Άγιος Στυλιανός ο Παφλαγών, 26 Νοεμβρίου

Ἡ ἐλπίς μου ὁ Πατήρ, 

καταφυγή μου ὁ Υἱός, σκέπη μου τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, 

Τριὰς ἁγία, δόξα σοι. 

Ο Άγιος Στυλιανός είναι Μικρασιάτης άγιος που έζησε μεταξύ 4ου και 6ου αιώνα. Γεννήθηκε στην Αδριανούπολη Παφλαγονίας της Μικράς Ασίας.

Οι ιστορικές πληροφορίες που διαθέτουμε για τον βίο του είναι πενιχρές. Γεννήθηκε στην Αδριανούπολη Παφλαγονίας της Μικράς Ασίας. Μόλις ενηλικιώθηκε, μοίρασε την πατρική του περιουσία στους φτωχούς και έζησε σε ερημικό τόπο με νηστεία και επίμονη άσκηση μέσα σε σπήλαιο. Απέκτησε, με τα χρόνια, φήμη κυρίως για την θαυματουργή του προσευχή που βοηθούσε πολλές γυναίκες όταν δεν τεκνοποιούσαν. Έτσι ο Άγιος καθιερώθηκε ως προστάτης των νηπίων και θεραπευτής των παιδικών ασθενειών. Πέθανε στην Παφλαγονία, άγνωστο πότε. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 26 Νοεμβρίου.

Ο Όσιος Στυλιανός ήταν γιος πλουσίων γονέων (που μάλλον γεννήθηκε στην Παφλαγονία, χωρίς αυτό να είναι σίγουρο, διότι εκεί φυλασσόταν και ιερό λείψανο του), διδάχτηκε νωρίς απ' αυτούς να είναι εγκρατής και να θεωρεί το χρήμα μέσο για την ανακούφιση και περίθαλψη των φτωχών και των αρρώστων.

Αφού έτσι ανατράφηκε, και οι γονείς του πέθαναν, διαμοίρασε όλη την κληρονομιά του και πήγε σαν ασκητής στην έρημο. Εκεί γνωρίστηκε με άλλους ασκητές, που ζούσε μαζί τους με αδελφική αγάπη, χριστιανική συγκατάβαση και επιείκεια. Δεν λύπησε ποτέ κανένα, μεγάλη του χαρά μάλιστα, ήταν να επαναφέρει τη γαλήνη στις ταραγμένες ψυχές. Η φήμη της θαυμαστής ασκητικής του ζωής έφθασε μέχρι τις πόλεις, και πολλοί έτρεχαν να τον βρουν για να ζητήσουν απ' αυτόν τις πνευματικές του οδηγίες.

Ο όσιος Στυλιανός, παρά την ερημική ζωή του, έτρεφε στοργή και συμπάθεια προς τα παιδιά, που τόσο αγαπούσε και ο Κύριος. Αν, έλεγε, η ταπεινοφροσύνη αποτελεί θεμέλιο των αρετών, η παιδική ηλικία από τη φύση της είναι περισσότερο ενάρετη, απ' ότι οι μεγαλύτεροι των φιλοσόφων. Πολλές φορές οι γονείς έφερναν προς αυτόν τα παιδιά τους, και τότε η αγαλλίαση του οσίου ήταν πολύ μεγάλη. Ο Θεός βραβεύοντας το Ιερό αυτό αίσθημα του, προίκισε τον όσιο με το χάρισμα να θεραπεύει τα άρρωστα παιδιά και να καθιστά εύτεκνους άτεκνες γυναίκες.

Ο Όσιος Στυλιανός κοιμήθηκε πλήρης ήμερων αλλά και αρετών.

Λαογραφία

Από παρετυμολογία του ονόματός του πιστεύεται ότι αυτός στυλώνει, δηλαδή ενισχύει την υγεία των παιδιών. Γι' αυτό κατά την εορτή του οι μητέρες των βρεφών και των άλλων παιδιών απέχουν από κάθε δραστηριότητα. Έτσι στην Ικαρία τα σπίτια έχουν την εικόνα του αγίου και όταν αρρώσταινε κάποιο παιδί λειτουργούσαν την εικόνα και σταύρωναν με αυτήν το παιδί. Στην Κρήτη οι γονείς των παιδιών τα οποία πεθαίνουν, ονομάζουν το νεογέννητο μετά το θάνατο του παιδιού, Στυλιανό ή Στυλιανή. Σε κάποια, πάλι, ασθένεια, μπορούσε το όνομα να αλλάξει σε Στυλιανός. Εξαιρετικά διαδεδομένο είναι, κυριως ανάμεσα στους Θράκες αλλά και στους Βλάχους, το όνομα Στέργιος ως παραλλαγή του Στέλιος, το οποίο δίδεται κατόπιν τάματος για ευτοκία από επίτοκες γυναίκες, οι οποίες ενωρίτερα δεν μπόρεσαν να αποκτήσουν παιδιά.[3]

Οι αντιλήψεις αυτές για τον Άγιο Στυλιανό, είναι ακόμη και σήμερα διαδεδομένες μεταξύ των πιστών. Πιστεύεται ότι ο Άγιος ενισχύει την υγεία των νηπίων, των οποίων θεωρείται φύλακας. Στην Ελλάδα τη μέρα της εορτής του γιορτάζουν κατά παράδοση και αυτοί που έχουν το όνομα Στέργιος.

Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)

Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.

Στήλη ἔμψυχος τῆς ἐγκρατείας, στῦλος ἄσειστος τῆς Ἐκκλησίας Στυλιανὲ ἀνεδείχθης μακάριε· ἀνατεθεὶς γὰρ Θεῷ ἐκ νεότητος κατοικητήριον ὤφθης τοῦ Πνεύματος. Πάτερ ὅσιε Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε δωρίσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Έτερον Ἀπολυτίκιον

Στήλη ἐμψυχος τῆς ἐγκρατείας, στῦλος ἄσειστος τῆς ἐκκλησίας, Στυλιανέ, ἀνεδείχθης, μακάριε. Τὸν γὰρ σὸν πλοῦτον σκορπίσας τοῖς πένησιν, ἐν οὐρανοῖς ἐκομίσω τὸν ἄφθαρτον, καὶ ἐγκρατείᾳ καὶ πόνοις, πανόλβιε, χάριν εἴληφας νηπίων προστάτης γενόμενος καὶ φύλαξ νεογνῶν ἀπροσμάχητος.