ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Νέοι ἀθληταί, ὤλεσαν τήν γραῦν ῎Αγαρ. Καί νῦν σύνεισι τοῖς ἀθληταῖς τοῖς πάλαι. Βῆ δέ Πόλον πληθύς, νεάθλων ἄστυ θεοῖο. Την β΄ Κυριακή μετά των Αγίων Πάντων, δηλαδή η γ΄ Ματθαίου, τιμούμε τους Άγιους Νεομάρτυρες που μαρτύρησαν μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453 μ.Χ. Η Σύναξη των Αγίων Νεομαρτύρων είναι μη θεσπισθείσα αλλά κατ’ έθος τελούμενη. Λειτουργικά κείμενα Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’. Θείας πίστεως. Νέοι Μάρτυρες, παλαιάν πλάνην, καταστρέψαντες, ὕψωσαν πίστιν, τῶν ᾽Ορθοδόξων, καί στερρῶς ἠγωνίσθησαν τήν γάρ ἀνόμων θρησκείαν ἐλέγξαντες, ἐν παρρησίᾳ Χριστόν ἀνεκήρυξαν, Θεόν τέλειον. Καί νῦν ἀπαύστως πρεσβεύουσι, δωρήσασθαι ἡμῖν τό μέγα ἔλεος. Κοντάκιον Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ. Ἀγάλλου μυστικῶς, ἡ Χριστοῦ ᾽Εκκλησία, ὁρῶσα σούς υἱούς, Νεομάρτυρας κύκλῳ, τραπέζης σου καί βήματος, ἱσταμένους ἐν κόνεσιν, ὡς νεόφυτα, τῶν ἐλαιῶν καί τῷ Κτίστῃ ἀνακραύγαζε· σύ τῶν Μαρτύρων ὑπάρχεις, Χριστέ τό στερέωμα. Ὁ Οἶκος Ἀεί μέν, καί ἐν πᾶσιν ὀφείλομεν, ἀδελφοί, ἐξυμνεῖν καί θαυμάζειν τῆς περί...

Η Σύναξη των Αγίων του Νόβγκοροντ, που αναπαύονται στη Στοά του Μαρτυρίου στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Σοφίας,  είναι εορτασμός της Ορθόδοξης Εκκλησίας προς τιμήν των επισκόπων του Νόβγκοροντ που είναι θαμμένοι στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας. 10 Φεβρουαρίου, μαζί με τη μνήμη της πιστής πριγκίπισσας Άννας του Νόβγκοροντ . 4 Οκτωβρίου, μαζί με τη μνήμη του πιστού πρίγκιπα Βλαντιμίρ Γιαροσλάβιτς . την 3η Κυριακή μετά την Πεντηκοστή με τη Σύνοδο των Αγίων του Νόβγκοροντ. Το Λάβαρο του Νόβγκοροντ Περισσότεροι από εκατό άγιοι του Θεού περιλαμβάνονται στη Σύνοδο των Αγίων του Νόβγκοροντ, πολλοί από τους οποίους έχουν πανρωσικές εορτές. Το αρχαίο πάνθεον του Νόβγκοροντ ξεπερνούσε τα πάνθεον άλλων ρωσικών εδαφών. Το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα είναι αυτό των 30 επισκόπων που ηγήθηκαν της καθεδρικής εκκλησίας του Νόβγκοροντ μέχρι το 1478, από τους οποίους 17 αγιοποιήθηκαν. Οι επίσκοποι του Νόβγκοροντ παραδοσιακά θάβονταν στη Χρυσή στοά του Καθεδρικού Ναού της Σοφίας στο Νόβγκοροντ. Σύμφω...

Τοῦ Κυρίου μου πάντας ὑμνῶ τοὺς φίλους, Εἴτις δὲ μέλλων, εἰς τοὺς πάντας εἰσίτω. Σήμερα, εορτάζουμε, όσους αγίασε το Άγιο Πνεύμα, τους Προπάτορες και Πατριάρχες, τους Προφήτες και ιερούς Αποστόλους, τους Μάρτυρες και τους Ιεράρχες, τους Ιερομάρτυρες και Οσιομάρτυρες, τους Όσιους και Δίκαιους και όλες γενικά τις άγιες Γυναίκες και τους υπόλοιπους ανώνυμους Αγίους. Λειτουργικά κείμενα Ἀπολυτίκιον Ἦχος α’. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος. Βλαστοὺς εὐαγγελίου καὶ καρποὺς ἀμαράντους, χοροὺς ἁγίων Πάντων εὐφημήσωμεν πάντες, ἐν ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς πνευματικαῖς, μιμούμενοι αὐτῶν τὰς ἀρετάς, καὶ ἀγῶνας τοὺς γενναίους, ἀπὸ ψυχῆς συμφώνως ἀνακράζοντες· δόξα τῷ στεφανώσαντι ὑμᾶς· δόξα τῷ ἁγιάσαντι· δόξα τῷ ἐν τῇ γῇ καὶ οὐρανῷ ὑμᾶς δοξάσαντι. (Ποίημα τοῦ ὁσίου Νικοδήμου τοῦ ῾Αγιορείτου) Έτερον Ἀπολυτίκιον Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον λόγον. Τῶν ἁγίων Πάντων οἶκος ὁ πάνσεπτος, οὐρανὸς ὥς τις ἄλλος ἀστράπτει αἴθριος, ἐν μέσῳ ἔχων τὸν Χριστόν, ὥς περ ἥλιον λαμπρόν, τὴν παρθένον Μαριάμ, σελήνην ὡς πλησιφαῆ, καὶ κύ...

