ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Η Φραγκοκρατία (1204–1489) υπήρξε μια σκοτεινή και συνάμα τραγική περίοδος για την Εκκλησία της Ελλάδος. Μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως το 1204 κατά την Δ΄ Σταυροφορία, οι Λατίνοι κατέλαβαν και άλλα εδάφη της πρώην Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όπου προσπάθησαν να επιβάλουν την παπική εξουσία στους Ορθοδόξους. Ένα από αυτά ήταν το Δουκάτο των Αθηνών (1205–1458), με πρωτεύουσες τη Θήβα και την Αθήνα, και περιλαμβάνοντας την Αττική, τη Βοιωτία και τμήματα της νότιας Θεσσαλίας. Το 1311 το Δουκάτο κατακτήθηκε από την Καταλανική Εταιρεία και το 1388 πέρασε στα χέρια της φλωρεντινής οικογένειας Acciaiuoli, που το κράτησε μέχρι την οθωμανική κατάκτηση του 1456. Από τους μεγάλους ομολογητές της Ορθόδοξης πίστης εκείνης της εποχής υπήρξε ένας σχεδόν άγνωστος άγιος: ο Μητροπολίτης Άνθιμος Αθηνών και Ευρίπου. Γεννήθηκε στην Κρήτη στις αρχές του 14ου αιώνα. Για λόγους που δεν γνωρίζουμε, βρέθηκε στην Αθήνα, όπου διορίστηκε Μητροπολίτης της τότε ασήμαντης Μητροπόλεως Αθηνών και Ευρίπου (Εύβοια), π...

Άγιος Μάρτυρας Μιχαήλ, Πρίγκιπας του Τβερ (Διδάγματα από τη ζωή του: α. Αγάπη για την Πατρίδα και β. Πραότητα στην Υπομονή των Θλίψεων) Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Ντιατσένκο I. Σήμερα τιμούμε τη μνήμη ενός εκ των ενδόξων εκπροσώπων της ρωσικής γης, από τη ρωσική πριγκιπική οικογένεια, του τέως Μεγάλου Δούκα της Ρωσίας, του Αγίου Μάρτυρα Μιχαήλ του Τβερ. Ο Μέγας Δούκας Μιχαήλ του Τβερ έζησε στους δύσκολους καιρούς της ταταρικής κυριαρχίας, όταν η σκληρότητα, η βία και η ανομία κυριαρχούσαν στη ρωσική γη· όταν το θέλημα του Τατάρου Χάνου σήμαινε τα πάντα, και μια απειλητική λέξη του αρκούσε για την καταστροφή ολόκληρων περιοχών. Σε τέτοιους δύσκολους καιρούς, υπό τον Χαν Ουζμπέκ, πριν περίπου 600 χρόνια, ο Πρίγκιπας Μιχαήλ του Τβερ ανήλθε στον μεγάλο πριγκιπικό θρόνο της Ρωσίας. Υπέφερε πολλά και ταπεινώθηκε πολύ μπροστά στην ανίκητη δύναμη των Τατάρων, μην επιθυμώντας να φέρει συμφορές στον πολύπαθο λαό του. Αλλά κάποια μέρα αναγκάστηκε να πάρει το ξίφος, εξωθημένος από άδικη επίθεση του σ...

