Οδοιπορικό στα αρχαία μεταλλεία του Αγκίστρου

Επί βασιλείας Φιλίππου Β' της Μακεδονίας τον 4ο αιώνα π.Χ., λειτουργούσαν στο όρος Άγκιστρο, μεταλλεία σιδήρου και χρυσού, που χρηματοδότησαν, μαζί με εκείνα του Παγγαίου, την πανελλήνια εξόρμηση κατά των Περσών, με την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ασία.

Όπως γράφει ο Νεραντζής Νεραντζής, η ευρύτερη περιοχή γύρω από το χωριό Άγκιστρο αποτελούσε στο παρελθόν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα μεταλλουργίας σιδήρου της Ανατολικής Μακεδονίας, όπως μαρτυρείται από τις τεράστιες συγκεντρώσεις σκωριών της κλίμακας των 150.000 τόνων. Επίσης, όπως φαίνεται από την ορυκτολογία της περιοχής που αποτελείται και από χρυσοφόρα κοιτάσματα, αλλά κυρίως λόγω της ύπαρξης μεταλλουργικών καταλοίπων speiss (αρσενίδια σιδήρου) που προέκυψαν από την τήξη αυτών των κοιτασμάτων, η εξόρυξη χρυσού στην περιοχή θεωρείται βέβαιη. Η συγκέντρωση στη βορειοδυτική είσοδο του χωριού όπου έγινε δειγματοληψία καλύπτει την πλαγιά ενός υψωμένου αγροτικού τεμαχίου, ενώ επίπεδα θραύσης μεταλλεύματος σημειώθηκαν βορειότερα. Στα υψηλότερα επίπεδα της απόθεσης καταγράφηκαν πέτρες με έντονα σημάδια καύσης που πιθανόν προέρχονται από δομικό υλικό της καμίνου, καθώς και δύο όστρακα εφυαλωμένης κεραμικής της ύστερης βυζαντινής περιόδου. Κρίνοντας με βάση τη μεγάλη κλίμακα δραστηριοτήτων, τα όστρακα που βρέθηκαν και τη χρονολόγηση με τη μέθοδο του ραδιενεργού άνθρακα 14 από δείγμα σε φρέαρ μεταλλείου του Αγκίστρου περίπου στο 1330±310, οι δραστηριότητες τοποθετούνται στην ύστερη βυζαντινή-πρώιμη οθωμανική περίοδο. Παρ’ όλα αυτά δεν υπάρχουν αρκετές ενδείξεις για τις απαρχές των εξορυκτικών-μεταλλουργικών δραστηριοτήτων και επομένως δεν είναι ξεκάθαρη η χρονική διάρκεια των εργασιών.