Η Κυριακή των Αγίων Πάντων καθορίστηκε ως ημέρα εορτής Πάντων των Θρακών Αγίων. Με προτροπή του μητροπολίτου Αλεξανδρουπόλεως κ. Ανθίμου, ο μητροπολίτης Εδέσσης κ. Ιωήλ συνέγραψε ακολουθία για την εορτή αυτή την οποία ενέκρινε και η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ο Ιερός Ναὸς Πάντων των Θρακών Αγίων, ο οποίος βρίσκεται εντός της Ιεράς Μονής αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο Αετοχώρι, είναι ο μοναδικός που υπάρχει με αναφορά στην ιστορική Θράκη και αποτελεί Μνημείο της πλούσιας θρακικής αγιολογίας με αναρτημένους πίνακες των κατὰ μήνα εορταζομένων θρακών μαρτύρων και οσίων αγίων, καθὼς και χάρτες της ενιαίας Θρακικής αγιοτόκου γης.

Σε πευκόφυτη χαράδρα και σε σημείο «ακατόπτευτον», κοντά στο χωριό Πολιτικά, υπάρχει η μονή της Παναγίας, που επανιδρύθηκε το 1969 μ.Χ. Οι αρχές της όμως, ανάγονται στη βυζαντινή περίοδο, αφού τόσο το χωρίον Πολιτικά, όσο και η Μονή, σχετίζονται προς τη βυζαντινή Εύβοια. Το όνομα Πολιτικά, πιθανώς ετυμολογείται εκ συνοικισμού τινος Κωνσταντινουπολιτών και ονομασία της Μονής ως Περιβλέπτου, μαρτυρούν τον σύνδεσμον της περιοχής αυτής μετά της Κωνσταντινουπόλεως. Από την εποχή εκείνη διασώθηκε μόνο το καθολικό, στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλλο, που ακουμπά σε τέσσερα στηρίγματα, και ένα μέρος από τον παλαιό περίβολο. Από τα υπάρχοντα στοιχεία τεκμαίρεται ότι η Μονή ανοικοδομήθηκε τον 11ο ή 12ο αιώνα μ.Χ. Σε σιγίλιο πατριαρχικό του 1582 μ.Χ. ο ναός μνημονεύεται ως «μονύδριον» και ως «εκκλησία του χωρίου εκ χρόνων αμνημονεύτων». Μετά από μακρότατη σιωπή και εγκατάλειψη, το 1969 μ.Χ. αναβίωσε το ιστορικό αυτό Μοναστήρι, όταν εγκαταστάθηκε γυναικεία αδελφότητα. Με υπομονή κ...

Κατά την παρούσα Κυριακή, όπως προαναφέραμε, η Εκκλησία τιμά τον όσιο Ιωάννη τον Σιναΐτη, ο οποίος επονομάζεται και "Κλίμακος" , από το ομώνυμο ασκητικό του σύγγραμμα, το οποίο διαβάζεται καθ' όλη τη διάρκεια της Τεσσαρακοστής στα μοναστήρια. Η εορτή αυτή, καθώς και η μνήμη της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, που τιμάται την Ε' Κυριακή, θεωρούνται ότι ενσωματώνουν καλύτερα το νόημα της Τεσσαρακοστής, σε σύγκριση με τις προηγούμενες Κυριακές, κατά τις οποίες εορτάζονται γεγονότα και πρόσωπα που δηλώνουν την νίκη της Αλήθειας έναντι της πλάνης και της αίρεσης. Η εορτή του αγίου Ιωάννου μετατέθηκε στην τέταρτη Κυριακή των Νηστειών, από τον ακίνητο εορτολογικό κύκλο, καθώς η Εκκλησία τιμά την μνήμη του την 30η Μαρτίου. Η πρώτη αναφορά του εορτασμού του κατά την ημέρα αυτή εμφανίζεται σε χειρόγραφο της Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου του 13ου αιώνα. Η εορτή αυτή εξακολουθεί να εμφανίζεται χειρόγραφα από τον 14ο αιώνα. Πριν τη μνήμη του αγίου Ιωάννου της "Κλίμακος", την Δ΄ ...

