Όσιος Παλάμων, 12 Αυγούστου
Ο Αββάς Παλάμων ήταν φλογερός στην άσκηση και τη λατρεία του Θεού. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, επιδιδόταν σε καθημερινές και νυχτερινές προσευχές, αγρυπνώντας όλη τη νύχτα σε ασκητική λατρεία. Ο Άγιος Παχώμιος, ο πατέρας του κοινοβιακού μοναχισμού, ήταν μαθητής αυτού του Αγίου. Όταν ο Παχώμιος απαρνήθηκε τον ειδωλολατρισμό και ασπάστηκε τον Χριστιανισμό, θέλησε να ζήσει ζωή ασκήσεως και λατρείας. Ο ιερέας της πατρίδας του τον έστειλε στον μεγάλο ερημίτη Αββά Παλάμωνα. Ο Παχώμιος ανέθεσε τη φροντίδα των φτωχών και αναγκεμένων σε έναν άλλον πρεσβύτερο μοναχό και κατευθύνθηκε στον Αββά Παλάμωνα.
Όταν έφτασε, χτύπησε την πόρτα του κελιού του. Ο γέροντας κοίταξε από μια θυρίδα και τον ρώτησε:
— «Ποιος είσαι, αδελφέ, και τι θέλεις;»
Ο Παχώμιος απάντησε βιαστικά:
— «Εγώ, μακάριε πάτερ, ζητώ τον Χριστό Θεό που εσύ λατρεύεις και σε παρακαλώ να με δεχθείς και να με κάνεις μοναχό».
Ο Αββάς Παλάμων του είπε:
— «Τέκνον μου, ο μοναχισμός δεν είναι άκοπος κόπος, και κανείς δεν εισέρχεται σε αυτόν όποτε θέλει· πολλοί τον ασπάστηκαν χωρίς να γνωρίζουν τις δυσκολίες του, και όταν τις γνώρισαν, δεν άντεξαν. Εσύ τον έχεις ακούσει, αλλά δεν γνωρίζεις τον αγώνα του».
Ο Παχώμιος απάντησε:
— «Μην απορρίψεις την επιθυμία και το αίτημά μου· μην σβήσεις τη φλόγα του ζήλου μου. Δέξου με, υπέμεινέ με και δοκίμασέ με· και μετά πράξε όπως κρίνεις».
Ο γέροντας του είπε:
— «Πήγαινε, τέκνον μου, δοκίμασε μόνος σου για λίγο καιρό, και έπειτα έλα πάλι σε μένα. Θα αγωνιστώ μαζί σου όσο η αδυναμία μου επιτρέπει, ώστε να γνωρίσεις τον εαυτό σου. Ο μοναχικός βίος θέλει αυστηρότητα και άσκηση. Θα σου δείξω πρώτα την έκτασή του, κι ύστερα θα κρίνεις αν μπορείς να τον υπομείνεις. Όταν γνωρίσαμε τη ματαιότητα και την απάτη του κόσμου, ήρθαμε σ’ αυτό το ερημικό μέρος και σηκώσαμε στους ώμους μας τον Σταυρό του Χριστού μας —όχι ξύλινο ραβδί, αλλά την κατανίκηση της σάρκας, την υποταγή των παθών και την εξασθένιση της δύναμής της. Περνάμε τις νύχτες προσευχόμενοι και δοξάζοντας τον Θεό· συχνά αγρυπνούμε από τη δύση του ηλίου ως το πρωί, προσευχόμενοι και εργαζόμενοι με τα χέρια μας: φτιάχνουμε σκοινιά, πλέκουμε φύλλα ή τρίχες για να αντισταθούμε στον ύπνο και να εξασφαλίσουμε τα αναγκαία για το σώμα μας, καθώς και για να δώσουμε στους φτωχούς, όπως λέει ο Απόστολος: “να θυμάστε τους ενδεείς”. Δεν γνωρίζουμε καθόλου το λάδι, το μαγειρεμένο φαγητό ή τα οινοπνευματώδη ποτά. Νηστεύουμε ως το βράδυ το καλοκαίρι και δύο μέρες συνεχόμενα τον χειμώνα· τότε τρώμε μόνο ψωμί και αλάτι. Διώχνουμε την ακηδία με τη μνήμη του θανάτου. Απορρίπτουμε κάθε υπερηφάνεια και φυλαγόμαστε από τους πονηρούς λογισμούς με ταπείνωση και ευσέβεια. Με αυτόν τον ασκητικό αγώνα, που ολοκληρώνεται με τη χάρη του Θεού, προσφέρουμε την ψυχή μας ως ζωντανή θυσία, ευπρόσδεκτη στον Θεό, όχι μία αλλά πολλές φορές. Γιατί, ανάλογα με το μέτρο του αγώνα, λαμβάνουμε πνευματικά χαρίσματα, θυμούμενοι τον λόγο του Κυρίου: “Οι δυνατοί αρπάζουν την βασιλεία των ουρανών”».
Ο Παχώμιος, ακούγοντας λόγια που ποτέ πριν δεν είχε ακούσει, ενισχύθηκε από το Πνεύμα και πήρε θάρρος για να αντιμετωπίσει τους κόπους και τους πόνους. Είπε:
— «Έχω εμπιστοσύνη πρώτα στον Κύριο Χριστό και έπειτα στη στήριξη των προσευχών σου, ότι θα μπορέσω να εκτελέσω όλες τις εντολές και να μείνω μαζί σου ως τον θάνατο».
Έπειτα γονάτισε μπροστά του και φίλησε το χέρι του. Ο γέροντας τον νουθέτησε για τη νέκρωση της σάρκας, την ταπείνωση και τη συντριβή της καρδιάς. Του είπε:
— «Αν φυλάξεις όσα σου είπα και δεν επιστρέψεις πίσω ή ταλαντεύεσαι ανάμεσα σε δύο γνώμες, θα χαρούμε μαζί σου».
Έπειτα τον προειδοποίησε ότι όλα αυτά δεν γίνονται για δόξα ανθρώπων αλλά για τη σωτηρία της ψυχής. Του ζήτησε να επιστρέψει για λίγες μέρες στον τόπο του, για να δοκιμάσει τον εαυτό του. Ο Παχώμιος όμως του είπε ότι ήδη το είχε πράξει και ελπίζει, με τη χάρη του Θεού και τις προσευχές του, να τον δεχθεί.
Ο Αββάς Παλάμων τον δέχθηκε με χαρά και τον δοκίμασε δέκα μέρες σε προσευχή, αγρυπνία και νηστεία. Μετά από τρεις μήνες δοκιμής της υπομονής, αντοχής και επιμονής του, τον κουρεύει, τον ντύνει με το μοναχικό ένδυμα και από τότε αγωνίζονται μαζί στην άσκηση και την προσευχή.
(…και συνεχίζεται με όλα τα επεισόδια που περιγράφουν την κοινή ζωή τους, την επίσκεψη του υπερήφανου αδελφού με το θαύμα της φωτιάς, την πτώση του και τον τραγικό του θάνατο, την κλήση του Παχωμίου από τον άγγελο για την ίδρυση της μονής στην Ταβεννήσι, τον χωρισμό τους και το τέλος του Αββά Παλάμωνα το 323 μ.Χ., με τον Παχώμιο να τον θάβει και να επιστρέφει στη μονή του.)