Ο Όσιος Γερμανός έζησε περί το 880 μ.Χ. Δεν υπάρχουν περισσότερες λεπτομέρειες για τον βίο του Αγίου. Η Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης είναι ιστορικό μοναστήρι βρισκόμενο στον δήμο Αμφίπολης του Νομού Σερρών, κοντά στα όρια με τους Νομούς Καβάλας και Δράμας. Εκκλησιαστικά, υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Δράμας. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 753 μέτρων, στη βόρεια πλευρά του όρους Παγγαίου. Η ίδρυση της Μονής ανάγεται στα χρόνια του επισκόπου Φιλίππων Σώζοντος, ο οποίος έλαβε μέρος στη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο στη Χαλκηδόνα της Μικράς Ασίας (451 μ.Χ.). Κατά την παράδοση, ο επίσκοπος Σώζων ίδρυσε, περί το 450 μ.Χ., Ναό και μοναστικό οικισμό στη θέση Βίγλα, πλησίον της Μονής. Ο μοναστικός οικισμός αυτός εγκαταλείφθηκε με την πάροδο των ετών και η Μονή ιδρύθηκε ουσιαστικά από τον Όσιο Γερμανό, τον 8ο αιώνα. Ο πρώτος κτήτορας Κατά την παράδοση, ο Όσιος Γερμανός, αφού μόνασε στην Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου, στον Ιορδάνη ποταμό, εγκατέλειψε την Παλαιστίνη και με όραμα ήρθε στη θέση Βίγλα του Παγγα...

 Εἶχες θύτην με νῦν δέ, καὶ θῦμα ξένον, Ἔχεις με Σισίνιον, ἐκ ξίφους Λόγε. Ο Άγιος Σισίνιος μαρτύρησε δια ξίφους.

 Ὑπὲρ Θεοῦ, ταθέντος ἐν τῷ Κρανίῳ, Ξίφει σὸν Ἀγάπιε τείνεις κρανίον. Ο Άγιος Αγάπιος μαρτύρησε δια ξίφους. Στον Παρισινό Κώδικα 1578 σημειώνεται, ότι ήταν από την Καππαδοκία.

Ἀπῆλθε, θηρσὶ μὴ βλαβεὶς Ἀγαπίων. Τοῦτον γὰρ ἠγάπησε καὶ θηρῶν φύσις. Ο Άγιος Αγαπίων επειδή ομολόγησε τον Χριστό, τον έριξαν για τροφή στα άγρια θηρία. Θαυματουργικά όμως βγήκε αβλαβής και απεβίωσε ειρηνικά.

 Κατὰ πρανοῦς Θαδδαῖον ὁ τροχὸς στρέφει· Φωνὴ δὲ βροντῆς ἐν τροχῷ, ψαλμὸς λέγει. Ο Άγιος Θαδδαίος «Ἐν τροχῷ δεθεὶς καὶ κατὰ πρανοῦς ἀφεθεὶς τελειοῦται».

 Θαλλέλαιος Ἄνθιμος ἐκτετμημένοι, Ἀειθαλῶς ἀνθοῦσιν ὡς θεῖα ξύλα. Οι Άγιοι Θαλαλαίος και Άνθιμος μαρτύρησαν δια ξίφους. Μάλλον είναι οι ίδιοι με αυτούς της 19ης Νοεμβρίου.

 Τὴν Εὐφημίαν σοι συνευφημεῖν ἔγνων, Σοὶ συσφαγεῖσαν, χριστόφρον Χριστοφόρε. Οι Άγιοι Χριστόφορος και Ευφημία μαρτύρησαν δια ξίφους. Μάλλον είναι οι ίδιοι με αυτούς της 19ης Νοεμβρίου.