Εορτάζει 28 ημέρες πριν το Άγιο Πάσχα. Η εικόνα της Παναγίας της Τσαμπίκας βρισκόταν αρχικά στο Μοναστήρι της Παναγίας του Κύκκου (Κύπρος). Από την Κύπρο, με θαυματουργικό τρόπο, η εικόνα έφευγε και πήγαινε στο βουνό Ζαμβύκη του Αρχάγγελου της Ρόδου. Η απώλεια της εικόνας προκάλεσε αναστάτωση στους μοναχούς του Κύκκου που κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια για να την εντοπίσουν. Στο βουνό Ζαμβύκη η Παναγία κρύβεται από τα βλέμματα των Χριστιανών σε ένα κυπαρίσσι. Όμως πολύ ταπεινά και απλά φανερώνεται σε βοσκό που μένει στην απέναντι περιοχή της βρύσης του Αιμαχού (Γιεμαχιού). Ο βοσκός είδε το φως της Παναγίας αλλά αρχικά δεν έδωσε καμία σημασία. Το είδε και την επόμενη βραδιά. Όταν όμως το είδε και για τρίτη φορά αποφάσισε να ανεβεί στο απέναντι βουνό, για να δει από κοντά με τα μάτια του, τι ήταν αυτό το φως. Όταν έφθασε στο ύψωμα ο βοσκός μαρμάρωσε στο θέαμα που είδε να προβάλλεται μπροστά του. Είδε την εικόνα της Παναγίας να φωτίζεται από ακοίμητο κανδήλι στο «κυπαρίσσι το αεράτο» (έ...

Η δεύτερη εβδομάδα των νηστειών καταλήγει με την αντίστοιχη Κυριακή. Στην εποχή μας είναι γνωστή ως Κυριακή του Αγίου Γρηγορίου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, του Παλαμά. Ωστόσο, η εορτή αυτή δεν συνδέεται και με την οσιακή του κοίμηση, αφού αυτή συνέβη την 14η Νοεμβρίου του έτους 1359, και σχετικά σύντομα θεσμοθετήθηκε ως εορτή με συνοδική απόφαση (1368). Το γεγονός, όμως, ότι υπήρξε και ο Άγιος Γρηγόριος υπέρμαχος της Ορθοδόξου Πίστεως, συνέβαλε ώστε η μνημόνευσή του να συγκαταλεχθεί μαζί με τα ονόματα των υπολοίπων αγωνιστών της προηγούμενης Κυριακής της Ορθοδοξίας. Η δεύτερη αυτή τιμητική εορτή του Αγίου Γρηγορίου εμφανίζεται σχεδόν δύο αιώνες αργότερα ως ορισμένη σε χφ. του 1519. Ομιλία του μακαριστού π. Αθανασίου Μυτιληναίου στη Β΄Κυριακή των Νηστειών (Στόμιο Λαρίσης, 22-3-1981) Σήμερα η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, δευτέρα Κυριακή των Νηστειών, εορτάζει τη μνήμη του μεγάλου πατρός και θεολόγου του 14ου αιώνος, του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης. Εάν η Κυριακή...

Η αγία αυτή ημέρα είναι ξεχωριστή, διότι παρά το κατανυκτικό κλίμα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, εορτάζει λαμπρά η Ορθοδοξία μας, η αληθινή Εκκλησία του Χριστού. Ποιούμε ανάμνηση του κορυφαίου γεγονότος της εκκλησιαστικής μας ιστορίας, της αναστηλώσεως των ιερών εικόνων, το οποίο επισυνέβη το 843 μ.Χ. στο Βυζάντιο, χάρις στην αποφασιστική συμβολή της βασιλίσσης και μετέπειτα αγίας Θεοδώρας, συζύγου του αυτοκράτορα Θεοφίλου (840 - 843 μ.Χ.). Αναφερόμαστε στη μεγάλη εικονομαχική έριδα, η οποία συντάραξε κυριολεκτικά την Εκκλησία μας για περισσότερα από εκατό χρόνια. Το 726 μ.Χ. ο αυτοκράτωρ Λέων ο Γ' ο Ίσαυρος (717 - 741 μ.Χ.) αποφάσισε να επιφέρει στο κράτος ριζικές μεταρρυθμίσεις. Μια από αυτές ήταν η απαγόρευση προσκύνησης των ιερών εικόνων, επειδή, παίρνοντας αφορμή από ορισμένα ακραία φαινόμενα εικονολατρίας, πίστευε πως η χριστιανική πίστη παρέκλινε στην ειδωλολατρία. Στην ουσία όμως εξέφραζε δικές του ανεικονικές απόψεις, οι οποίες ήταν βαθύτατα επηρεασμένες από την ανεικονική ιο...

