Άγιος Ιωάννης ο Μάρτυρας εκ Καζάν, 24 Ιανουαρίου
Ο Άγιος Μάρτυς Ιωάννης ο Θαυματουργός, μαρτύρησε στο Καζάν της Ρωσίας το έτος 1529 μ.Χ. Δεν έχουμε περισσότερες λεπτομέρειες για τον βίο του Αγίου.
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Μεγάλου Πρίγκιπα Βασιλείου, οι Τατάροι επιτέθηκαν στο Νίζνι Νόβγκοροντ. Πολλοί από τους κατοίκους αιχμαλωτίστηκαν και οδηγήθηκαν στο Καζάν. Ανάμεσά τους βρισκόταν και ο γενναίος Ιωάννης.
Όταν οι αιχμάλωτοι μοιράστηκαν στους νέους ιδιοκτήτες τους, ο Ιωάννης δόθηκε στον Αλέι-Σνούρ (σε άλλες πηγές Αλέι-Σπούρ ή Αλέι-Σκούρ), ο οποίος ήταν συγγενής του Χάνου. Ο νεαρός Ιωάννης είχε λάβει καλή χριστιανική διδασκαλία και εξαιρετική οικιακή εκπαίδευση. Ήταν εξοικειωμένος με την αυστηρή τήρηση των απαιτήσεων της χριστιανικής πίστης – τηρούσε νηστείες, δεν του άρεσε η αδράνεια και αφιέρωνε όλο του τον χρόνο σε εργασία και προσευχές. Για την επιμέλειά του αυτή, ο Αλέι-Σνούρ τον έκανε προσωπικό του υπηρέτη. Ο Ιωάννης εκτελούσε με επιμέλεια τα καθήκοντά του και υπέμενε υπομονετικά τη δουλεία, παρά τα χλευάσματα που δεχόταν από τους μουσουλμάνους. Ελπίζοντας στο έλεος του Θεού, περνούσε τις νύχτες του προσευχόμενος.
Όντας εξαιρετικός υπηρέτης, ο Αλέι-Σνούρ επιθυμούσε να γίνει ο Ιωάννης μουσουλμάνος. Ο Ιωάννης δήλωσε με θάρρος στον Αλέι-Σνούρ ότι ήταν χριστιανός και τίποτα δεν θα τον ανάγκαζε να αλλάξει τα πιστεύω του. Ακόμα και τα βασανιστήρια που υπέστη για να τον αναγκάσουν να αρνηθεί τον Χριστό δεν κατάφεραν να πείσουν τον Αλέι-Σνούρ. Παράλληλα, ο Ιωάννης όχι μόνο υπερασπίστηκε την χριστιανική πίστη, αλλά και κατήγγειλε τις ψευδείς διδασκαλίες του Μωάμεθ. Βλέποντας, αφενός, την αδυναμία του να πείσει τον Ιωάννη να ασπαστεί το Ισλάμ και, αφετέρου, τη σταθερότητα με την οποία ο Μάρτυρας ομολογούσε τον Χριστό, ο εξοργισμένος Αλέι-Σνούρ διέταξε τη θανάτωσή του.
Στην καρδιά του χειμώνα, οι Τατάροι τον έδεσαν με μία ζώνη και τον οδήγησαν σε ένα κοντινό βουνό, σε ρωσικό νεκροταφείο. Οι βασανιστές του του προκάλεσαν πολλές πληγές και τρύπησαν την κοιλιά του με σπαθί. Τελικά, αποφάσισαν να του κόψουν το κεφάλι. Όμως, το χτύπημα δεν ήταν επιτυχές – ο Μάρτυρας τραυματίστηκε μόνο στον αυχένα, από τον οποίο έτρεχε αίμα, και έπεσε αναίσθητος. Οι βασανιστές, θεωρώντας τον νεκρό, επέστρεψαν στην πόλη. Εκείνη την ημέρα επικρατούσε δριμύ ψύχος. Για πολλές ώρες, ο Ιωάννης έμεινε στο παγωμένο έδαφος και συνήλθε μόνο αργά τη νύχτα.
Ο Κύριος, θέλοντας να δοξάσει τον μάρτυρά Του, του έδωσε αρκετή δύναμη για να σηκωθεί, ενώ τα δεσμά του λύθηκαν μόνα τους. Έχοντας κάνει τον σταυρό του και στηρίζοντας το κεφάλι του με τα χέρια του, πήγε στην πόλη όπου βρίσκονταν οι βογιάροι του Μεγάλου Δούκα της Μόσχας. Φτάνοντας εκεί μέσα στη νύχτα, διηγήθηκε στους βογιάρους τα βασανιστήρια που υπέστη από τους μουσουλμάνους. Οι πληγές του ήταν θανάσιμες. Αισθανόμενος ότι πλησιάζει ο θάνατός του, ζήτησε έναν ιερέα για να μεταλάβει των Αγίων Μυστηρίων. Μετά τη Θεία Μετάληψη, πέρασε το υπόλοιπο της νύχτας σε προσευχή και το πρωί, με την ανατολή του ήλιου, παρέδωσε την ψυχή του στον Θεό. Ο Άγιος Ιωάννης του Καζάν εκοιμήθη εν Κυρίω στην πόλη Καζάν στις 24 Ιανουαρίου 1529.
Το σώμα του Αγίου Ιωάννη του Καζάν θάφτηκε μυστικά στο παλιό ρωσικό νεκροταφείο, σε δάσος κοντά στο Καζάν (πιθανώς στον τόπο όπου βρίσκεται σήμερα η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ζιλάντ, όπου τιμάται περισσότερο). Το 1592, ο Άγιος Ερμόγενης, ο μελλοντικός Πατριάρχης Μόσχας και πάσης Ρωσίας, τότε Μητροπολίτης Καζάν και Αστραχάν, ζήτησε την αγιοκατάταξη του Αγίου Μάρτυρα Ιωάννη από τον Πατριάρχη Ιώβ. Έλαβε την ευλογία για αυτό, και η γη του Καζάν απέκτησε έναν ακόμη πρεσβευτή ενώπιον του Θεού.
