογκ, επεκτείνοντάς την στις περιοχές Ζασλάβ και Κορέτσκ.
Το 1410, ο Άγιος Θεόδωρος συμμετείχε στη νίκη κατά των Τευτόνων Ιπποτών του Καθολικού Τάγματος στη μάχη του Γκρούνβαλντ. Το 1422, εξαιτίας της συμπάθειάς του προς τους Ορθοδόξους στη Βοημία, υποστήριξε τους Ουσσίτες στον αγώνα τους κατά του Γερμανού αυτοκράτορα Σιγισμούνδου. Ο Θεόδωρος εισήγαγε τον σχηματισμό μάχης των Ουσσιτών (δηλαδή των Ταβοριτών, που αργότερα υιοθέτησαν οι Ουκρανοί Κοζάκοι) στη ρωσική στρατιωτική τακτική.
Το 1432, μετά από σειρά νικών κατά των πολωνικών δυνάμεων, ανάγκασε τον πρίγκιπα Γιαγκελό να εγγυηθεί, βάσει νόμου, την ελευθερία της Ορθοδοξίας στη Βολυνία. Ο πρίγκιπας Σβιντριγκάιλο, φοβούμενος την αυξανόμενη δύναμη του συμμάχου του, φυλάκισε τον Θεόδωρο, αλλά ο λαός που τον αγαπούσε εξεγέρθηκε και τον απελευθέρωσε.
Ο πρίγκιπας Θεόδωρος συμφιλιώθηκε με τον αντίπαλό του και ζήτησε τη βοήθειά του στον αγώνα κατά των Λιθουανών και των Πολωνών. Το 1438 έλαβε μέρος σε μάχη εναντίον των Τατάρων. Το 1440, με την άνοδο στον πολωνικό θρόνο του Καζίμιρ, νεότερου γιου του πρίγκιπα Γιαγκελό, ο Θεόδωρος έλαβε δικαιώματα διοίκησης στις πόλεις Βλαντίμιρ, Ντούμπνο και Όστρογκ, καθώς και εκτεταμένες κτήσεις στις καλύτερες περιοχές της Ποδολίας και της Βολυνίας.
Ο Άγιος Θεόδωρος εγκατέλειψε όλα αυτά, μαζί με την πριγκιπική εξουσία και δόξα. Μετά το 1441, εισήλθε στη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, όπου έλαβε το μοναχικό σχήμα με το όνομα Θεοδόσιος και αγωνίστηκε για τη σωτηρία της ψυχής του έως την ευλογημένη κοίμησή του.
Το έτος θανάτου του Αγίου Θεοδώρου είναι άγνωστο, αλλά πιθανότατα πέθανε στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα σε βαθιά γεράματα (ο Σ. Μ. Σολοβιέφ, στην Ιστορία της Ρωσίας, αναφέρει ως έτος θανάτου το 1483). Ο άγιος ετάφη στις Μακρινές Σπηλιές του Αγίου Θεοδοσίου. Η αγιοκατάταξή του φαίνεται ότι έγινε στα τέλη του 16ου αιώνα, καθώς το 1638 ο ιερομόναχος Αθανάσιος Καλνοφίσκι μαρτύρησε ότι «ο άγιος Θεόδωρος αναπαύεται στη σπηλιά του Αγίου Θεοδοσίου, όπου το σώμα του βρέθηκε άφθαρτο».