Οι Χαιρετισμοί της Παναγίας περιλαμβάνουν σε μια σπουδαία ποιητική μορφή και πανέμορφα λόγια, όλες τις βασικές διδασκαλίες της Ορθοδοξίας για το Χριστό, την ενανθρώπισή του, το ρόλο της Παναγίας για τη σωτηρία του ανθρώπου, για την αγνότητα και για την αγιότητά Της κ.λ.π., αλλά και για τον αγώνα του ανθρώπου για ένωση με το Θεό και τη βοήθεια που ζητάει από το Χριστό και την Παναγία γι’ αυτό τον αγώνα. Ακάθιστος Ύμνος - Α' Στάσις Ἄγγελος πρωτοστάτης, οὐρανόθεν ἐπέμφθη, εἰπεῖν τῇ Θεοτόκω τὸ Χαῖρε· καὶ σὺν τῇ ἀσωμάτῳ φωνῇ, σωματούμενόν σε θεωρῶν, Κύριε, ἐξίστατο καὶ ἵστατο, κραυγάζων πρὸς Αὐτὴν τοιαῦτα· Χαῖρε, δ' ἧς ἡ χαρὰ ἐκλάμψει, χαῖρε, δι' ἧς ἡ ἀρὰ ἐκλείψει. Χαῖρε, τοῦ πεσόντος Ἀδάμ ἡ ἀνάκλησις, χαῖρε, τῶν δακρύων τῆς Εὔας ἡ λύτρωσις. Χαῖρε, ὕψος δυσανάβατον ἀθρωπίνοις λογισμοῖς, χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς. Χαῖρε, ὅτι ὑπάρχεις Βασιλέως καθέδρα, χαῖρε, ὅτι βαστάζεις τὸν βαστάζοντα πάντα. Χαῖρε, ἀστὴρ ἐμφαίνων τὸν ἥλιον, χαῖρε, γαστὴρ ἐνθέου σαρκώσεως. ...

Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος των Απόκρεω. Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο. Την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζεται να τρώγεται λαγάνα (άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα), και άλλα νηστίσιμα φαγώσιμα, κυρίως λαχανικά, όπως και φασολάδα χωρίς λάδι. Επίσης συνηθίζεται το πέταγμα χαρταετού. Η Καθαρά Δευτέρα εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή του Πάσχα. Η κυρά Σαρακοστή Ένα έθιμο που έχει σχεδόν χαθεί είναι αυτό της Κυρά Σαρακοστής. Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ημερολόγιο με το οποίο μετρούσαν τις εβδομάδες της νηστείας (Σαρακοστής). Η κυρά Σαρακοστή στις περισσότερες περιοχές ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά. Απεικόνιζε μια γυναίκα με σταυρωμένα χέρια, λόγω προσευχής, σαν καλόγρια, χωρίς στόμα, λόγω νηστείας, κ...

«Εὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν. Οταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. Σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ. Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι· Θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν· ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑμῶν.» (Ματθ. στ’ 14-21) Η τέταρτη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην εκδίωξη των πρωτοπλάστων από τον παράδεισο της ...

Φανέντες θαυμαστῶς ἀθληταὶ κεκρυμμένοι, καρδίας πιστῶν σπεύδετε κατευφραίνειν. Κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες η αγιοστόλιστη Κεφαλονιά έχει να προσφέρει φωτεινά παραδείγματα ομολογητών και αγωνιστών της πίστεως. Έτσι στο ανατολικό τμήμα του νησιού και συγκεκριμένα στην περιοχή της Σάμης έζησαν και κοιμήθηκαν οσιακώς οι ομολογητές Άγιοι Γρηγόριος, Θεόδωρος και Λέων, οι οποίοι είναι περισσότερο γνωστοί με την προσωνυμία «Άγιοι Φανέντες», που τους δόθηκε λόγω της θαυματουργικής φανέρωσης των ιερών λειψάνων τους και της ανάδειξής τους από την αφάνεια. Σύμφωνα με τα διασωθέντα δύο λατινικά συναξάρια του 14ου μ.Χ. αιώνα, τα οποία γράφτηκαν το μεν πρώτο από τον Βενετό Pietro Calὸ, το δε δεύτερο από τον επίσκοπο της Ακυληίας Pietro Natali, οι Άγιοι Γρηγόριος, Θεόδωρος και Λέων κατάγονταν από το ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, υπηρετούσαν ως στρατιωτικοί στον ρωμαϊκό αυτοκρατορικό στρατό και διακρίνονταν για τις πολλές τους αρετές και τη βαθιά τους πίστη στον Θεό. Την εποχή ...