Όσιος Ευάγριος, 6 Ιανουαρίου

Ο Όσιος Ευάγριος καταγόταν από την Ιβηρία και ήταν υιός ιερέως. Χειροτονήθηκε αναγνώστης από τον Μέγα Βασίλειο και χειροτονήθηκε διάκονος από τον αδελφό του Μεγάλου Βασιλείου, Επίσκοπο Νύσσης Γρηγόριο. 

Ο Θεός τον προίκισε με το χάρισμα της ρητορικής δεινότητας. Από αυτό οδηγήθηκε σε υπερηφάνεια και λίγο έλειψε να χάσει την σωφροσύνη του, αφού η αμαρτία του εγωισμού τον οδήγησε στο να ερωτευθεί κάποια πλούσια γυναίκα. Ήλθε όμως σε μετάνοια και οδήγησε τα βήματά του στα Ιεροσόλυμα, όπου και πάλι αντιμετώπισε τον πειρασμό της υπερηφάνειας. 

Πνευματικός του σύμβουλος στάθηκε η Οσία Μελάνη η Ρωμαία (τιμάται 31 Δεκεμβρίου), που ασκήτευε σε ένα μικρό και πενιχρό κελί των Ιεροσολύμων. Έτσι ο Άγιος κατέφυγε σε κάποιο όρος της Νιτρίας, όπου έζησε το μοναχικό πολίτευμα με προσευχή, νηστεία και εγκράτεια. Ο Θεός δεν τον εγκατέλειψε και τον αξίωσε του προορατικού χαρίσματος. Ο Όσιος Ευάγριος κοιμήθηκε με ειρήνη περί το 415 μ.Χ.

Ο Όσιος Ευάγριος, που εορτάζετε στις 6 Ιανουαρίου είναι ο Όσιος Ευάγριος Ποντικός ο οποίος μέσα στα χρόνια και την εκάστοτε παράδοση του κάθε τόπου πήρε μια άλλη υπόσταση.

Ο Όσιος Ευάγριος Ποντικός ήταν Βυζαντινός συγγραφέας, ο οποίος γεννήθηκε το 345 ή το 346 στην πόλη Ίβηρα του Πόντου. Ήταν συγγραφέας και Μέλος της εκκλησιάς. Πέθανε στην Αίγυπτο το 399 σε ηλικία πενήντα πέντε ετών.

Στην Πέμπτη Οικουμενική Σύνοδο (553) ο Ευάγριος καταδικάστηκε ως Ωριγενιστής, μαζί με το Δίδυμο. Η καταδίκη επαναλήφθηκε από τις δυο επόμενες Οικουμενικές Συνόδους. Αφού έγινε μοναχός στην Ιερουσαλήμ το 383, έγινε μέλος μιας κενοβιτικής κοινότητας μοναχών στη Νιτρία της Κάτω Αιγύπτου γύρω στο 385, αλλά μερικά χρόνια μετά μετακόμισε στην Κελλία.

Έργα

«Μοναχικός» (ο Μοναχός), που αποτελείται από δυο μέρη:

Το πρώτο μέρος είναι γνωστό ως ο Πρακτικός, που αποτελείται από εκατό «ρητά».

Το δεύτερο μέρος είναι γνωστό ως ο Γνωστικός, που αποτελείται από πενήντα «ρητά».

Γνωστικὸς ἢ ποὸς τὸν καταξιωθέντα (o περὶ τοῦ καταξιωθέντος) γνάσεωςen

Ἀντιρρητικὸς (o Ἀντιρρητικὰ) ἀπὸ τῶν θείων λραφῶν, πρὸς τοὺς πειράζοντας δαίμονας

Στίχηρα δύο

Τῶν κατὰ Μοναχῶν πραγμάτων τὰ αἴτια

Εἰς τὸ ΠΙΠΙ (יהוה)

Πνευματικαὶ γνῶμαι κατὰ ἀλφάβητον

Ἕτεραι γυῶμαι

Ὑπομνήματα εἰς Παροιμίας τοῦ Σολομώντος

Περὶ Λογισμῶν

Ἀποφθέγματα περὶ τῶν μεγάλων γερόντων

Γνωστικὰ Κεφάλαια