Ο Όσιος Κάλλιστος ανέβηκε στον πατριαρχικό θρόνο το έτος 1397 μ.Χ. Διακρίθηκε για τη ζωντανή ευσέβεια και φιλανθρωπία του. Άφησε όμως την πατριαρχεία, επειδή τα χρόνια εκείνα ήταν πολύ ταραγμένα και αποσύρθηκε σε Μονή, όπου και ασκητεύοντας απεβίωσε. Ο Κάλλιστος Β΄, ο επονομαζόμενος Ξανθόπουλος, διετέλεσε Οικουμενικός Πατριάρχης για σύντομο χρονικό διάστημα το έτος 1397, το πιθανότερο από τον Μάιο ως τον Αύγουστο, κατά την διάρκεια του οποίου η Κωνσταντινούπολη βρισκόταν υπό πολιορκία από τον Σουλτάνο Βαγιαζήτ Α΄. Όπως οι περισσότεροι Πατριάρχες του 14ου αιώνα, ο Κάλλιστος ακολουθούσε την ησυχαστική παράδοση. Βιογραφία Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν μαθητής του Γρηγορίου του Σιναΐτη, τον βίο του οποίου συνέγραψε. Μόνασε για πολλά χρόνια στο Άγιο Όρος, κατ'άλλους στο κελί του Αγίου Ονουφρίου της Μονής Παντοκράτορος, κατ'άλλους στη Σκήτη του Μαγουλά, απέναντι από τη Μονή Φιλοθέου[6]. Μαζί με τον όσιο Ιγνάτιο Ξανθόπουλο συνέγραψαν σημαντικά έργα περί προσευχής και μοναχικού...

Πρὸς τὴν τομὴν ὥρμησεν οἷα πρὸς πάλην, Καὶ Προκόπιος θρέμμα τῆς Παλαιστίνης. Ο Άγιος Προκόπιος ήταν ασκητής διάσημος, αλλά και πολυμαθής θεολόγος και φιλόσοφος. Εγκαταστάθηκε στη Σκυθόπολη της Παλαιστίνης και επιτελούσε τα καθήκοντα του αναγνώστη και κήρυκα. Καταγγέλθηκε όμως ότι είλκυε πλήθη ειδωλολατρών στη Χριστιανική θρησκεία, συνελήφθη και οδηγήθηκε δέσμιος στην Καισαρεία της Παλαιστίνης. Εκεί προσπάθησαν να τον πείσουν ότι η αλήθεια βρίσκεται στο Πολυθεϊκό θρήσκευμα. Εκείνος, ανατρέποντας τα επιχειρήματα των αντιπάλων του, παρέθεσε μεταξύ άλλων και την Ομηρική φράση: «Οὐκ ἀγαθὸν πολυκοιρανίη, εἷς κοίρανος ἔστω». Επιμένοντας έτσι στην αληθινή πίστη του, καταδικάστηκε σε θάνατο δια ξίφους.

 Τμηθεὶς ξίφει Στέφανε σὺν Μάρκοις δύω, Πολλοὺς σὺν αὐτοῖς τοὺς στεφάνους λαμβάνεις. Οι Άγιοι Μάρκος, Στέφανος και Μάρκος μαρτύρησαν στα χρόνια του βασιλιά Διοκλητιανού και ηγεμόνα Μάγου το έτος 290 μ.Χ. Κατάγονταν από την Αντιόχεια της Πισιδίας και επειδή ομολόγησαν τον Χριστό σαν αληθινό Θεό, αποκεφαλίστηκαν.

 Mάξιμος αικίζεται ο φρουράς φύλαξ, Eυθύς υπάρξας εντολών Θεού φύλαξ. Ο Άγιος Μάξιμος ήταν δεσμοφύλακας κάποιας φυλακής της Ρώμης. Πίστεψε στον Χριστό δια των Άγιων Βαλεριανού και Κικιλίας (βλέπε ίδια ημέρα), ομολόγησε την πίστη του και υπέστη μαρτυρικό θάνατο (αἰκισθεὶς τελειοῦται).

Ἀββᾶν, τὸν ἐκτύπωμα ὄντα Ἀββάδων, Τιμῶ πρεπόντως, ὡς τεκνίων Πατέρα. Ο Όσιος Αββάς, προηγουμένως ήταν Αγαρηνός και πίστεψε στον Χριστό μέσω ενός μονάχου, για να γίνει στη συνέχεια και ο ίδιος μοναχός. Με τη συνοδεία του μοναχού λοιπόν, που τον έκανε χριστιανό, πήγε στον μεγάλο ασκητή Ευσέβειο (βλέπε 15 Φεβρουαρίου), που ασκήτευε πάνω σ' ένα βουνό κοντά στο χωριό Ασιχά και έμεινε κοντά του. Μετά τον θάνατο του Ευσεβείου, ο Αββάς τον διαδέχτηκε στην επιστασία της δημιουργηθείσας Μονής και υπήρξε τύπος αυστηρού ασκητή στους υφισταμένους του. Έζησε με μεγάλη σκληραγωγία, πολλή εγκράτεια και απεβίωσε ειρηνικά.

