Ο Εμμανουήλ Παππάς μυήθηκε στη Φιλική εταιρεία στην Κωνσταντινούπολη, 21 Δεκεμβρίου 1819
Επιστολή του Αλέξανδρου Υψηλάντη προς τον Εμμανουήλ Παπά, όπου εξαίρει τον πατριωτισμό του Σερραίου αγωνιστή.
Στις 21 Δεκεμβρίου 1819, ο Εμμανουήλ Παππάς σε ηλικία 47 χρόνων μυήθηκε στη Φιλική εταιρεία στην Κωνσταντινούπολη από τον Κωνσταντίνο Παπαδάτο, ο οποίος υπήρξε και ο σύνδεσμος του με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη.
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Κωνσταντινούπολη, ο Εμμανουήλ Παππάς μυήθηκε στη Φιλική εταιρεία από τον Κωνσταντίνο Παπαδάτο, άνθρωπο του Αλέξανδρου Υψηλάντη και έγινε αρχιταμίας της εταιρίας στις 21 Δεκεμβρίου 1819. Η πρώτη ενέργεια του Παπά ως μέλος της εταιρίας, ήταν η προσφορά 1.000 γροσιών για την ενίσχυση του αγώνα. Η μύησή του σημειώνεται με τα εξής στοιχεία: "Εμμανουήλ Παπάς, Σέρραλης Χρόνων 47. Δια Κων/νου Παπαδάτου. 1819 Δεκεμβρίου 21. Κωνσταντινούπολης. Τω Αγίω Χρυσάνθω εις Σέρρας. Γρόσια 1000". Στην Κωνσταντινούπολη ο Παπάς συνεργάστηκε με τους Φιλικούς Κ. Κουμπάρη και Γ. Σταματά και προχώρησαν στη μύηση και άλλων μελών, ενώ σύμφωνα με τις υποδείξεις του Αλέξανδρου Υψηλάντη, οργάνωσαν ταμείο για να βοηθήσουν τον αγώνα. Με τα μέσα που διέθετε ο Παπάς, κατορθώνει μέσω της Πύλης να εισπράξει μεγάλο μέρος από το χρέος του Γιουσούφ Μπέη των Σερρών (500.000 χρυσές δραχμές), τις οποίες και διαθέτει επίσης εξ ολοκλήρου στον εθνικό αγώνα. Στο μεταξύ η φήμη του για την πατριωτική του δράση είχε φτάσει σε κάθε άκρη της Ελλάδας. Είχε εκπονήσει μάλιστα και σχέδιο για δολοφονική απόπειρα κατά του σουλτάνου, το οποίο όμως απέτυχε λόγω προδοσίας.
