Ξανάρχισαν τα μαθήματα στα γυμνάσια της πόλης των Σερρών, 17 Ιουνίου 1945
Στις 17 Ιουνίου του 1945, μετά τη λήξη της κατοχής στην Ελλάδα, τα γυμνάσια της πόλης των Σερρών ξανάρχισαν τα μαθήματα. Κατά τη διάρκεια της κατοχής, τα σχολεία σε πολλές περιοχές της Ελλάδας αναγκάστηκαν να σταματήσουν τη λειτουργία τους λόγω των δύσκολων συνθηκών που επικρατούσαν, όπως η έλλειψη πόρων, η καταστροφή των υποδομών, και οι πιέσεις των κατακτητών. Μετά την απελευθέρωση, η επαναλειτουργία των σχολείων αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα για την επιστροφή στην κανονικότητα και την ανασυγκρότηση της χώρας. Η εκπαίδευση ήταν κρίσιμη για την ανοικοδόμηση και την προετοιμασία των νέων για το μέλλον, ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου η Ελλάδα αντιμετώπιζε πολλές προκλήσεις στην προσπάθεια της να ανακάμψει από τον πόλεμο και τις καταστροφές που άφησε πίσω του.
Αν και το 1945 , δεν οδήγησε στην ανόρθωση της Παιδείας στην χώρα, αντίθετα σημειώθηκε οπισθοδρόμηση σε βασικούς τομείς. Στο Διδασκαλικό Βήμα, την 1η Οκτωβρίου 1945, στο κύριο άρθρο με τίτλο « Πού βαδίζουμε;» τονίζεται ότι για την ανασυγκρότηση του εκπαιδευτικού συστήματος … για την οπωσδήποτε υποφερτή λειτουργία των σχολείων πρέπει να διατεθούν χρήματα ώστε να αποκατασταθούν τα εναπομείναντα σχολικά κτίρια και να ανοικοδομηθούν καινούρια, πρέπει να πάψει η επίταξη των υπαρχόντων , να εξασφαλιστούν συσσίτια και ρουχισμός στους μαθητές και να δημιουργηθούν συνθήκες ασφάλειας, ώστε οι δάσκαλοι να εκτελούν το λειτούργημα τους χωρίς να κινδυνεύουν.
Το πρόβλημα της σχολικής στέγης είναι ιδιαίτερα οξύ. Τον Σεπτέμβριο του 1945, η εθνοφυλακή, οι συμμαχικές δυνάμεις και διάφορες υπηρεσίες εμφανίζεται ότι έχουν επιτάξει εβδομήντα σχολικά κτίρια, με αποτέλεσμα τριάντα χιλιάδες περίπου, μαθητές να κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς στέγη το σχολικό έτος που άρχιζε. Τον ίδιο μήνα η Ελεύθερη Ελλάδα ζητά από το Υπουργείο της Παιδείας να πάρει ριζικά μέτρα για να λειτουργήσουν τα σχολεία και πρώτα πρώτα να παύσει τον διωγμό που ασκεί κατά των δημοκρατικών δασκάλων […] να ακυρώσει όλες τις μεταθέσεις και να παρατείνει τις αποσπάσεις…
Στο τέλος του 1945,υπολογίζεται ότι το 45% των σχολείων και το 60% των αιθουσών παράδοσης είχαν καταστραφεί, ενώ από το Υπουργείο Παιδείας ανακοινώνεται πως δεν θα πραγματοποιηθούν αποσπάσεις εκπαιδευτικών από την Μακεδονία και τη Θράκη, καθώς τα περισσότερα σχολεία, στις περιοχές αυτές ήταν κλειστά λόγω έλλειψης δασκάλων, ενώ στην Ήπειρο υπολογίστηκε ότι από τα εκατόν ογδόντα (180) σχολεία που λειτουργούσαν προπολεμικά , παρέμειναν ανοιχτά μετά την κατοχή μόλις δεκατέσσερα
Πολύ μεγάλη είναι στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια και η μαθητική διαρροή. Το οξύ πρόβλημα επιβίωσης που αντιμετωπίζει μεγάλο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού, σε συνδυασμό με την έλλειψη συσσιτίων, που στα τέλη του 1945, δεν έχουν γενικευθεί και προσφέρονται σε λίγα σχολεία, κρατά μεγάλο μέρος των παιδιών μακριά από το σχολείο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της κατάστασης είναι η χειροβομβίδα που πέταξε μαθητής του Σιδηροκάστρου σε καθηγητή του.
