Αγία Μαμέλχθα, 5 Οκτωβρίου
«Ὁμοῦ λελουμένην με Χριστὲ προσδέχου,
(Μαμέλχθα φησὶ) καὶ λίθοις βεβλημένην».
Η Αγία Μαμέλχθα, Περσίδα στην καταγωγή, ήταν στην αρχή φανατική ειδωλολάτρισσα, ιέρεια στο ναό της Άρτεμης, και αντιμαχόταν την αδελφή της, που ήταν χριστιανή. Όταν κάποτε (344 μ.Χ.) είδε στο όνειρο της Άγγελο Κυρίου να της δείχνει και να της διδάσκει τα μυστήρια των Χριστιανών, ξύπνησε τρομαγμένη, και αφού διηγήθηκε στην αδελφή της το όνειρο αυτό, έγινε χριστιανή.
Οι ειδωλολάτρες, μόλις πληροφορήθηκαν το γεγονός, εξεμάνησαν. Το να ελκύσουν οι χριστιανοί μια ιέρεια δική τους, φάνηκε σ' αυτούς σαν προσβολή αβάσταχτη, σαν όνειδος, που δεν μπορούσαν με τίποτα να ανεχθούν. Έτσι λοιπόν λυσσασμένος ειδωλολατρικός όχλος, όρμησε και άρπαξε τη Μαμέλχθα μέσα από το σπίτι της, την έριξε με τη βία σ' ένα βαθύ λάκκο, όπου και τη σκότωσε με σφοδρό λιθοβολισμό. Κατόπιν ευσεβείς χριστιανοί, παρέλαβαν το λείψανό της και το έθαψαν με μεγάλη ευλάβεια και τιμή.
Λίγο αργότερα, γκρεμίστηκε ο ειδωλολατρικός ναός της Άρτεμης και στην θέση του ανεγέρθηκε ναός αφιερωμένος στην Αγία Μαμέλχθα.
