Άγιος Ιωακείμ εκ Βουλγαρίας, 18 Ιανουαρίου

Ο Άγιος Ιωακείμ καταγόταν από τη Βουλγαρία και έζησε τον 13ο αιώνα μ.Χ. Διδάχθηκε το μοναχικό βίο του Αγίου Όρους και εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Τυρνόβου. Όταν ο αυτοκράτορας της Νίκαιας, Ιωάννης Δούκας Βατάτζης (1222 - 1254 μ.Χ.), τον οποίο η Εκκλησία τιμά ως Άγιο (4 Νοεμβρίου), συμμάχησε με τον ηγεμόνα των Βουλγάρων Ιωάννη Ασσάν τον Β’ (1218 - 1241 μ.Χ.) και τέλεσε τον γάμο του υιού αυτού Θεοδώρου μετά της θυγατέρας του Ασσάν Ελένης στη Λάμψακο της Μικράς Ασίας, τότε ο Αρχιεπίσκοπος Τυρνόβου αναγορεύθηκε Πατριάρχης με βασιλικό και συνοδικό θέσπισμα.

Τοιχογραφίες στις μονολιθικές Εκκλησίες του Ιβάνοβο, που ιδρύθηκε από τον Πατριάρχη Ιωακείμ

Βιογραφία

Ο Ιωακείμ Α ́ (βουλγαρικά: Йоаким I) ήταν Πατριάρχης της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Βουλγαρίας μεταξύ 1235 και 1246. Ήταν ο πρώτος επικεφαλής του επανασυσταθέντος Βουλγαρικού Πατριαρχείου με έδρα το Τάρνοβο, πρωτεύουσα της Δεύτερης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας. Ο Ιωακείμ πέθανε από φυσικό θάνατο στις 18 Ιανουαρίου 1246 και κηρύχθηκε άγιος. Ήταν ο ιδρυτής ενός εκτεταμένου μοναστηριακού συγκροτήματος γνωστού ως οι Μονολιθικές Εκκλησίες του Ιβάνοβο, που τώρα περιλαμβάνονται στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Ο Ιωακείμ αφιέρωσε τον εαυτό του στην θρησκεία όταν ήταν ακόμα νέος, όταν "αντιλήφθηκε το ψέμα που επικρατεί στον κόσμο". Πήγε στη Χερσόνησο του Άθω, όπου εγκαταστάθηκε σε ένα από τα πολυάριθμα μοναστήρια εκεί. Ο Ιωακείμ περνούσε το χρόνο του σε συνεχή προσευχή, νηστεία και επαγρύπνηση. Ως υποδειγματικός ασκητής, έγινε γνωστός μεταξύ της μοναστικής κοινότητας με τις πράξεις και την επιμέλειά του.

Μετά από πολλά χρόνια στον Άθω, ο Ιωακείμ επέστρεψε στη Βουλγαρία και εγκαταστάθηκε με τρεις μαθητές κοντά στο χωριό Κράσεν, κοντά στον ποταμό Δούναβη. Εκεί σκαλίστηκαν μια μικρή πέτρινη εκκλησία στα φαράγγια του ποταμού Ρουσένσκι Λομ. Η φήμη του εξαπλώθηκε στη χώρα και έφτασε στον αυτοκράτορα Ιβάν Ασέν Β' (κ. 1218-1241), ο οποίος πήγε σε προσκύνημα στην κατοικία του Ιωακείμ. Οι δύο άνδρες ανέπτυξαν πολύ στενή πνευματική σχέση. Ο Ιβάν Ασέν Β ́ δώρισε πολύ χρυσό στον ασκητή, και ο τελευταίος διέταξε την κατασκευή της Εκκλησίας του Αρχάγγελου Μιχαήλ, που ονομάζεται τώρα "Θαμμένη Εκκλησία", η οποία αποτελεί μέρος των μονολιθικών εκκλησιών του Ιβάνοβο. Η εκκλησία έγινε το κέντρο ενός μοναστηριού, που συγκέντρωσε πολλούς μοναχούς.

Το 1234 ο Βούλγαρος Αρχιεπίσκοπος Βασίλειος Α' εγκατέλειψε το αξίωμα και αποσύρθηκε σε μοναστήρι. Με την παρακίνηση του Ιβάν Ασέν Β ́, ο Ιωακείμ διαδέχτηκε τον Βασίλειο ως αρχιεπίσκοπο. Εκείνη την εποχή ο Ιβάν Ασεν Β ́ διέκοψε την επίσημη ένωση μεταξύ της Βουλγαρικής Εκκλησίας και του Πάπα στη Ρώμη, που ιδρύθηκε το 1205 από τον θείο του Καλογιάν και τον Πάπα Ιννοκέντιο Γ'. Το 1235 ο Βούλγαρος Αυτοκράτορας συναντήθηκε με τον Αυτοκράτορα της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας Ιωάννη Δούκα Βατάτζη, για να συνάψει μια συμμαχία και να εξασφαλίσει την αποκατάσταση του Βουλγρικού Πατριαρχείου, που αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά το 927. Σε μια εκκλησιαστική σύνοδο, που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Λάμψακο της Μικράς Ασίας ο Οικουμενικός Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης (στην εποχή που ήταν εξορισμένος) Γερμανός Β' έχρισε τον Ιωακείμ ως Πατριάρχη της Βουλγαρίας. Η απόφαση επικυρώθηκε από όλους τους Ανατολικούς Πατριάρχες.

Ο Ιωακείμ Α' ήταν Αρχιεπίσκοπος στην Εκκλησία σε μια περίοδο πολιτιστικής και οικονομικής κορύφωσης του βουλγαρικού κράτους και "ήταν διαφωτιστής ολόκληρης της Βουλγαρίας". Αφιέρωσε μεγάλο μέρος του χρόνου του στις ποιμαντικές του υποχρεώσεις - φροντίζοντας ορφανά και φτωχά και "διασώζοντας πολλούς από το θυμό του αυτοκράτορα". Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Ιωακείμ Α ́ είχε σώσει πολλούς ανθρώπους από τη θανατική ποινή. Μετά το θάνατο του Ιβάν Ασέν Β ́ το 1241, ο Ιωακείμ Α' έγινε αντιβασιλέας του νεογέννητου Καλιμάν Α' Ασέν (β. 1241-1246).

Ο πατριάρχης Ιωακείμ πέθανε ειρηνικά στις 18 Ιανουαρίου 1246. Λίγο μετά το θάνατό του ανακηρύχθηκε άγιος και γράφτηκε μια βιογραφία για τις πράξεις του. Ο Ιωακείμ Α' μνημονεύεται ως "ευσεβής και άγιος άνθρωπος", "διάσημος για τις ποιητικές του πράξεις" και τιμάται ως "ο πρώτος Πατριάρχης της προστατευόμενης από τον Θεό Αυτοκρατορικής πόλης του Τάρνοβο".

Λειτουρικά κείμενα

Τροπάριον — Ήχος ΄Δ
Εν αληθεία φανερώθης τω ποιμνίω σου κανών πίστεως, / εικόνα ταπεινώσεως και διδάσκαλος εγκρατείας· / ή ταπείνωσίς σου σε ύψωσε· / ή πενία σου σε πλούτισε. / Ιεράρχα Πατήρ Ιωακείμ, / παρακάλει τον Χριστόν τον Θεόν, / όπως σώση τας ψυχάς ημών.