Κάραν, κναφεῦ Μένιγνε, τμηθεὶς ἐκ ξίφους, Κνάπτεις σεαυτόν, κἂν ῥύπους εἶχες, πλύνῃ. Ο Άγιος Μένιγνος καταγόταν από την πόλη Πάριο της Κολωνίας στον Ελλήσποντο (μεταξύ Κυζίκου και Λαμψάκου) και έζησε στα χρόνια του βασιλιά Δεκίου (περί το 251 μ.Χ.). Όταν ξεκίνησε ο διωγμός ο Μένιγνος, αψηφώντας την σκληρή τιμωρία ομολόγησε στην αγορά την πίστη του στον Ιησού και προέτρεψε τους Χριστιανούς να σταθούν πιστοί στον Κύριο και απαθείς στα ασεβή αυτοκρατορικά διατάγματα. Συνελήφθηκε και επειδή δεν θέλησε να ασπαστεί τα είδωλα τον οδήγησαν στον τόπο του αποκεφαλισμού. Όταν το πληροφορήθηκε η σύζυγός του έτρεξε κοντά του και τον παρακολουθούσε κλαίγοντας. Εκείνος, παρηγορώντας την, της έλεγε ότι ο θάνατός του θα εξασφάλιζε την παντοτινή τους ένωση. Διότι, μόνο όσοι μένουν με τον Θεό ενωμένοι, δεν είναι δυνατό να χωριστούν ποτέ. Μετά από λίγο το κεφάλι του έπεφτε και τάφηκε εκεί στον τόπο του μαρτυρίου του. Έτσι ο Άγιος Μένιγνος παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο. Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης γ...

Εὐβοίας τὸ κλέος, Ἰάκωβος, θέλγει ὡς μέλι ἡδὺ τὴν τοῦ κτίστου καρδίαν. Εἰκάδῃ τε πρώτῃ ἔνθους, Ἰάκωβος, ἐς πόλον ἔβη. Η καταγωγή και η οικογένειά του Ο Άγιος Ιάκωβος γεννήθηκε την 5η Νοεμβρίου του 1920 μ.Χ. στα ευλογημένα και ματωμένα χώματα της αγιοτόκου Μικράς Ασίας και συγκεκριμένα στο Λιβίσι της Μάκρης, μία μικρή πόλη απ’ τις παραθαλάσσιες της Ιωνικής Γής, στο ύψος περίπου του Καστελλόριζου, από γονείς ενάρετους και ευσεβείς, τον Σταύρο Τσαλίκη και την Θεοδώρα, κόρη του Γεωργίου και της Δέσποινας Κρεμμυδά. Οι γονείς του Αγίου γέννησαν εννέα παιδιά, αλλά στη ζωή αυτή επέτρεψε ο Θεός να μείνουν μόνον τρία. Η οικογένεια του Αγίου ήταν από τις πιο εύπορες οικογένειες της περιοχής, ο μεγάλος της όμως πλούτος ήταν η ευσέβειά της και η αγνή χριστιανική πίστη που είχε πολύ βαθιές ρίζες. Το γενεαλογικό δέντρο της είχε να καυχηθεί με την εν Χριστώ καύχηση επτά γενεές Ιερομονάχων, έναν αρχιερέα και έναν άγιο. Τα θλιβερά γεγονότα όμως της Μικρασιατικής Καταστροφής, οι θηριωδίες και τα εγκλήματ...